احمد گلچین
استاد، گروه خاکشناسی دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه زنجان
[ 1 ] - ارزیابی تأثیر مدیریت کاربرد نیتروژن بر تحمل به تنش خشکی و کارایی استفاده از آب باران در گندم دیم
بهمنظور بررسی تأثیر مدیریت کاربرد نیتروژن بر تحمل به تنـش خشکی در گندم دیم، دو آزمایش جداگانه و همزمان در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی با سه زمان کاربرد شامل T1- کل نیتروژن در پاییز T2- دوسوم نیتروژن در پاییز و یک‌سوم در بهار T3- یک‌دوم نیتروژن در پاییز و یک‌دوم در بهار بهعنوان کرت اصلی و با پنج سطح نیتروژن شامل 0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره بهعنوان کرت فرعی با سه تکرار در ق...
[ 2 ] - تأثیر نیتروژن بر کارایی استفاده از آب باران، کارایی زراعی نیتروژن و تخلیۀ رطوبت خاک تحت کشت گندم دیم
بهمنظور بررسی تأثیر میزان و زمان کاربرد نیتروژن بر عملکرد دانه، کارایی استفاده از آب باران، کارایی زراعی نیتروژن و تخلیۀ رطوبت خاک تحت کشت گندم دیم، آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال زراعی (93-1391) در ایستگاه تحقیقاتی دیم قاملو در استان کردستان اجرا شد. عامل اصلی آزمایش سه زمان کاربرد نیتروژن کل در پاییز، 3/2 در پاییز + 3/1در بهار...
[ 3 ] - تأثیر میزان رطوبت خاک بر معدنی شدن و ثابت سرعت تجزیه فسفر آلی بقایای گیاهی
سابقه و هدف: بقایای گیاهی به‌دلیل دارا بودن عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان در چرخه‌ی طبیعی این عناصر نقش مهمی دارند. با توجه به نقش بقایای گیاهی در بهبود حاصلخیزی خاک، آگاهی از شیوه‌های مختلف مدیریت بقایای گیاهی و انتخاب بهترین شیوه‌ی مدیریت برای این بقایا امری لازم و ضروری است. ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی در سرعت معدنی شدن فسفر آلی در خاک نقش دارند و میکروب‌ها عامل اصلی در تجزیه کلش و بقایای ...
[ 4 ] - بررسی ارتباط خاصیت آب‌گریزی با گونه‌های درختان جنگلی، مخازن کربن آلی خاک و پایداری خاکدانهها (پژوهش موردی: ایستگاه تحقیقات بذر و نهال گونه‌های جنگلی شلمان، استان گیلان)
سابقه و هدف: خاصیت آب‌گریزی خاک شامل مقاومت خاک در برابر خیسیدگی است که می‌تواند سبب کاهش سرعت نفوذ آب برای چند ثانیه تا ساعت‌ها و یا حتی هفته‌ها گردد. در کنار اثرات سوء آب‌گریزی خاک در پژوهش‌های علمی، به نقش مثبت آن در بسیاری از پدیده‌ها از قبیل ساختمان خاک نیز اشاره شده است. در حالی که بسیاری از مطالعات مواد آلی خاک را به عنوان منشاء شیمیایی آب‌گریزی معرفی می‌کنند، اما برخی دیگر عدم ارتباط مع...
[ 5 ] - ارزیابی تحمل به شوری دو رقم زیتون بر اساس شاخص های رشد و تحلیل روابط رگرسیونی آنها باشوری
شوری یکی از مهمترین فاکتورهای محدودکننده تولید محصولات کشاورزی است، چرا که بیشتر گیاهان زراعی و باغی نسبت به شوری حساس هستند. از طرف دیگر، سطح قابل توجهی از اراضی جهان تحت تاثر شوری است و این سطح روز به روز در حال افزایش است. به منظور ارزیابی تحمل به شوری در دو رقم زیتون زرد و میشن، آزمایشی با پنج سطح شوری (صفر، 4، 8، 12و 16 دسی زیمنس بر متر) در محیط کشت بدون خاک با 10 تیمار و چهار تکرار به صور...
[ 6 ] - سرعت تجزیه ویناس چغندرقند و تأثیر آن بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی دو خاک آهکی و اسیدی
بهمنظور بررسی سرعت تجزیه ویناس چغندرقند و تأثیر آن بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی دو خاک آهکی و اسیدی یک آزمایش با 15 تیمار و در 3 تکرار بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد. در این آزمایش ترکیب فاکتوریل پنج سطح مختلف ویناس (صفر، 5، 10، 20 و 40 تن در هکتار) و سه زمان نمونه‌برداری (10، 20 و 30 روز بعد از افزودن ویناس به هر دو نوع خاک)، بهعنوان تیمارهای آزمایشی لحاظ گردیدند. نتا...
