افشین دانه کار
دانشگاه تهران
[ 1 ] - بررسی پاسخ های رفتاری بچه لاک پشت های عقابی در مواجهه با اختلالات نور مصنوعی در سواحل جزیره کیش
لاک پشت دریایی عقابی (Eretmochelys imbricate) به عنوان گونه در خطر انقراض با تهدیدهای متعددی در سواحل جنوبی ایران رو به رو است که سبب کاهش چشمگیر این گونه کمیاب شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی رفتار بچه لاک پشت های عقابی در مقابل نور مصنوعی است. این مطالعه در ساحل ماسه ای تحت حفاظت جزیره کیش در آبهای خلیج فارس انجام شد. با انجام دو تیمار بر روی بچه لاک پشت ها اثر نور سنجیده شد. با توجه به شرایط ...
[ 2 ] - بررسی توانایی گیاه نی (Phragmites australis) در کاهش و حذف فلز جیوه از پساب کارخانه کلر آلکالی پتروشیمی بندر امام
صنایع پتروشیمی یکی از کلیدی‌ترین و گسترده‌ترین صنایع فعال کشور است. به دلیل تنوع و پیچیدگی محصولاتT این صنعت رنج وسیعی از آلاینده‌ها را نیز تولید می‌کند. دفع پساب‌های حاوی جیوه از واحدهای کلرآلکالی یکی از مشکلات اساسی این صنعت می-باشد. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که سیستم گیاه‌پالایی برای حذف جیوه از محیط های آبی بسیار کارآمد است و در برخی موارد تا حدود 95% جیوه از محلول حدف شده است. هدف ...
[ 3 ] - راهبردهای توسعۀ زیست‌‌سازگار با اکوسیستم تالاب براساس الگوی بوم‌روستا در روستاهای حاشیۀ تالابهای میانکاله و لپوی زاغمرز با استفاده از روش SWOC و ماتریس QSPM
حفظ و پایداری اکوسیستم‌های طبیعی و پایداری جوامع روستایی از طریق برقراری پیوند مطلوب بین جوامع و اکوسیستمها با توسعۀ شیوه‌های زیست جایگزین ضروری است. در این راستا براساس الگوی بوم‌روستا (اکوویلج) به‌عنوان الگوی زیست پایدار با رفع بی‌ثباتی‌های اکولوژیکی و اجتماعی جوامع، با شناسایی مزیتها و محدودیتهای موجود و ضعفها و قوتهای جوامع روستایی حاشیۀ تالاب و از طریق برنامهریزی راهبردی به ارائۀ را...
[ 4 ] - شاخصهای کلیدی برای مدیریت پایدار پارک‌های شهری (مطالعۀ نمونه: پارک‌های شهری کرج)
پارک‌های شهری به‌منزلۀ فضای سبز عمومی، نقش بی‌نظیری در ایجاد فرصت‌های تفرجی و عملکردهایی برای جمعیت‌های شهری بازی می‌کنند. به دنبال رشد جمعیت، پایداری آنها به یک چالش مدیریتی تبدیل شده است. بنابراین، پذیرفتن استراتژی‌های مؤثر مدیریتی، برای دستیابی به مدیریت و توسعۀ پایدار پارک‌های شهری مورد نیاز است. در این مطالعه با استفاده از چارچوب حدود قابل قبول تغییر، پارک‌های مهم شهر کرج شناسایی و همچنین...
[ 5 ] - پهنهبندی آسیب‌پذیری نوار ساحلی استان سیستان و بلوچستان براساس کانونهای تهدید‌کننده
موقعیت اکوتونی سواحل اگرچه موجب میشود این مناطق از تنوع و غنای بیولوژیک هر دو سیستم دریایی و زمینی بهرهمند شوند، در‌عین‌حال در معرض تهدید آلودگیها و عوامل مخرب هر دو سیستم نیز قرار میگیرند. از اینرو، مناطق ساحلی از جمله آسیبپذیرترین بخش‌های اقیانوسی به شمار میروند. افزایش و رشد جمعیت، شهرنشینی، صنعتی شدن و گردشگری مهمترین عوامل در افزایش فشار بر مناطق ساحلی و دریایی هستند. شناسایی مناطق...
