سیاوش شایان
گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
[ 1 ] - فرایندهای غالب شکل‌زا در تشکیل توده‌های ماسهای مناطق ساحلی، مطالعه موردی: جلگه غربی مکران
ناپایداری و تحرک تپه‌های ماسهای از مهمترین دغدغه‌های برنامه‌ریزی و مدیریت در جلگه‌های ساحلی مناطق خشک است. توده‌های ماسهای بر اثر عوامل مختلفی در مناطق ساحلی ایجاد می‌شوند و بررسی چگونگی تشکیل و تکوین آنها در برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت محیطی منطقه ساحلی دارای اهمیت فراوان است. هدف اصلی این پژوهش شناسائی مهمترین عوامل تأثیرگزار بر پراکندگی توده‌های ماسهای در بخش غربی جلگه مکران است. توزیع فضائی...
[ 2 ] - ارزیابی و مدیریت جامع ژئومورفوسایت‌های کارستیک با استفاده از تلفیق مدل‌های ارزیابی (مطالعة موردی: غار چال‌نخجیر در استان مرکزی)
رویکرد اصلی دانش ژئومورفوتوریسم رویکردی است توسعه‌گرا، محافظتی، علمی در ارزیابی و مدیریت جامع از میراث‌های ژئومورفیک؛ که امروزه، با گسترش مطالعات خود، زیرشاخه‌های متعددی از قبیل ژئودایورسیتی[1] (تنوع)، ژئوکانسرویشن[2](محافظت)، ژئواینترپرتیشن[3](تفسیر) را در این شاخه از دانش ژئومورفولوژی پدیدار ساخته است. هدف نوشتار حاضر ارتقای ع...
[ 3 ] - تحلیل پیامدهای اکوژئومورفولوژیک احداث سد بر پایاب رودخانه‌های ساحلی مطالعهی موردی: جلگه‌های سدیچ، گابریک و جگین
چکیده تغییر دینامیک محیط در نتیجه احداث سد بر روی رودخانه‌های ساحلی، تأثیر زیادی بر فرایندهای ژئومورفولوژیک جلگه‌ها به‌جا می‌گذارد. هدف این پژوهش پیش‌بینی تغییرات ژئومورفولوژیکی و پیامدهای اکولوژیکی احداث سد بر روی رودخانه‌های سدیچ، گابریک و جگین در جلگهی غربی مکران و شرق شهرستان جاسک با مطالعهی چگونگی عملکرد این رودخانه‌ها بر ویژگی‌های ژئومورفولوژک و اکولوژیک کنونی این جلگه است. داده‌های تح...
[ 4 ] - پهنه‌بندی فرونشست زمین در حوضهی آبخیز قرهچای همدان
فرونشست زمین به عنوان یکی از مخاطرات ژئومورفیک، از نتایج مصرف بیش از حد و سوء مدیریت منابع آب است. در بخشهایی از حوضهی قرهچای واقع در شمال استان همدان، از سال 1372 در اثر به هم ریختن سیستم هیدرولوژیکی و وجود سایر شرایط لازم بیشتر از 36 مورد فروچاله بوقوع پیوسته است. شبکهی زهکشی منطقه با توجه به میزان و عملکرد فرآیندها، تأثیرات متفاوتی بر محیط پیرامون خود بر جای گذاشته است که فروچالههای حاد...
[ 5 ] - تحلیل توسعه پایدار شهری در کلان شهر تهران از دیدگاه مخاطرات ژئومورفولوژیک (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری)
زمینه و هدف: یکی از مفاهیم اساسی در رویکردهای پایداری شهر، موضوع مطالعه مخاطرات طبیعی از قبیل ارزیابی عملکرد، پیش‌بینی رفتار مخاطره و مدیریت آن محسوب می‌شود. امروزه مخاطرات طبیعی تهدیدهای خود را بیشتر بر سایه شهرها و محیط‌های پرتراکم انسانی گسترانده و توسعه آن‌‌را بیش از پیش آسیب‌پذیر نموده است. این موضوع در کلان‌شهر بسیار متراکمی چون تهران و به‌ویژه در محیط دامنه‌ای منطقه یک تهران، نمود عینی د...