[ 7 ] - تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و غلظت عناصر کم مصرف اندام‌های گیاه گوجه فرنگی تحت تنش کادمیوم
آلودگی خاک به فلزات سنگین یک مشکل زیست محیطی عمده‌ای است که ممکن است سلامتی بشر و زیست بوم را به خطر بیندازند. به همین دلیل یک آزمایش با هدف بررسی اثرات کودهای زیستی بر عملکرد، اجزای عملکرد و غلظت عناصر کم مصرف گیاه گوجه فرنگی تحت تنش کادمیوم به اجرا درآمد. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. فاکتور تلقیح با کودهای زیستی شامل سه تیمار :M1 باکتری ازتوباکتر...
[ 8 ] - تاثیر سطوح مختلف یک پلیمر محلول در آب و قارچ میکوریز بر جذب کادمیم شبدر برسیم
کادمیوم یک فلز سنگین است که اثرات مخرب زیادی بر کیفیت محصول دارد. افزون بر آن، یک عنصر بسیار متحرک در محیط¬زیست می باشد و گیاهان می توانند به آسانی کادمیوم را جذب و آن را به اندام¬های مختلف خود منتقل کنند. کادمیم به راحتی وارد چرخه غذایی انسان و حیوانات شده و سلامتی آنها را به مخاطره می¬اندازد. بمنظور مطاله ثاتیر کاربرد یک پلیمر محلول در آب و تلقیح با قارچ میکوریز بر غلظت کادمیم در گیاه شبدر پر...
[ 9 ] - پیامد زمان تماس، اندازه کروم و ماده ی آلی خاک بر چگونگی رشد کرم های خاکی گونه ی Eisenia fetida
کرم‌های خاکی بخشی از چرخه‌ی تجزیه و زنجیره‌ی غذایی در خاک هستند و چنانچه فلزهای سنگین وارد بدن آنها شوند، این فلزها از راه زنجیره‌ی غذایی به بدن جانداران دیگر وارد شده و پیامدهای ناخواسته بر سلامتی آنها به جا می‌گذارند. با توجه به پیامدهای سودمندی که کرم‌های خاکی در حاصلخیزی خاک دارند، انجام پژوهش‌هایی درباره‌ی پیامد آلودگی‌های زیست محیطی بر فراوانی، زیست‌توده و کارکرد کرم‌های خاکی نیاز می‌با...
[ 10 ] - معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی بقایای گندم در خاکهای آلوده به سرب
To assess the effects of different levels of soil lead on mineralization of organic carbon and nitrogen, a factorial pot experiment was conducted using litter bag method. The factors examined were different levels of soil lead (0, 25, 50, 100, and 200 mg kg-1soil) and incubation periods (1, 2, 3 and 4 months) in three replications. At the end of incubation periods, the litter bags were pulled o...
[ 11 ] - تأثیر سطوح مختلف ورمی کمپوست و تغذیه نیتروژن بر شاخص های رشدی نشای گوجه فرنگی رقم 'Rio Grande'
امروزه تولید نشاهای سالم و مرغوب یکی از عوامل اصلی موفقیت در پرورش سبزیها از جمله گوجهفرنگی است. از این‌رو به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف ورمیکمپوست و تغذیه نیتروژن بر شاخصهای رشدی نشای گوجهفرنگی رقم ‘Rio Grande’، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، در سه تکرار در سال1392 در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه زنجان انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 5 سطح ورمیکمپوست ...
[ 12 ] - اثرات تنش شوری بر وزن خشک و غلظت عناصر غذایی پرمصرف دو رقم زیتون
به منظور ارزیابی اثرات شوری بر رشد و غلظت عناصر غذایی پرمصرف در دو رقم زیتون، آزمایشی گلخانهای با پنج سطح شوری در بستر کشت بدون خاک انجام شد. در این آزمایش، نهالهای یکساله ارقام زیتون زرد و میشن، به مدت 5 ماه تحت 5 سطح شوری صفر، 4، 8، 12 و 16دسیزیمنس بر متر ناشی از کلرور سدیم قرار گرفتند. تیمار شوری 16 دسیزیمنس بر متر، وزن خشک کل ارقام میشن و زرد را به ترتیب 63 و 85 درصد نسبت به تیمار شاهد...
[ 13 ] - ارزیابی پاسخ های رشدی دو رقم زیتون در شرایط تنش شوری
به منظور ارزیابی اثرات تنش شوری بر ویژگیهای رشدی دو رقم زیتون ‘زردʻ و ‘میشنʻ، آزمایشی طی سالهای 94-1393 با پنج سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 4، 8، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر) در محیط کشت بدون خاک در گلخانه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاوزی و منابع طبیعی استان تهران انجام گردید. در این آزمایش، اثر شوری بر کلیه صفات رشدی در هر دو رقم مورد مقایسه، معنیدار بود، به گونهای که وزن خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت ...