[ 6 ] - برآورد تغییرات سطح پوشش جنگل در پهنههای توپوگرافیک استان مازندران
این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تغییرات سطح پوشش جنگل در پهنههای توپوگرافیک استان مازندران به انجام رسید. برای این منظور ابتدا با تلفیق نقشه‌های کاربری اراضی و پهنههای توپوگرافیک استان، توزیع پوشش جنگل در اراضی جلگه‌ای، پایین‌بند، میان‌بند و بالا‌بند بررسی شد. تغییرات پوشش جنگل در پهنههای توپوگرافیک استان در یک دورۀ 132 ساله، از زمان شروع فعالیتهای تخریبی در این جنگل‌ها در سال 1251ش تا سال 13...
[ 7 ] - ارزیابی ریسک زیستمحیطی خط انتقال سراسری گاز به روش مالبایر در استان لرستان
هدف این مطالعه ارزیابی ریسک زیستمحیطی خطوط لوله در قالب یک مطالعه موردی واقع در خط لوله گاز سراسری نهم در استان لرستان میباشد. در این مطالعه ضمن استفاده از روش نمایهسازی برای ارزیابی ریسک از سامانه اطلاعات جغرافیایی برای تولید نقشه‌های مورد نیاز مربوط به ریسکهای محیطی و نقشهسازی نمرههای ریسک نسبی و همچنین تشریح وضعیت موجود منابع زیستمحیطی منطقه مورد مطالعه استفاده شد. با استفاده از روش ت...
[ 8 ] - معرفی حریم توسعه در سواحل جنوبی دریای خزر مطالعه موردی: استان مازندران
بررسی‌های انجام شده در سواحل جنوبی دریای خزر مشخص می‌‌‌سازد که حریم قانونی دریای خزر از سال 1356 بارها مورد هجوم بالا آمدن سطح آب دریا قرار گرفته که این بالا آمدگی تا سال 1374 ادامه داشته است. در این دوره (1374-1356) نرخ بالا آمدگی آب تقریبا 13 سانتیمتر در سال بوده است. نفس کلی تعیین حریم دریا، مشخص نمودن یک ناحیه حایل بین فعالیتهای انسانی (به خصوص ساختمان‌‌سازی) و خط ساحلی است که بیشترین خط...
[ 9 ] - آیا صدف صخره ای (Sacostrea cucullata) قادر است فلزات سنگین را جذب کند؟ مطالعه نمونه: جذب کادمیوم و مس در جنگل های مانگرو
خلیج فارس پهنه آبی با اهمیتی در برداشت و انتقال نفت و همچنین ورود پساب های صنعتی است و همواره مقادیر زیادی از آلاینده ها به این اکوسیستم آبی و چرخه زیستی آبزیان وارد می شود. استفاده از صدف برای کاهش آلاینده ها از جمله روش های پالایش زیستی است. صدف Sacostrea cucullata از جمله صدف های بومی خلیج فارس است و یکی از صدف های مهم پالاینده می باشد. هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان جذب فلز کادمیوم (150 میک...
[ 10 ] - برآورد جمعیت و تراکم موش سیاه (Rattus rattus) در جنگل های مانگرو ذخیره گاه زیستکره حرا - استان هرمزگان
برآورد جمعیت و تراکم موش سیاه در جنگلهای مانگرو ذخیره‌گاه زیستکره حرا، با دو روش سیبر جالی و صید به ازای واحد تلاش انجام شد. به این منظور در منطقهای به وسعت 15 هکتار ابتدا 60 تله قفسی برای روش سیبر جالی و سپس 80 تله قفسی برای روش صید به ازای واحد تلاش نصب و از گوشواره‌های رنگی و بست‌های شماره‌دار برای علامت‌گذاری موش‌های به دام افتاده استفاده شد. روش سیبر جالی در 7 مرحله به اجرا درآمد که برآ...