[ 6 ] - ارزیابی ژئومورفوسایت های شهرستان نیشابور با استفاده از مدل پرییرا
Introduction Geo-morphotourism is a new sub-discipline that relay on nature and try to maintain locality nature identity and introduce geologic phenomenon of a place to tourists. Geo-tourism has a wide audience nowadays all over the world. Geo-tourism is a kind of tourisms which try to maintain geographic, environmental, cultural characteristics of visited places or enhanced them; it may hav...
[ 7 ] - ارزیابی توانمندی ژئومورفوتوریستی لندفرم‌ها براساس روش پرالونگ
In this research, geomorphologic landforms of Darab region were identified and their geomorphotourism capability was evaluated. Satellite images, geological and topographic maps and field data were used for identification of geomorphological landforms and then the geomorphotourism capability of mentioned landforms were determined based on Praloong method. The results of this study reveal that t...
[ 8 ] - تحلیل روند تغییرات آماری دبی و رسوب حوضه آبریز مند و کاربرد آن در برنامه ریزی محیطی
هدف از این تحقیق تحلیل روند تغییرات دبی و رسوب حوضه آبریز مند با استفاده از روش آماری سری زمانی، مبتنی بر دیدگاه کاربردی در برنامه ریزی محیطی می باشد. جهت انجام تحقیق از آمار دبی و رسوب شش ایستگاه هیدرومتری (دارای پراکنش فضایی مناسب) در سطح حوضه آبریز مند استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین دبی و رسوب در تمامی ایستگاه ها مربوط به دی تا اسفندماه است. ایستگاه قنطره در جنوب حوضه با متوسّط 5...
[ 9 ] - ارزیابی توانمندی توسعه‌ی گردشگری پایدار ژئومورفوسایت‌ها با تأکید بر روش کومانسکو (مطالعهی موردی: ژئومورفوسایت‌های مسیرگردشگری کرج – چالوس تا تونل کندوان)
چکیده ژئومورفوسایت‌ها لندفرم‌های ژئومورفولوژیکی هستند که از اهمیت قابل توجهی در توسعه‌ی گردشگری برخوردارند. ایران از جمله مناطقی است که به دلیل تنوع لندفرم‌ها توانمندی قابل توجهی در جذب گردشگران دارد. در مسیر گردشگری نوستالژیک کرج – چالوس تا تونل کندوان شش ژئومورفوسایت مشهور و برگزیده که گردشگران از تعداد قابل توجهی از آنها بازدید می‌کنند، برای ارزیابی توانمندی ژئومورفوتوریستی به روش کو...
[ 10 ] - ارزیابی ارزش علمی و افزوده‌ی مکان‌های گردشگری بر اساس روش رینارد (مطالعهی موردی: تپه گیان، دشت نهاوند)
در این تحقیق سعی گردیده تا با استفاده از روش رینارد، داده‌های حاصل از بازدید میدانی و اطلاعات پرسش‌نامه‌ای، ارزش ژئومورفوسایت گیان در دشت نهاوند ارزیابی شود. در روش رینارد سه ارزش علمی، افزوده و ترکیبی وجود دارد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ارزش ترکیبی بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داد. نمره بالای زیر معیارهای اهمیت جهانی و آموزشی، که امتیاز زیر معیار آموزشی 0.91 بوده، باعث شد که ارزش ت...
[ 11 ] - نقش نوزمینساخت در تحوّلات ژئومورفولوژیک مرز ساختاری البرز جنوبی ـ ایران مرکزی (مطالعهی موردی: حوضهی حبلهرود)
رودخانهی حبلهرود، جریان دائمی حوضهی آبریز کویر مرکزی است که در مرز ساختاری البرز جنوبی ـ ایران مرکزی واقع شده است. بهدلیل فعّالبودن زمین‌ساخت البرز، لندفرم‌های کواترنری در این محدوده تا اندازهی زیادی تحت تأثیر گسل‌های اصلی و فعّال منطقه قرار دارند. در این پژوهش، برای شناسایی مناطق فعّال از نظر حرکات زمینساختی، شاخص‌های ژئومورفولوژیکی زمینساختی از تصاویر ماهوارهای و DEM10 M استخراج شده است...
