حسین پناهی
دانشیار گروه اقتصاد دانشکده‌ی اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز *(مسوول مکاتبات).
[ 1 ] - بررسی تاثیر شهرنشینی بر انتشار دی‌اکسید کربن در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (کاربرد مدل STIRPAT)
زمینه و هدف: هرچند شهرنشینی غالبا در متن نوسازی اقتصادی مورد بحث قرار میگیرد، با این حال یک شاخص جمعیتی است که تراکم شهری را افزایش داده و ساختار رفتار انسانی را تغییر میدهد و در نتیجه، الگوهای مصرف انرژی خانوار را تحت تاثیر قرار میدهد. بر این اساس هدف پژوهش بررسی تاثیر شهرنشینی بر انتشار دی‌اکسید کربن در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی با استفاده از رهیافت پنلدیتا و کاربرد مدل STIRPAT اس...
[ 2 ] - تبیین عوامل مؤثر بر سطح حمایت ساکنان شهر تبریز از توسعة گردشگری (با تأکید بر ابعاد اجتماعی ـ فرهنگی)
امروزه نقش ساکنان محلی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعة گردشگری امری حیاتی است. لذا شناخت میزان حمایت ساکنان محلی و تبیین عوامل مؤثر بر سطح حمایت ضروری است. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان حمایت ساکنان از توسعة گردشگری با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری روش حداقل مربعات جزئی (PLS) است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. بدین‌منظور 384 پرسشنامه، به‌روش نمونهگیری طبقه‌ای ساده، در سه ماهة دو...
[ 3 ] - بررسی روند بی‌ثباتی قیمت مسکن روستایی در ایران
هدف پژوهش حاضر بررسی روند بی‌ثباتی قیمت مسکن روستایی در ایران از فصل اول سال 1375 تا فصل چهارم سال 1394 است. در این راستا جهت کمی کردن بی‌ثباتی قیمت مسکن روستایی از روش گارچ نمایی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بی‌ثباتی قیمت مسکن روستایی در فصل دوم سال 1380، فصل دوم و چهارم سال 1385، فصل دوم سال 1387 و فصل دوم سال 1393 به میزان بالایی بوده؛ به‌طوریکه در بین بی‌ثباتی‌های مذکور نی...
[ 4 ] - تاثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی در ایران با تاکید بر مدل آرمی
این مقاله با تخمین اندازه بهینه دولت، به بررسی رابطه اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران با استفاده منحنی آرمی در دوره 85-1344 می پردازد. نتایج نشان می دهد رابطه بین اندازه دولت و رشد اقتصادی در بلند مدت و کوتاه مدت، مثبت و غیر خطی (درجه دوم)بوده و دارای نقطه حداکثراست.نتیجه دیگر این است که اندازه کنونی دولت بزرگ تر از اندازه بهینه بلند مدت و کوتاه مدت است و باید فعالیت هایی در جهت کوچک کر...
[ 5 ] - عوامل موثر بر شکلگیری تصویر مقصد از دیدگاه گردشگران داخلی
هدف این تحقیق بررسی عوامل کلیدی موثر در شکلگیری تصویر شهر تبریز از دیدگاه گردشگران داخلی شهر تبریز میباشد. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه میباشد. بدین منظور تعداد 384 پرسشنامه به روش نمونهگیری تصادفی ساده، در سه ماهه دوم سال 1395 بین گردشگران توزیع و به منظور تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری و آزمون رتبهای فریدمن استفاده گردید. یافتههای تحقیق نشان میدهد که اول...
[ 6 ] - عوامل اجتماعی مؤثر بر عملکرد تیم‌های شرکت‌کننده در جام جهانی فوتبال (2014) برزیل
امروزه، ورزشبه‌عنوانیکیازچندصنعتبرتردرسطحدنیاشناختهشدهاست و دربینرشته‌های مختلف ورزشی، فوتبال به‌دلیل جذابیت خاص، از پرطرفدارترینومحبوب‌ترینرویدادهایورزشی به‌شمارمی‌رود که موفقیت در میادین مهم آن، اهمیت به‌سزایی دارد. موفقیت بینالمللی تیم‌های ملی فوتبال به‌شکل قابل‌توجهی متأثر از عوامل متفاوتی از جمله عوامل اجتماعی ـ اقتصادی، فرهنگی و جغرافیایی است؛ لذا، هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر عوامل اج...