[ 11 ] - مکانیابی محل دفن پسماند شهر کرج با استفاده از تاپسیس فازی سلسله مراتبی (مطالعه موردی شهر کرج)
مکان یابی محل دفن یک فرایند ضروری در مدیریت پسماند، در مناطق با رشد زیاد است. به علت پیچیدگی سیستم های مدیریت پسماند، انتخاب مکان مناسب برای استقرار محل دفن نیازمند بررسی راه حل های پیشنهادی متعدد و معیارهای ارزیابی مختلف است. این مطالعه استقرار محل دفن جدیدی را با استفاده از یکپارچگی تجزیه و تحلیل تصمیم گیری چند معیاره و تجزیه و تحلیل همپوشی لایه ها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی نشان ...
[ 12 ] - کاربرد حدود قابل قبول تغییر در شناسایی شاخصهای گردشگری پایدار رودخانه‌ای مطالعه نمونه: رودخانه کرج
بهره مندی از منابع تفرجی و حفظ آن به منظور تداوم در استفاده، از جمله مسائل مهم در مدیریت مناطق تفرجی به ویژه در مناطق حفاظت شده است. ایجاد تعادل بین استفاده و حفاظت از منبع از طریق به کارگیری فرآیندهای مدیریتی مختلف مانند فرآیند حدود قابل قبول تغییر امکان پذیر است. چارچوب برنامهریزی حدود قابل قبول تغییر (LAC) فر آیندی است که در مدیریت گردشگری مناطق به کار برده میشود. این فرآیند مدیریتی نیازمن...
[ 13 ] - مکانیابی محیط‌زیستی نیروگاه حرارتی براساس دو مدل منطق بولین و هم‌پوشانی شاخص (مطالعه موردی: شهرستان چابهار)
رشد مصرف برق نشانه‌ای از سهم روز افرون آن در اقتصاد انرژی و توسعه اقتصادی است. با توجه به نقش استراتژیک نیروگاه‌ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور در صورت عدم توجه به ملاحظات محیط‌زیستی در تمام مراحل مکانیابی، طراحی، اجرا و بهره برداری، بازدهی آنها در طولانی مدت کاهش خواهد یافت و اثرات مخربی را بر محیط‌زیست بر جای می‌گذارد. این مطالعه با هدف تعیین مطلوبیت سرزمین برای احداث نیروگاه حرارتی با ت...
[ 14 ] - بررسی تجمع فلزات سنگین در بستر، برگ و ریشه درختان حرا (Avicennia marina) دراستان بوشهر
در این پژوهش تجمع فلزات سنگین در رسوب، ریشه و برگ رویشگاه‌های حرا (Avicennia marina) در استان بوشهر مورد بررسی قرار گرفت. کادمیوم (Cd)، مس (Cu) و سرب (Pb)، در بافت ریشه به میزان بالاتری از غلظت این فلزات در رسوب اندازه‌گیری شد که نشان از تجمع این فلزات در ریشه درخت دارد. غلظت نیکل (Ni)، وانادیوم (V) و روی (Zn) به میزان پایین‌تری از غلظت آنها در رسوب بود و تجمع در بافت ریشه نداشت. در بررسی میزان...
[ 15 ] - طرح‌ریزی محیط زیستی جزیره هنگام برای حفاظت و گردشگری با ارزیابی چندمعیار مکانی(SMCE)
Ecotourism is known as a type of sustainable tourism which helps both conservation and development, but many of tourism sites go to instability and self-destruction because of unsuitable environment assessment. Besides it is necessary to introduce new region for increasing of protected area in Iran. Using related criteria is an appropriate method for selection of suitable protected area and eco...