[ 12 ] - اثرات لندفرم‌های ژئومورفولوژیکی برمحورهای توسعه فیزیکی شهرها
تعیین جهات مناسب برای توسعه شهری از جمله دغدغه‌های برنامه‌ریزان شهری بوده است. ژئومورفولوژیست‌ها نیز یکی از راهکارها دخالت خود در برنامه‌ریزی شهری را تعیین جهات توسعه شهر بر اساس یافته‌های ژئومورفولوژیک می‌دانند. در این پژوهش سعی شده است که تاثیرات لندفرم‌های ژئومورفولوژیکی در جهات جغرافیایی گسترش فیزیکی شهر داراب مورد بررسی قرار گیرد. برای رسیدن به هدف پژوهش، داده‌های اولیه و ثانویه از محدوده ...
[ 13 ] - نظریه آشوب در ژئومورفولوژی جریانی (مطالعه موردی تغییرات بستر رود کل، هرمزگان)
چکیده نظریه کیاس به بیان نوعی نظم در چهارچوب روندی بی‌نظم می‌پردازد، گرچه سیستم‌های پیچیده صرفاً ظاهری پر آشوب و نامنظم دارند و درنتیجه نامنظم و تصادفی به نظر می‌رسند، در واقعیت دارای نظمی پیچیده و تابع یک جریان معین هستند. این مقاله به تبیین مبانی تئوری کیاس و تطبیق آن در ژئومورفولوژی جریانی با تحلیل تغییرات مسیر رودکل در سواحل شمالی تنگه-هرمز می‌پردازد و برای دست‌یابی به چنین منظوری با ...
[ 14 ] - بررسی و تحلیل اثرات توسعه بر محیط با کاربرد مدل تخریب (مطالعه موردی: شهرستان بروجن، استان چهارمحال و بختیاری)
در دهه‌های اخیر، زمینه‌های تسلط فزاینده بشر بر طبیعت فراهم آمد؛ تعادل بین آنها به زیان "طبیعت" به هم خورد و افزایش تخریبِ مراتع و جنگل‌ها، فرسایش‌خاک، مصرف فزاینده منابع تجدید ناپذیر، آلودگی آب، خاک و هوا حاصل گردید. در مورد شهرستان بروجن (منطقه مورد مطالعه) نیز شرایط فوق صدق می‌کند. لذا در این پژوهش‌که از نوع توصیفی- تحلیلی با رویکرد سیستمی است، سعی گردید با کاربرد مدل تخریب، میزان تخریب و ناپ...
[ 15 ] - بررسی نقش نوزمین ساخت، عوامل مورفوکلیماتیک و آنتروپوژنیک در پیدایش و تحول مخروط‌افکنه‌ها (مطالعه موردی: مخروط افکنه گرمسار)
مخروط‌افکنه‌ها پدیده غالب در نواحی خشک و نیمه خشک بوده و همانند سایر لندفرم‌ها دارای تغییر و تحولاتی هستند. مخروط افکنه گرمسار یکی از بزرگترین مخروط افکنه‌های ایران بوده حاصل زهکشی حبله رود است. این مخروط افکنه در دامنه جنوبی رشته کوه البرز قرار دارد. عوامل مختلفی در پیدایش و گسترش این مخروط افکنه تاثیر داشته و دارند. این عوامل را می‌توان به دو دسته عوامل موثر محوری و پایه تقسیم کرد. مورفولوژی...
[ 16 ] - ارزیابی دقت و صحت شاخص های ژئومورفولوژیکی با استفاده از داده های ژئودینامیکی( مطالعه موردی : حوضه آبریز جاجرود در شمال شرق تهران )
حوضه آبریز جاجرود به عنوان یکی از حوضه‌های کوهستانی کشور در شمال شرق استان تهران واقع شده است. وجود دو سیستم گسلی اصلی مشاء – فشم به طول تقریبی ۱۷۰ کیلومتر و گسل شمال تهران به طول ۷۵ کیلومتر و گسل‌های فرعی متعدد، نشان دهنده ظهور پدیده‌های مهم زمین ساختی در این منطقه است. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی وضعیت نو زمین‌ساخت در این حوضه با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیکی و ارزیابی صحت و دقت ن...