[ 14 ] - بررسی تاثیر نانوذرات هماتیت بر غلظت آرسنیک و برخی عناصر غذایی گیاه ذرت کشت شده در خاکهای آلوده
سابقه و هدف: آرسنیک یکی از شبه فلزات است که اخیرا توجهات زیادی را به سوی خود جلب کرده است. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آرسنیک سبب بروز سرطان های پوست، شش و پروستات می شود. حضور آرسنیک در آب و خاک منجر به انتقال آن به بخش های مختلف گیاهان می شود. تاکنون تاثیر نانوذرات هماتیت بر غلظت آرسنیک در گیاهان کشت شده در مناطق آلوده بررسی نشده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی نانوذرات هماتیت در کاهش ت...
[ 15 ] - اندازه گیری تغییرات مخازن فعال کربن آلی و برخی از خصوصیات خاک درختان جنگلی شمال ایران (پژوهش موردی: ایستگاه تحقیقات بذر و نهال گونه‌های جنگلی شلمان، استان گیلان)
سابقه و هدف: شناخت تأثیر متفاوت درختان جنگلی بر ویژگیهای کیفی خاک، دورنمای کنترل سلامت خاک را در مدیریت‌های پایدار متصور میسازد و می‌توان ترمیم و رفع آسیب‌های وارده بر اکوسیستم‌های طبیعی را از طریق انتخاب صحیح گونه‌های درختی مدیریت نمود. در این پژوهش به منظور انتخاب گونه‌های درختی مناسب جنگلکاری، ایستگاه تحقیقات بذر و نهال گونه‌های جنگلی شلمان استان گیلان به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب و م...
[ 16 ] - کاهش تحرک آرسنیک در خاک به کمک نانوذرات هماتیت و پلیمرهای اکریلیکی
سابقه و هدف: آرسنیک ازجمله فلزهای سنگینی است که به دلیل اثرات سمی و سرطانزایی آن، توجه به پاکسازی زیست محیطی این عنصر رو به گسترش است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه میزان کارایی جاذب‌های نانوذرات هماتیت و پلیمرهای اکریلیکی در غیرمتحرک کردن آرسنیک در خاکهای آلوده با سطوح مختلف آرسنیک و یافتن سطح مناسب از جاذب‌های نام‌برده انجام شد. مواد و روش‌ها: بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور ...
[ 17 ] - تأثیر نوع بقایای گیاهی جنگلی و کاربرد نیتروژن بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی
سابقه و هدف: اکوسیستم های جنگلی یک نوع کاربری اراضی برای ذخیره کربن در خاک‌ها و حذف دی اکسید کربن اتمسفری به حساب می‌آیند. بقایای گیاهی جنگلی که دیرتر تجزیه میشوند تا مدت زمان طولانی‌تری در خاک باقی می‌مانند و به ذخیره بیشتر کربن در خاک کمک می‌کنند. تجزیه کلش یک فرایند اکولوژیکی است که مواد غذایی برای رشد گیاهان فراهم کرده و تولیدات اولیه خالص خشکی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل هدف ا...
[ 18 ] - تاثیر میزان رطوبت خاک بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی بقایای گیاهی یونجه و جو
چکیده سابقه و هدف: میزان کربن و نیتروژن آلی خاک توسط دو فاکتور اساسی شامل میزان کربن و نیتروژن ورودی به خاک و سرعت تجزیه‌ی آنها کنترل می‌شود. ترکیبی از فاکتورهای محیطی و بیولوژیکی در سرعت معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی در خاک نقش دارند و میکروب‌ها عامل اصلی در تجزیه کلش و بقایای گیاهی هستند. فاکتورهای غیر زنده شامل دما، نوع خاک، چگالی ظاهری، رطوبت خاک و کیفیت آب آبیاری از طریق تاثیرگذاری بر فعا...
[ 19 ] - بررسی تأثیر گچ و ضایعات آلی مختلف بر ویژگیهای شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک سدیمی
سابقه و هدف: با رشد روز افزون جمعیت و افزایش تقاضا برای آب و منابع غذایی باعث استفاده از آب و خاک فقیرتر برای تولید غذا شده است. در همین راستا بهره‌گیری از منابع حاشیه‌ای و غیرمتعارف از جمله خاکهای شور و سدیمی در دستور کار اغلب کشورهای جهان که دارای این منابع بوده قرار گرفته است. برای اینکه اراضی شور و سدیمی بتوانند مورد استفاده قرار بگیرند باید ویژگی-های فیزیکوشیمیایی نامطلوب آنها اصلاح گردد...
[ 20 ] - تشدید استخراج روی از خاک توسط تربچه با استفاده از EDTA و اسید سولفوریک
سابقه و هدف: آلودگی خاک‌ها به فلزات سنگین، یک مشکل عمده زیست محیطی محسوب می‌شود و بر سلامت انسان، جانداران، تولیدات کشاورزی و زیست بوم اثرات منفی دارد. گیاهپالایی فناوری مبتنی بر استفاده از گیاهان، برای پالایش آلودگی از محیط زیست است که روشی مؤثر، ارزان قیمت و سازگار با محیط زیست میباشد. گیاه پالایی شیمیایی روشی است که در آن از کلات کننده‌ها و اسیدهای مختلف جهت افزایش جذب فلزات توسط گیاه استف...