[ 16 ] - بررسی توان زیستمحیطی تالاب ساحلی میانکاله
تالاب میانکاله یکی از زیست بوم‌‌های پیچیده حیاتی است که با ویژگی‌‌های ویژه بوم‌‌شناختی به عنوان زیستگاه گونه‌‌‌های جانوری و گیاهی به‌ویژه پرندگان مهاجر بوده و تحت عنوان ذخیره‌گاه بیوسفر نیز به کمیته برنامه انسان و کره مسکون یونسکو معرفی شده است. این تالاب در قالب پناهگاه حیات‌‌وحش مدیریت گردیده که تنها اهداف حفاظتی نداشته و می‌توان از منابع بیوفیزیکی آن تا حدی محدود استفاده نمود، اما این استفاد...
[ 17 ] - شناسایی معیارهای موثر در توزیع مکانی جنگلهای مانگرو (مطالعه نمونه: جنگلهای حرا)
جنگلهای مانگرو یکی از حاصلخیزترین بوم‌سازگان‌ها در گستره زمین محسوب می شوند که در سالهای اخیر به دلیل فعالیتهای انسانی و گاه سوانح طبیعی در معرض تهدید قرار گرفته اند. نبود معیارهای مدون حفاظتی برای گزینش پهنههای حفاظتی و یا شناسایی مکان‌‌هایی برای حفاظت بیرونی یا توسعه جنگلکاری‌‌ها، مراقبت و افزایش سطح مانگروها در سطح جهان را با چالش مواجه ساخته است. این نوشتار به دنبال شناسایی معیارها...
[ 18 ] - ارائه الگوی اکوویلج جهت زیست پایدار در روستاهای حاشیه اکوسیستم تالاب، مورد تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز
اکوسیستم تالاب بعنوان یکی از مهمترین اکوسیستم‌های زمین نقش مهمی را از دیرباز بر توسعه جوامع پیرامون خود در ابعاد محیطی، اقتصادی و اجتماعی داشته است، اما الگوی زیست ناپایدار جوامع حاشیه آنرا دچار مشکل کرده است. برای برون رفت از مشکل، مدل اکوویلج الگویی برای زیست پایدار با اجرای شیوه‌های پایدار جهت رفع بی‌ثباتی‌های محیطی، اجتماعی و اقتصادی شکل گرفت. با توجه به اهمیت تالابها و تأثیر آن بر زندگی ر...
[ 19 ] - اثر معیارهای مکانی بر ایجاد پتانسیل خطر آتش‌سوزی در جنگلهای زاگرس
هرساله سطح زیادی از پوشش گیاهی موجود برروی زمین طعمه آتش سوزی میشود. عامل های زیادی در عرصه های مختلف منابع طبیعی منطقه را برای ایجاد و گسترش آتش سوزی ها مستعد می کنند. این عامل ها علاوه بر اینکه ماهیت متفاوتی دارند، میزان تأثیرشان نیز از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است. پژوهش پیش رو با دو هدف تعیین میزان تأثیر معیارهای مکانی مختلف بر وقوع آتش سوزی و تعیین مناطق دارای پتانسیل خطر...
[ 20 ] - بررسی ارتباط عناصر غذایی در سرشاخه‌ها و رسوب جنگل های مانگرو در خلیج گواتر استان سیستان و بلوچستان
جنگلهای مانگرو ریختارهای گیاهی ساحلی در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری در محدوده جزر و مدی به‌شمار می‌آیند. این اجتماعات گیاهی دارای زی‌توده غنی هستند که به‌عنوان منبع غذایی مهمی در محدوده استقرار خود محسوب می‌شوند. درختان مانگرو در محدوده زیستی خود مقادیر زیادی لاشبرگ تولید می‌کنند که تجزیه لاشبرگ‌ها، چرخش عناصر غذایی در اکوسیستم مانگروها و زیستگاههای مجاور آن را تقویت می‌کند. خلیج گواتر در منته...