[ 7 ] - اثرات نامتقارن تورم بر کسری بودجه در ایران: رویکرد رگرسیون کوانتایل
تورم از دو بعد درآمدی (فرضیه تانزی) و هزینه‌‌ای (فرضیه پاتینکین) بر کسری بودجه مؤثر است. شناخت چگونگی اثر تورم بر کسری بودجه دولت میتواند زمینه را برای کنترل تورم و کاهش کسری بودجه فراهم کند. در این راستا، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر تورم بر کسری بودجه ایران با استفاده از دادههای فصلی، طی دوره 1393:4-1370:1 است. برای این منظور، مدل تحقیق با استفاده از رگرسیون کوانتایل در صدک‌‌های مختلف ...
[ 8 ] - بررسی اثر نرخ ارز بر تراز پرداخت گردشگری ایران
در ادبیات اقتصادی، بررسی اثر نوسانات ارزی بر ترازپرداخت‌ها از اهمیت به سزایی برخوردار است. گردشگری یکی از زیر بخشهای ترازپرداخت میباشد. این مطالعه به دنبال شناسایی اثر تغییرات نرخ ارز بر ترازپرداخت گردشگری ایران در بازه زمانی 2013-1995 با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری است. نتایج تحقیق نشان میدهد که منحنی جی در تراز پرداخت گردشگری ایران وجود داشته است. به این مفهوم که با شوک وارد شده بر ...
[ 9 ] - بررسی ارتباط بین قیمت زمین و قیمت مسکن در ایران
هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط متقابل بین قیمت زمین و قیمت مسکن در ایران بر اساس دیدگاه علیت متقابل است. از این رو بر اساس الگوی هایژن و آلن (2013) و با استفاده از سیستم معادلات همزمان و روش حداقل مربعات دو مرحله‌ای، به بررسی این موضوع در فاصله زمانی فصل اول سال 1377 تا فصل چهارم سال 1391 پرداخته شده است. نتایج حاصل از آزمون علیت تودا و یاماموتو و آزمون هاسمن حاکی از وجود رابطه علی دوطرفه بین ق...
[ 10 ] - تجزیه عوامل موثر بر تغییرات مصرف انرژی در زیربخشهای صنعتی ایران: مقایسه روشهای لاسپیرز و دیویژیا
با افزایش چشمگیر درمصرف انرژی، آگاهی از عوامل تاثیرگذار بر آن میتواند در سیاستگذاریهای مربوط به صرفهجویی در مصرف انرژی و استفاده کارا از آن مفید باشد. تحلیل تجزیه شاخص (IDA)، روش مناسبی برای تفکیک عوامل موثر بر تغییرات مصرف انرژی به شمار میرود.بر همین اساس در مطالعه حاضر با بکارگیری دو روش کلی تحلیل تجزیه شاخص لاسپیرز و دیویژیا، تغییرات مصرف انرژی طی دوره زمانی 1391-1379 در زیربخشهای صن...
[ 11 ] - بررسی اثر القایی تعداد پزشکان و تختهای بیمارستانی بر مخارج سلامت در ایران
بر اساس قانون روئمر، به دلیل وجود تقاضای القایی سلامت، با افزایش تعداد تختهای بیمارستانی و حتی پزشکان، مخارج سلامت بالا خواهد رفت. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از دادههای تابلویی استانهای ایران در دوره 1388-1379 وجود تقاضای القایی توسط پزشکان در استانهای ایران مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان میدهد که تغییر تعداد پزشکان تأثیر مثبت و معنیداری بر میزان مخارج سلامت ...
[ 12 ] - Regional Economic Growth and Spatial Spillover Effects in MENA Area
T he main objective of this study is to estimate the spatial spillover effects of the economic growth among the selected countries of MENA region. For this purpose, the Spatial Durbin Model in the framework of spatial dynamic panel data was estimated during the period of 1970-2010. The spatial Diagnostic tests affirmed the occurrence of spatial positive autocorrelation phenomenon for...
[ 13 ] - مقایسه اثر حکمرانی خوب بر درآمدهای مالیاتی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته
شناسایی عوامل تأثیرگذار بر درآمدهای مالیاتی که مبتنی بر ظرفیت‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و درنتیجه توان بالقوه مالیات ستانی هست، در ادبیات اقتصاد کلان از اهمیت زیادی برخوردار است. مالیات به‌عنوان یکی از مهمترین راه‌های تأمین مالی دولت ها، همیشه موردتوجه سیاستگذاران و برنامهریزان اقتصادی بوده است. بحث مالیات‌ها از دیدگاه اقتصاد کلان و خرد دارای اهمیت فراوانی هست. در این راستا هدف اصل...