[ 17 ] - به کارگیری داده های سنجش از دور در آشکارسازی تغییرات پیچان رودی دلتای مند - بوشهر
پیچان‌رودها یکی از اشکال تیپیک ژئومورفولوژیک بوده که به دلیل مهیا بودن شرایط محیطی در سواحل جنوبی کشور ایران به‌طور متعدد مشاهده می‌گردند. این لندفرم‌های پویا و فعال تحت تأثیر دینامیک رودها و شیب آرام دلتاها در فاصله زمانی اندک، تغییرات فضایی شدیدی پیدا می‌کنند. در این مقاله سعی بر این است تا با استفاده از داده‌های سنجش از دور و پیمایش میدانی، تغییرات مورفولوژیک بستر رودِ مُند طیّ یک دوره 57 ساله ...
[ 18 ] - تحلیل عوامل مؤثر بر هیدرودینامیک خط ساحلی طی بازۀ زمانی 1955-2016 (مطالعۀ موردی: قاعدۀ دلتای اروندرود)
پهنة مورد مطالعه در این پژوهش بخش ایرانی قاعدة دلتای اروندرود واقع در شمالغربی خلیج فارس به طول تقریبیKm 23 است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر هیدرودینامیک ساحلی طی شصت سال گذشته به روش DSAS است. از این رو، داده‌های دبی و رسوب رودخانة اروند، باد، موج، جریان دریایی، و نوسانات جزرومد همراه عکس هوایی، نقشة توپوگرافی، و تصویر ماهوارهای چندزمانه ابزار و داده‌های اصلی این پژوهش را تشکیل دا...
[ 19 ] - تحلیل تأثیر دینامیک رودخانه های ساحلی بر ویژگی های رسوب شناسی و جهات نقل و انتقال آنها در کرانۀ خط ساحلی (مطالعۀ موردی: ساحل غربی جلگۀ مکران)
توده‌های ماسهای بر اثر عوامل مختلفی در مناطق ساحلی ایجاد می‌شوند. هدف اصلی از این مقاله مطالعة عملکرد جریانهای رودخانهای بر ویژگی‌های رسوبشناختی کرانة ساحلی جلگة غربی مکران است. از ویژگی‌های باد، رسوبشناسی، تصاویر ماهوارهای، و نرمافزارهای رایانهای W.R.Plot view،Gradistat ، و ArcGIS به عنوان دادهها و ابزارهای تحقیق استفاده شد. ویژگی‌های رسوبشناختی کرانه با تکنیک بررسی ...
[ 20 ] - تحلیل تأثیر تغییرات کاربریهای اراضی بر تحولات هیدروژئومورفولوژیک رود کر
در این تحقیق، نقش مداخلات انسانی به‌خصوص تغییرات کاربری اراضی در وضعیت هیدروژئومورفولوژیکی رودخانه کر (بالادست سد درودزن-استان فارس) مورد بررسی قرار گرفته است. مراحل انجام تحقیق، در چارچوب روش‌هایی شامل روش هیدرولوژیکی با استفاده از مدل HEC-HMS به‌منظور بررسی تأثیر تغییرات کاربریهای اراضی بر تغییرات ویژگی‌های سیلاب و روش ارزیابی وضعیت ژئومورفولوژیکی روزگن به‌منظور بررسی اثر تغییرات کاربری ارا...
[ 21 ] - تثبیت دامنه‌های شهری، گامی در جهت افزایش ایمنی و ارتقای حس زیبایی‌شناسی شهروندان ( نمونه موردی، شهر تهران)
بسیاری از شهرهای مستقر بر دامنه‌ها برحسب جنس مواد تشکیل دهنده دامنه، شیب، نفوذپذیری و ویژگی‌های بارش با خطر حرکت‌های دامنه‌ای روبه‌رو هستند. شناسایی و مشخص نمودن ظرفیت بالقوه ایجاد خظر ریزش، لغزش و یا خزش و همچنین مشخص کردن مسیرهای جابه‌جایی مواد بر روی دامنه‌های شهری از گامهای اولیه در تثیبت این گونه دامنه‌هاست. پس از شناسایی دامنه‌ها، تشخیص روندها و پیش‌بینی حرکات آتی از اهمیت بسیاری برخورد...