[ 21 ] - اولویت‌بندی معیارهای طبیعتگردی در اکوسیستم‌های بیابانی و نیمه بیابانی با روش دلفی
تقاضا برای گردشگری در طبیعت، برنامهریزی همه‌جانبه و توجه به محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن را ضروری ساخته است. به منظور برنامهریزی گردشگری متکی به طبیعت در مناطق خشک و بیابانی کشور، پس از بررسی و جمع‌بندی مراجع داخلی و خارجی، 12 معیار اصلی و 41 زیرمعیار حاصل شد. معیارهای حاصل برای تعیین معیارهای مکانیابی عرصه‌های طبیعتگردی در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی و اولویت‌بندی آنها، در قالب پرسشنا...
[ 22 ] - مطالعه وضعیت الگوی زیست جوامع روستایی حاشیه اکوسیستم تالاب براساس الگوی اکوویلج، مورد روستاهای حاشیه تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز
در خصوص اکوسیستم تالاب الگوی رفتاری و شیوه زیست نامناسب ساکنان حاشیه تالابها در بخش‌های اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی باعث شکل‌گیری وضعیت نامطلوب و نسبتاً ناپایدار اکوسیستم تالاب شده است. مدل اکوویلج الگویی برای ارتقای زندگی به شیوه‌های پایدارتر با رفع بی‌ثباتی‌های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی از طریق اجرای ساختارها و شیوه‌های پایدار است. با توجه به اهمیت تالابها و تأثیر آن بر زندگی روستاییان،...
[ 23 ] - ارزیابی مناطق تهران از منظر شاخصهای ساختاری جنگلهای شهری
این پژوهش با توجه به اهمیت موضوع تفاوتهای منطقهای در برنامههای راهبردی کشور و همچنین تأثیر مستقیم جنگلهای شهری در توسعۀ پایدار شهرها، به شناسایی تفاوتهای منطقهای از منظر شاخصهای جنگلداری شهری در تهران پرداخته است. بر این اساس، شش شاخص شناسایی و دادههای متناظر با آنها از شهرداری تهران و سازمان پارکها و فضای سبز تهران، برای نه منطقه از شهر تهران گردآوری شد. بهمنظور وزندهی شاخصها برای ...
[ 24 ] - بررسی جنگلهای مانگرو منطقه حفاظت شده گابریک، جاسک شرقی و غربی (استان هرمزگان) براساس ساختار رویشگاه
جهت تعیین ساختار رویشگاه منطقه حفاظت شده گابریک، جاسک شرقی و غربی در شهرستان جاسک در شرق استان هرمزگان و شمال دریای مکران (عمان)، نمونه‌برداری با روش ترانسکت خطی با استفاده از قطعات مربعی شکل یک آری با توزیع تصادفی - سیستماتیک جهت پارامترهای رویشی درختان و از میکروپلات‌های یک مترمربعی برای تعیین آماره‌های نهال، ریشه‌های هوایی و برگ‌های ریزش یافته استفاده شد. در مجموع 6 ترانسکت به طول 5946 متر ...
[ 25 ] - بررسی ارتباط عوامل زیست محیطی با توزیع آبسنگ‌های مرجانی (مطالعه موردی: جزیره کیش)
در این مطالعه بررسی ارتباط عوامل زیستمحیطی با توزیع آبسنگ‌های مرجانی جزیره کیش (خلیج فارس- ایران) مد نظر قرار گرفت و سپس مهمترین این عوامل شناسایی گردید. عوامل زیستمحیطی آب شامل عمق، دمای آب، شوری، کدورت، اکسیژن محلول، اسیدیته و کلروفیل a در ستون آب توسط دستگاه CTD در30 ایستگاه در تابستان 1389 ثبت گردید. همچنین در هر یک از ایستگاه‌ها دانه‌بندی رسوبات بستر با نمونه‌برداری تعیین گردید، شیب بست...
[ 26 ] - تعیین اکوریژن های سواحل جنوبی ایران با استفاده از سامانه GIS به عنوان مبنای تعیین مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی
در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنوان مبنا و پیش نیاز توسعه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی با توجه به رویکردهای نوین جهانی بوده است. لذا، شناسایی اکوریژنهای سواحل ج...
نویسندگان همکار