[ 21 ] - تأثیر مدت زمان تماس، سطوح مختلف آرسنیک و ماده‌ی آلی بر صفات رشد کرم‌های خاکی
کرم‌های خاکی بخشی از زنجیره‌ی غذایی و چرخه‌ی تجزیه در خاک هستند که ویژگیهای رشد آنها به طور نامطلوبی تحت تأثیر آلودگی‌های خاک قرار میگیرد. با توجه به حساسیت کرم‌های خاکی به آلودگی، از آنها می‌توان به عنوان شاخص زیستی خاکهای آلوده استفاده نمود. به منظور بررسی تأثیر مدت زمان تماس و سطوح مختلف ماده‌ی آلی خاک بر صفات رشد کرم‌های خاکی در خاکهای آلوده به سطوح مختلف آرسنیک، یک آزمایش فاکتوریل در...
[ 22 ] - بررسی اثرات کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجهفرنگی در یک خاک آلوده به کادمیوم
مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف بیرویه کودهای شیمیایی و تنشهای حاصل از آلودگی خاک به فلزات سنگین از جمله علل استفاده از کودهای زیستی در کشاورزی میباشد. همچنین برای حفظ محیط زیست و مقابله با تنش فلزات سنگین استفاده از این کودها ضروری میباشد. به همین منظور برای بررسی اثرات کودهای زیستی بر میزان عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجهفرنگی تحت تنش کادمیوم، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی د...
[ 23 ] - مقایسه توان تولید زیست‌توده و جذب و انتقال کادمیوم در سه رقم کلم
بهمنظور بررسی توان تولید زیست‌توده و جذب و انتقال کادمیوم در سه رقم کلم آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل شش سطح آلودگی خاک به کادمیوم (صفر، 5، 10، 25، 50 و 100 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک) از منبع سولفات کادمیوم [3Cd(SO4)×8H2O] و سه رقم کلم(Brassica oleracea var. acephala L., Brassica oleracea var. italica L. & Brassica oleracea var....
[ 24 ] - عکس العمل نهال زیتون (Olea europaea L.) به تنش توام شوری و تراکم خاک در شرایط کمبود اکسیژن خاک
پاسخ نهالهای زیتون رقم زرد به شوری آب آبیاری و تراکم خاک در رطوبت 9/0 اشباع، مطالعه گردید. خاکی با بافت لومیشنی پس از عبور از الک 75/4 میلیمتری به نحوی داخل استوانههایی از جنس پیویسی ریخته شد که سطوح مختلف تراکم (جرم مخصوص ظاهری 3/1، 5/1 و 7/1 گرم بر سانتیمتر مکعب) در آنها ایجاد گردد. نهالهای زیتون به استوانهها انتقال داده شدند و با آبهایی با شوری 2، 5، 8 و 12 دسیزیمنس بر متر به مدت...
[ 25 ] - بررسی اثرات سطوح مختلف یک کوپلیمر اکریلیکی بر رشد گیاه ذرت در خاکهای آلوده به آرسنیک
کاهش غلظت اجزاء متحرک شبه‌فلز سمی آرسنیک بسیار حائز اهمیت است چرا که این اجزاء ارتباط مستقیمی با زیست‌فراهمی آن دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کوپلیمر مالئیک انیدرید-استایرن- اکریلیک اسید بر کاهش تحرک و فراهمی آرسنیک و رشد ذرت در خاکهای آلوده شده به آرسنیک انجام شد. بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور سطوح کوپلیمر اکریلیکی (صفر، 05/0، 1/0 و 2/0 درصد) و سطوح مختلف آرسنیک (صفر، 6،...
[ 26 ] - بررسی توانایی جذب و انتقال سرب در سه رقم کلم
به منظور بررسی توانایی جذب و انتقال سرب در سه رقم کلم یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه به اجرا درآمد. تیمارها شامل شش سطح آلودگی خاک به سرب (صفر، 50، 100، 150، 300 و 400 میلیگرم سرب بر کیلوگرم خاک از منبع نیترات سرب ([Pb(NO3)2] و سه رقم کلم (Brassica oleracea var. acephala L., Brassica oleracea var. italica L. & Brassica oleracea var. capitata L.) بودند که در سه تکرا...