[ 22 ] - تأثیر وقایع اقلیمی حدی بر فرایندهای ژئومورفولوژیکی بادی از منظر نظریه کاتاستروفی (مطالعه موردی: جلگه غربی مکران)
نظریه کاتاستروف، روش مناسبی را برای مدل‌سازی سیستم‌های دینامیکی که با تغییرات ناگهانی همراه هستند، ارائه می‌کند. از وقایع اقلیمی‌که تأثیرات زیادی بر پوشش گیاهی بیابان‌های ساحلی جنوب شرقی کشور بر جا گذاشت، طوفان گونو است؛ چنین بارش‌هایی با شدت کمتر در فروردین 1393 نیز در شهرستان جاسک به وقوع پیوست. این مقاله سعی دارد ارتباط بین وقایع اقلیمی‌حدی و تغییرات ناشی از آنها در وضعیت خاک و پوشش گیاهی م...
[ 23 ] - پهنه بندی زمین لرزه های رخ داده در استان فارس طی سال های 1900 تا 2010 میلادی و مقایسه آن با دیگریافته های پژوهشی
هدف از این پژوهش پهنه بندی لرزه خیزی استان فارس بر اساس تحلیل آماری زمین لرزه های ثبت شده در فاصله زمانی 110 سال از سال های 1900 تا 2010 میلادی و مقایسه نتایج آن با پهنه بندی های انجام شده، جهت آزمون کارآیی سیستم های اطلاعات جغرافیایی و بهره گیری از داده های لرزه ای دراز مدت است. بدین منظور از داده های لرزه ای بر گرفته از سایت USGS و نقشه های زمین شناسی جهت مشخص کردن خطوط گسلی استفاده و یافته ه...
[ 24 ] - تحلیـل فضـایی و سنجش مخـاطره ژئومورفولـوژیکی شـوری‌زایـی در مخـروط‌افکنـه گرمسـار
1- Introduction Stalinization is a kind of geomorphologic hazard which appeared in many regions of the world. Reduction of water and soil quality is one of the main problems of this phenomenon during recent decades which has severed results. Salt Domes are one of important sources of salinity and are a treat for water and soil resources. In Iran rare studies have been done over this problem wh...
[ 25 ] - Recognizing the eroded areas using the surface albedo algorithm of Landsat 8 satellite imagery (case study of basin Jajrood)
Soil is one of the most important natural resources of any country. the erosion causes not only the depletion of the soil and the loss of the land, causing great and irreparable damages, but also with the deposition of materials in streams, reservoirs, ports, and reduced pool capacity. Therefore, it should not be underestimated. In this study, we identify and zoning of the erosion areas in the ...
[ 26 ] - Analysis of Sand Masses Morphogenetic in Makran Coastal Plain
The instability and mobility of sand dunes is a major concern of planning and management in arid coastal plains. The aim of this study is to identify morphogenetic characteristics of sand masses and their locations, as well as to identify the processes that formed and transported them in the western part of the Makran coastal plain. Research data and tools were including spatial distributions o...
[ 27 ] - Calculations of Geometric Parameters and Investigations of its Geomorphological Changes Pattern in Kashkan River
Changes in a river's geomorphologic pattern would be considered in all environmental plannings because this change has special consequences on land ownership properties, the use of cultivable lands on rivers' banks and supply of constructional materials. Sand and gravelmining of the river beds are among factors that lead to changes in river bed patterns. In this research, we investigate geomorp...
[ 28 ] - Geomorphologic Explanation of Erosion Concept and Comparing it to Natural Resources Science Aspects
Erosion means the harvesting, transportation and movement of eroded material .The concept is very extensive erosion that has different definitions in different disciplines. The purposes of this paper is finding a brief definition of “erosion” concept in different perspectives and comparing it in Geomorphologic and Natural Resources point of views. To achieve this goal, we try to use the library...
[ 30 ] - The Study of Anthropogenic Effect on the Intensification of Floods in Summer Catchment Basin, Case Study: Kan, Tehran (
Summer catchment basins surrounding the city of Tehran, due to their remoteness from atmospheric pollution and urban manifestations, is considered as a place for exploring and recreating for many people, and as a place for money making out of restaurants attracting many tourists for others. Sangan is taken into consideration as one of the most beautiful valleys in Northwest of Tehran. The summe...
نویسندگان همکار
راضیه لک 1