[ 14 ] - بررسی تقاضای القایی روانپزشکان در استان آذربایجان شرقی: رویکرد مدلسازی خطی سلسله مراتبی (HLM)
In recent decades, unnecessary growth in health expenditures of developing countries, and the importance of physicians' behavior in health market, have made investigating determinants of health expenditure on the one hand and the theory of physician induced demand (PID) on the other, as two of the most important issues in health economics. Therefore, using data collected through filling out inf...
[ 15 ] - بررسی رابطه‌ی علیت بین بیکاری و سلامت در ایران
Background and aims: Health is one of the most important assets of a man that has allowed him to develop his full potential. If this capital is eroded or not fully developed, it could be weakened human physically and mentally. On the other hand, the phenomenon of unemployment is a social and economic hardship that fallowed several negative effects and people personal life are strongly influence...
[ 16 ] - ارزیابی توانمندی بیمارستانهای تبریز در توسعه گردشگری سلامت
زمینه و هدف: گردشگری سلامت، هرگونه مسافرت برای ارتقای سلامت را در برمیگیرد و به عنوان یکی از ابعاد گردشگری، به توسعه پایدار و پویایی اقتصاد کشور کمک کرده و به عنوان یک استراتژی ملی در راستای افزایش درآمد کشور و نیز بازوی امنیت ملی محسوب میشود. هدف مطالعه حاضر ارزیابی توانمندی بیمارستانهای تبریز در زمینه جذب بیمار از کشورهای دیگر و شناسایی نقاط ضعف و قوت این بیمارستانها در این زمینه به منظور...
[ 17 ] - بررسی اثر رژیم‌های ارزی بر جریان توریسم بینالمللی در کشورهای خاورمیانه: رهیافت گشتاور تعمیم‌یافته سیستمی
صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از پردرآمدترین صنایع جهان میتواند نقش مهمی در رشد اقتصادی کشورها ایفا کند. گردشگری شامل خدماتی است که تأثیر زیادی بر فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی دارد. در این راستا، با وجود مطرح‌شدن رژیم‌های ارزی به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر جریان گردشگری، پژوهش‌های چندانی در رابطه با اثر رژیم‌های ارزی بر جریان توریسم انجام نگرفته است. پیشرفت‌های اخیر در طبقه‌بندی نظام‌های ارزی محرک...
[ 18 ] - تأثیر غیرخطی تورم و توسعه‌ی گردشگری بر رشد اقتصادی ایران: رهیافت مارکوف-سویچینگ
دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالا و باثبات ازجمله مسائل مهم هر کشور است. از طرف دیگر تورم و آثار زیانبار آن (به‌ویژه بر رشد اقتصادی) نیز یکی از مشکلات اساسی کشورها به حساب میآید. امروزه توسعه‌ی گردشگری در تمامی عرصه‌ها، چه در سطح ملی و منطقه‌ای و چه در سطح بینالمللی موردتوجه برنامهریزان دولتی و شرکتهای خصوصی قرار گرفته است. آگاهی جوامع از این‌که گردشگری منبع درآمدی ارزی بسیار مناسب و قابل م...
[ 19 ] - تأثیر سلامت بر درآمد سرانه، مطالعه موردی: کشورهای با سطح درآمد متوسط
چگونگی تأثیر شاخص‌های سلامت بر درآمد سرانه در بین محققان همواره مورد بحث بوده است. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر شاخص‌های سلامت بر درآمد سرانه میباشد. برای این منظور از اطلاعات تابلویی گروهی از کشورها با سطح درآمد متوسط طی دوره زمانی 2011-1980 استفاده شده است. برای بررسی تأثیر سلامت بر درآمد سرانه، برخی تکنیک‌های اقتصادسنجی دادههای تابلویی از جمله اثرات ثابت، اثرات تصادفی و روش گشتاورهای تعمیم...
[ 20 ] - قابلیت سنجی توسعه گردشگری ورزشی در استان آذربایجان شرقی
هدف از این تحقیق، بررسی پتانسیل های گردشگری ورزشی و عوامل مؤثر بر توسعه آن در استان آذربایجان شرقی است. از بین جامعه آماری مدیران و دست اندرکاران ورزش و گردشگری (شامل کلیه کارکنان ادارههای کل و ادارههای تربیت بدنی و میراث فرهنگی گردشگری) تعداد 40 نفر به طور تصادفی به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. جمع آوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد و پس از تایید روایی (نظرکارشناسان) انجام پذیرفت و ...