[ 27 ] - تاثیر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات اجزاء فیزیکی ماده آلی، میزان رس قابل انتشار و پایداری خاکدانهها در برخی از اراضی استان خوزستان
به منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر اجزاء فیزیکی ماده آلی خاک و برخی از فاکتورهای کیفی آن این پژوهش انجام شد. بدین منظور دو کاربری بکر و کشت شده(شامل کشت تناوبی و نیشکر) در استان خوزستان انتخاب و نمونههای دستخورده و دستنخورده از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتیمتری در سه تکرار تهیه گردید. نیتروژن کل، کربن آلی، رس قابل انتشار، پایداری خاکدانهها و اجزاء مختلف مواد آلی در هر عمق تعیین و نتایج به...
[ 28 ] - مقایسه تأثیر جنگلکاری صنوبر و توسکا بر ویژگیهای کیفی خاک و ذخیره کربن آلی (مطالعه موردی: ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته، استان گیلان)
از آنجا که نوع پوشش گیاهی بر ذخیره کربن آلی خاک و خصوصیات کیفی خاک تأثیر بسزایی دارد، بنابراین بهمنظور بررسی این تأثیر دو منطقه با جنگلکاری 14 ساله خالص صنوبر و توسکا، هرکدام در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی صنوبر صفرابسته استان گیلان مطالعه شد. برای نیل به اهداف این تحقیق در هر تکرار نیمرخهای خاک حفر و خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در آنها مطابق روشهای استاندارد مطالعه و ...
[ 29 ] - بررسی تأثیر نوع جنگلکاری بر ویژگی های کیفی و ذخیره کربن خاک در ایستگاه صفرابسته، استان گیلان
از آنجایی که نوع پوشش گیاهی بر ذخیره کربن آلی خاک و خصوصیات کیفی خاک تأثیر بسزایی دارد، بهمنظور بررسی این تأثیر، دو منطقه با توده خالص دارتالاب و مخلوط صنوبر و توسکا در ایستگاه تحقیقاتی صفرابسته استان گیلان انتخاب شد. در هر توده پروفیل‌های خاک حفر و خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی در آنها مطابق روشهای استاندارد مطالعه و اندازهگیری گردید. بررسیها نشان داد که میانگین وزنی قطر خاکدانهها، ...
[ 30 ] - اثرات مصرف بهینه نیتروژن بر کارایی استفاده از آب باران و عملکرد گندم دیم در رژیم های متفاوت رطوبتی
به منظور بررسی اثرات مصرف نیتروژن بر عملکرد گندم دیم، کارائی زراعی نیتروژن و کارایی استفاده از آب باران در رژیمهای متفاوت رطوبتی دو آزمایش در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی با سه نحوه مصرف نیتروژن شامل کل در پائیز، در پائیز + در بهار و در پائیز + در بهار (پنجهدهی) به عنوان کرت اصلی و با پنج سطـح نیتروژن شامـل 0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره به عنوان کرت فرعی با سه تکرار در قا...
[ 31 ] - بررسی ویژگیهای بیولوژیکی و فعالیت‌های آنزیمی خاک تحت تأثیر نوع خاک و عمق نمونه‌برداری
مطالعه فعالیت‌های آنزیمی و ویژگیهای بیولوژیکی خاک نشانه‌هایی از پتانسیل خاک برای پشتیبانی از فرآیندهای بیوشیمیایی و حفظ حاصلخیزی خاک در اختیار ما قرار می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نوع خاک و عمق بر برخی ویژگیهای شیمیایی و بیولوژیکی خاک و نیز بر میزان فعالیت آنزیمی خاک شامل آنزیم‌های اوره‌آز، اینورتاز، آلکالین فسفاتاز و آریل‌سولفاتاز بر روی دو نوع خاک هیستوسول انجام شد. نمونه‌برداری در...
[ 32 ] - تأثیر تنش خشکی و قارچهای میکوریز آربسکولار بر عملکرد و کیفیت سیبزمینی
کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله کشور ایران یکی از فاکتورهای محدود کننده رشد و نمو و عملکرد گیاهان زراعی میباشد. به همین دلیل یافتن راهکارهای مناسب جهت غلیه بر تنش خشکی و افزایش تولید از اهمیت ویژهای برخوردار است. به منظور مطالعه تأثیر تلقیح قارچهای میکوریز آربسکولار بر عملکرد و کیفیت سیبزمینی (Solanum tuberosum L.) رقم آگریا تحت تنش خشکی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای ک...
[ 33 ] - اثر سطوح سوپر جاذب آکوازورب بر رشد رویشی و زایشی نارنگی پیچ تحت شرایط تنش خشکی
با توجه به محدودیت منابع آب کشور ایران، به‌کارگیری روشهای نوین حفظ و ذخیره آب، مانند استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب در خاک، یکی از راهکارهای مقابله با مشکل کم‌آبی میباشد. به‌همین منظور، جهت بررسی تاثیر سوپرجاذب بر رشد رویشی و زایشی نارنگی پیج در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری رامسر در سال 1395 اجرا شد. ف...
[ 34 ] - اثر مواد آلی، گچ و آبشویی بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی یک خاک سدیمی
به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف گچ (صفر، 50 و 100 درصد نیاز گچی) و مواد آلی از بقایای گیاه یونجه، ذرت، ضایعات خرما و خاک اره (5/1 و 3 درصد کربن آلی) بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی یک خاک سدیمی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که مصرف گچ سبب بهبود ویژگیهای خاک سدیمی قبل و پس از آبشویی شد. مصرف مواد آلی قبل از آبشویی نسبت جذب سدیم، در...
[ 35 ] - تأثیر شوری و بور آب آبیاری بر رشد و میزان جذب عناصر غذایی کم مصرف در خرفه (Portulaca Oleracea L.)
با افزایش جمعیت جهان و نیاز بیشتر به غذا، بهرهبرداری از زمینهای شور برای تولید محصول امری اجتناب ناپذیر است. خرفه گیاهی است یکساله و علفی که به خوبی در خاکهای شور رشد میکند. بور از عناصر ضروری برای گیاهان است که ممکن است تا غلظت های مسموم کننده در خاکهای شور وجود داشته باشد، اما نیاز گیاهان به آن اندک است. به منظور بررسی تأثیر شوری و میزان بور آب آبیاری بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی کم مص...
[ 36 ] - تأثیر شوری ناشی از کلرید سدیم و بور آب آبیاری بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی پرمصرف گیاه خرفه
امروزه با افزایش جمعیت و نیاز بیشتر به مواد غذایی بهرهبرداری از زمینهای شور که بخش زیادی از مناطق خشک و نیمه خشک را در برگرفته است، امری اجتناب ناپذیر است. خرفه گیاهی است هالوفیت، یکساله و علفی که به خوبی در خاکهای شور رشد میکند. بور از عناصر ضروری در گیاهان است و به مقدار کم مورد نیاز گیاهان است. با توجه به وسعت زمینهای شور در ایران، گیاه خرفه این پتانسیل را دارد که به عنوان یک گیاه داروی...
[ 37 ] - بررسی تأثیر کاربرد کادمیوم و شوری محلول های آبی بر رشد و غلظت عناصر غذایی عدسک آبی (Lemna minor L.)
به منظور بررسی اثر کاربرد کادمیوم بر رشد و غلظت عناصر غذایی عدسک آبی تحت شرایط شوری آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کادمیوم (صفر، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی گرم در لیتر کادمیم از منبع سولفات کادمیم) و غلظت نمک (صفر، 10، 20، 40 و 80 میلی مولار از منبع کلرور سدیم) بودند که به محلول غذایی اپستین اضافه شدند. نتایج نشان داد که ک...
[ 38 ] - ارزیابی خطر آلودگی منابع آب و خاک کشور به آرسنیک
آرسنیک شبه فلزی است که برای گیاهان، حیوانات، میکروارگانیسمها و انسان سمی است. سازمان بهداشت جهانی حد مجاز آرسنیک در آب آشامیدنی را μg/l 10 و منابع مختلف این حد را در خاک mg/kg20 بیان کردهاند. غلظت آرسنیک در آب و خاک نقاط مختلف ایران (نقاطی با غلظت بیش از حد مجاز) به ترتیب بین μg/l840-10 و mg/kg2/1775-1/23 گزارش شده است. از جمله منابع آلاینده، می‌توان به وجود معادن طلا و مس ( بهویژه منطقه ت...
[ 39 ] - تغییر ویژگیهای بیولوژیکی یک خاک جنگلی پس از تبدیل به شالیزار و تعیین حساسترین ویژگی به تغییر کاربری اراضی
چکیده سابقه و هدف: بررسی پارامترهای بیولوژیکی کیفیت خاک بهمنظور ارزیابی مدیریت زمین و پایداری سیستم‌های کشاورزی مورد استفاده، بسیار مفید است. برای این منظور ویژگیهای بیولوژیکی کیفی خاک که به کشت و کار حساس هستند مورد اندازهگیری و ارزیابی قرار می-گیرند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات بیولوژیک کیفیت خاک جنگلی پس از تبدیل به شالیزار، تعیین حساسترین این پارامترها به آشفتگی یک اکوسیستم ...
[ 40 ] - تأثیر کاربرد اسید آمینه و روی بر جذب و انتقال روی و آهن در کلزا در شرایط کشت محلول
بررسی نقش اسیدهای‌آمینه در جذب و انتقال عناصر کم‌مصرف برای بهبود مدیریت تغذیه گیاه ازاهمیت ویژهای برخورداراست. در این آزمایش کشت محلول، اثرکاربرد 100 میکرومولار تریپتوفان، آرجنین و هیستیدین برجذب و انتقال روی و آهن درکلزا درسه سطح صفر، 5 و 10 میکرومولار روی از منبع سولفات‌روی بررسی‌شد. نتایج نشان داد در غلظت 5 میکرومولار روی، حضور اسید آمینه آرجنین و تریپتوفان سبب کاهش معنیدار وزن خشک...