[ 21 ] - بررسی هم‌بستگی بین بازدهی بازار سهام، ارز و سکه در اقتصاد ایران؛ کاربردی از تبدیل هیلبرت - هوانگ
سرمایهگذاران معمولاً در محیطی پرچالش که توسط عدم اطمینان ناشی از بازارهای مالی مشخص شده است فعالیت می‌کنند و آگـاهی از روابـط بـین دارایـیهای مـالی به منظـور اتخـاذ تصمیمات مناسب توسط سرمایهگذاران امری ضروری میباشد. از اینرو هدف این مطالعه، بررسی هم‌بستگی بین بازدهی در جفت دارایی‌های مالی (سکه، ارز و سهام) با استفاده از رویکرد جدید تبدیل هیلبرت - هوانگ در بازه‌ی زمانی 5/1/1380- 30/9/1394، م...
[ 22 ] - برآورد کشش‌های قیمتی و درآمدی تقاضای واردات دارو در ایران
یکی از بندهای اصلی اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید داخلی و محدودسازی واردات، به‌ویژه در بخش‌هایی است که امکان تولید محصولات جایگزین واردات وجود دارد. این امر نیازمند تنظیم سیاست‌های دقیق تجاری است و برای حصول این مهم، شناخت ساختار واردات و کشش‌های قیمتی و درآمدی تابع تقاضای واردات امری ضروری میباشد. این ضرورت در مورد کالاهای حساس و حیاتی مانند دارو به‌مراتب بیش‌تر است، بنابراین، سیاست‌گذاری در ...
[ 23 ] - تعاون و رونق اقتصادی: یک مطالعه بین استانی
این پژوهش با هدف بررسی نوع و اندازة تأثیر شاخص‌های منتخب بخش تعاون در رشد اقتصادی استانهای کشور انجام گرفت. بدین منظور از تکنیک‌های اقتصادسنجی دادههای تابلویی و با توجه به وجود ناهمسانی واریانس در داده‌ها، از تخمین‌زن حداقل مربعات تعمیم‌یافته (GLS) پانلی استفاده شد. طبق نتایج، تأثیر اقتصاد تعاونی بر رشد اقتصادی استانهای کشور مثبت و معنی‌دار ارزیابی گردید و کشش تولید ...
[ 24 ] - بررسی و تعیین رابطه علّی بین رشد اقتصادی، انتشارات CO2، مصرف انرژی و نسبت اشتغال در ایران
هدف اصلی این تحقیق بررسی روابط بلند مدت و علّی بین رشد اقتصادی، انتشارات CO2، مصرف انرژی و نسبت اشتغال در ایران با استفاده از الگوی خود توضیحی با وقفههای گسترده است. یافتههای تجربی برای ایران در طول دوره 1387-1351 نشان میدهد که یک رابطه بلندمدت بین متغیرها در سطح معنیداری 5 درصد در ایران وجود دارد. کشش درآمدی تخمین زده شده از انتشارات CO2 سرانه 0.40 و کشش درآمدی از مصرف انرژی سرانه 71/0 می...
[ 25 ] - عوامل تعیین‌کننده مدت زمان ویزیت بیمار توسط متخصصین زنان در استان آذربایجان شرقی با تأکید بر تقاضای القایی پزشک: رویکرد مدلسازی خطی سلسله مراتبی (HLM)
در چند دهه اخیر، به دلیل رشد غیرضروری مخارج سلامت در کشورهای در حال توسعه و نیز اهمیت رفتار پزشکان در بازار سلامت، عوامل مؤثر بر کیفیت و مدت زمان معاینه بیماران از یک سو و نظریه تقاضای القایی پزشکان از سوی دیگر به یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در حوزه اقتصاد سلامت تبدیل شده است. بنابراین مطالعه حاضر با استفاده از دادههای پرسشنامه‌ای در سال 1395 و به کارگیری مدل نظری جاقر و جگرز (2000) و روش ا...
[ 26 ] - مقایسه‌ی اندازه‌ی اقتصادی پایدار و واقعی شهر مبتنی بر حضور دولت مطالعه موردی: کلان شهرهای ایران
هدف این مطالعه تعیین اندازه‌ی پایدار کلان‌شهرهای ایران طی سال‌های 94-1385، با استفاده از تابع مازاد، مبتنی بر حضور دولت به‌عنوان ارائه دهنده‌ی کالا و خدمات عمومی میباشد. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از روش مستقیم یا روش تابع مازاد کل که از تفاوت بین درآمد کل قابل تصرف و تمام هزینه‌های کار و زندگی یک خانوار در نواحی شهرهای بزرگ به‌دست میآید، اندازه‌ی پایدار کلان شهرهای ایران برآورد شده ا...