[ 41 ] - بخش‌بندی شیمیایی و ارزیابی خطر زیست‌محیطی سرب در پسماندهای معدن سرب-روی
بررسی مقدار آبشویی عناصر از منابع آلوده کننده محیطزیست نظیر پسماندها، جهت تعیین سطح خطر این مواد و پایدار کردن کیفیت پسماندهای معدن سرب-روی زنجان اجرا شد. بدین منظور دو نمونه مرکب (0-20 سانتیمتری) از هر دو نوع پسماندهای این معدن برداشت شد و رفتار آبشویی وابسته به پیاچ، زمان، اندازه ذرات و نسبت مایع به جامد با استفاده از آزمایش آبشویی بسته مشخص گردید. برای تعیین ترکیب عنصری پسماندها از دستگاه ...
[ 42 ] - آنتیموان و اثرات آن بر اجزای محیطزیست
امروزه یکی از مسائل محیطزیستی، آلوده شدن منابع خاک، آب و گیاه با فلزات سنگین میباشد. یکی از فلزات سنگین خطرناک آنتیموان (Sb) است که با تجمع در بافتهای گیاهی و حیوانی و انتقال آنها به زنجیره غذایی باعث به مخاطره افتادن سلامت انسان می‌شود. حد بحرانی Sb در آب آشامیدنی بهترتیب 5 و 6 میکروگرم بر لیتر توسط اتحادیه اروپا و آمریکا تعیین شده و همینطور سازمان بهداشت جهانی این حد را در خاک 35 میلیگ...
[ 43 ] - اثرات تبدیل یک خاک جنگلی به شالیزار بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین شاخصهای حساس به تغییر کاربری اراضی
فعالیت کشاورزی، به ویژه کشت برنج مسئول عمده تخریب جنگلهای طبیعی در شمال ایران است. این پژوهش به منظور بررسی اثر تبدیل جنگل طبیعی به شالیزار بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین حساسترین این پارامترها به آشفتگی یک اکوسیستم انجام گرفت. همچنین در این مطالعه برای ایجاد حداقل مجموعه داده از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی اندازهگیری شده، از روش تجزیه به مؤلفه اصلی، استفاده گردید. لذا دو ک...
[ 44 ] - تأثیر سایهاندازی و سطوح مختلف نیتروژن بر رشد و مقدار اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
نعناع فلفلی یکی از مهمترین گیاهان دارویی و معطر دنیاست که مقدار اسانس آن از نقطهای به نقطه دیگر در اثر کوددهی، سایهاندازی، آبیاری و دوره نوردهی تغییر میکند. بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف سایهاندازی و نیتروژن بر رشد و عمکلرد اسانس این گیاه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 94-1393 انجام شد. فاکتور سایهاندا...
[ 45 ] - Interaction of nitrogen stress and salicylic acid on the physiological characteristics of borage
Deficiency of nitrogen may lead to decrease in yield and yield potential of crop plants. An experiment was done under glasshouse conditions in order to investigate nitrogen levels and salicylic acid interaction on some physiologic traits of borage (Borago officinials L.). In this experiment various levels of nitrogen (including; 27.5, 55, 110, 220 and 330 mg/L from ammonium nitrate) and salicyl...
[ 46 ] - بررسی توان جذب و انتقال کادمیم در سه نوع گیاه زینتی برای پالایش خاکهای آلوده به کادمیم
اصلاح خاکهای آلوده به فلزات سنگین با استفاده از گیاهان زینتی، راهکار مناسبی برای پالایش خاکهای آلوده بهویژه در مناطق شهری است. بهمنظور بررسی توانایی گیاهان زینتی در پالایش خاکهای آلوده، آزمایشی با شش سطح کادمیم (صفر، 5، 10، 20، 40 و mg/kg 80) و سه گونه گیاه زینتی (همیشه بهار، تاج خروس و آفتابگردان زینتی) با سه تکرار در گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح کادمیم، غلظت آن در گی...
[ 47 ] - کاهش آلودگی نفتی در خاک به روشهای گیاهپالایی، زیست پالایی و گیاهپالایی زیست‌افزونی شده
به منظور بررسی کارایی گیاهپالایی، زیستپالایی و گیاهپالایی زیستافزونیشده در حذف نفت خام از خاک، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورها شامل سه سطح آلودگی خاک به نفت (صفر، 4 و 8 درصد وزنی)، چهار تیمار گیاهی (بدون گیاه، برموداگراس (Cynodon dactylon)، سورگوم (bicolorSorghum) و جو (Hordeum vulgare)) و سه تیما...