[ 27 ] - بررسی رابطه میان رشد اقتصادی و جرم: شواهدی از استانهای ایران
از جمله موضوعاتی که همواره مورد توجه سیاستگذاران و برنامهریزان در سطح کلان قرار دارد، بحث امنیت و عوامل مؤثر بر آن بوده که جرم از مهمترین این عوامل به شمار میرود. وجود ناامنی در مناطق مختلف، عواقب زیان‌باری نظیر کاهش سرمایه‌گذاری‌های جدید و به تبع آن عدم حرکت در مسیر توسعه به همراه دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، این مقاله کوشیده است تا تأثیر رشد اقتصادی را بر نرخ جرم (که در این مطالعه سرق...
[ 28 ] - برآورد هزینه‌های اجتماعی قدرت بازاری بانک‌ها در سیستم بانکداری ایران
این مطالعه به بررسی درجه رقابتی در بانک‌های مورد مطالعه به‌عنوان نماینده سیستم بانکداری ایران در دوره زمانی (1390-1386) می‌پردازد، پس از آن کاهش رفاه اجتماعی ناشی از قدرت بازاری بانک‌ها با استفاده از مثلث هاربرگر مورد محاسبه قرار میگیرد. نتایج به‌دست آمده نشان میدهد قدرت بازاری سیستم بانکی در ایران در سال 1386 معادل 84/0 درصد تولید ناخالص داخلی ایران هزینه خالص اجتماعی به‌همراه داشته است که ...
[ 29 ] - تاثیر واکسیناسیون و باز بودن تجاری بر مرگ‌ومیر کودکان زیر پنج‌سال
Background and Aim: The present study aimed to assess the impact of trade openness and vaccination on child mortality under five because the mortality of under-five-year-old children is one of the most important indexes of health and development. Materials and Methods: Using an Eviews6 software, this study is doing a causal-analytic approach by exhausting a Johansen-Juselius method over the p...
[ 30 ] - تاثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی در ایران با تاکید بر مدل آرمی
این مقاله با تخمین اندازه بهینه دولت، به بررسی رابطه اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران با استفاده منحنی آرمی در دوره 85-1344 می پردازد. نتایج نشان می دهد رابطه بین اندازه دولت و رشد اقتصادی در بلند مدت و کوتاه مدت، مثبت و غیر خطی (درجه دوم)بوده و دارای نقطه حداکثراست.نتیجه دیگر این است که اندازه کنونی دولت بزرگ تر از اندازه بهینه بلند مدت و کوتاه مدت است و باید فعالیت هایی در جهت کوچک کر...
[ 31 ] - بررسی تاثیر قیمت مسکن بر نرخ باروری در مناطق شهری ایران با تاکید بر نقش نحوه‌ی تصرف مسکن
This article has no abstract.
[ 32 ] - بررسی اثر گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی بر رشد اقتصادی(مطالعه موردی: استان های ایران طی دوره 1390-1380)
زمینه و هدف: گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در حال حاضر یکی از مهمترین چالش‌های محیط زیستی در سطح جهان است که افزایش درجه حرارت، ذوب شدن یخ‌های قطبی، بالا آمدن سطح آب های آزاد جهان و تغییر در آستانه های آب و هوایی از پیامدهای آن میباشد. روش بررسی: در مطالعه حاضر سعی شده است تا در قالب یک الگوی اقتصاد سنجی پانل با استفاده از تنوع سالانه دما و میزان بارش طی دوره ...
[ 33 ] - تاثیر تحریمهای بینالمللی بر صادرات زیربخشهای صنعتی ایران
تجارت خارجی از دیرباز ابزاری برای دستیابی به محصولات با کمترین هزینه ممکن بوده و در راستای اهداف رفاهی حکومتها قرار داشته است. در این میان، تحریمها به دلیل ایجاد انحراف در روند طبیعی مبادلات اقتصادی بینالمللی، کشور تحت تحریم را از منافع تجارت خارجی محروم میسازند. ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره تحت تحریمهای مختلف قرار داشته است. بخش صنعت کشور یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است...
نویسندگان همکار