[ 48 ] - پیامد مایه‌زنی قارچ های مایکوریز و باکتری رایزوبیوم لگومینوزاروم تریفولی بر عملکرد شبدر برسیم تحت تنش کادمیوم
چکیده سابقه و هدف: کادمیوم یک فلز سنگین است که اثر مخرب زیادی بر کیفیت محصول دارد. افزون بر آن‌یک فلز بسیار متحرک در خاک و محیطزیست میباشد و گیاهان می‌توانند به آسانی کادمیوم را جذب و آن را به بخش‌های هوایی خود منتقل کنند. با توجه به افزایش مناطق آلوده در کشور و وجود زمینهای کشاورزی زیر کشت گیاهان علوفه‌ای مختلف و مصرف این محصولات علوفه‌ای در بخش دام موجب شد تا این پژوهش با هدف بررسی ت...
[ 49 ] - تأثیر کاربرد نیتروژن، مولیبدن و کبالت بر عملکرد غلاف و محتوای عناصر غذایی برگ لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.)
عناصری مانند نیتروژن، مولیبدن و کبالت جهت ارتقاء کمیت و کیفیت لوبیا چیتی نیاز هست. بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد این عناصر بر عملکرد غلاف و غلظت عناصر غذایی برگ لوبیا چیتی، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 36 تیمار و سه تکرار در سال 1395 در گلخانه دانشگاه زنجان اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح نیتروژن (50، 100، 150 و mg/l 200)، سه سطح مولیبدن (067/0، 2/0 و mg/...
[ 50 ] - حذف سرب از محلول‌های آبی با استفاده از بیوچار و بیوماس هسته زیتون با سیستم جذب سطحی: مطالعات همدما و سینیتیک
سابقه و هدف: امروزه با توجه به تأثیر آلاینده‌ها بر سلامت عمومی موجودات زنده و انسان‌ها، شناسایی روشهای حذف آلاینده‌های سمی از منابع آبی، امری کاملا ضروری است. در حال حاضر استفاده از مواد جاذب در دسترس، زائد و ارزان قیمت مانند بیوچار، به عنوان جایگزینی مناسب در برابر روشهای پرهزینه برای حذف فلزات سنگین از محیط آب متداول شده است. هدف این پژوهش مطالعه و بررسی جذب سرب از محلول‌های آبی توسط بیوچا...
[ 51 ] - تأثیر دمای گرماکافت و نوع ضایعات آلی بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی بیوچارهای تولیدی
بیوچار به‌دلیل توانایی در بهبود حاصلخیزی خاک، غیرمتحرک کردن آلاینده‌ها و همچنین یک روش مناسب برای ترسیب کربن و بهعنوان مخزن کربن مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. بهمنظور بررسی تأثیر دمای گرماکافت و نوع ضایعات آلی بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی بیوچارهای تولیدی،آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی و بهصورت فاکتوریل با دو عامل نوع ضایعات آلی (کاه و کلش گندم و پوست گردو و بادام) و دمای گرماک...
[ 52 ] - بررسی کارایی هماتیت خالص و تثبیتشده با سدیم کربوکسی متیل سلولز در پالایش خاک آلوده به نیکل
جذب سطحی فلزات سنگین بهوسیله اکسیدهای فلزی بهعنوان یک روش مؤثر برای کاهش اثرات سوء فلزات سـنگین مورد استفاده قرار میگیرد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان تأثیر هماتیت خالص و تثبیتشده با سدیم کربوکسی متیل سلولز (Na-CMC) بر غیرمتحرک کردن نیکل و بررسی اثر این جاذبها بر شکلهای مختلف این فلز در خاک انجام گرفته است. بدینمنظور یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور نوع و مقدار جاذب (دو نوع جاذب شامل ه...
[ 53 ] - تاثیر تغییرکاربری و احیای اراضی تخریب شده روی برخی از ویژگیهای کیفی و فعالیت تعدادی آنزیم در خاک
در این مطالعه تاثیر تغییر کاربری اراضی (تبدیل جنگل طبیعی به شالیزار) و احیای اراضی تخریب شده بر برخی ویژگیهای کیفی و آنزیمی خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش ایستگاه تحقیقاتی صنوبر در استان گیلان شهرستان آستانه اشرفیه انتخاب شد. نمونههای خاک از 5 کاربری (جنگل طبیعی، جنگلهای دست کاشت صنوبر، توسکا و دارتالاب و شالیزار) و از دو عمق (20-0 و 40-20 سانتیمتری) جمعآوری شدند. دادههای ...
[ 54 ] - تأثیر هماتیت خالص و تثبیتشده با کربوکسی متیل سلولز بر رشد و جذب عناصر غذایی گیاه ذرت در خاکهای آلوده به نیکل
سمی بودن نیکل در محصولات کشاورزی یکی از مشکلات متداول در سالهای اخیر هست. با این حال مطالعات اندکی در خصوص تأثیر اکسیدهای آهن بر کاهش سمی بودن نیکل در محصولات کشاورزی انجام گرفته است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی هماتیت خالص و تثبیتشده با سدیم کربوکسی متیل سلولز (Na-CMC) در کاهش تحرک و گیاه فراهمی نیکل و تأثیر آنها بر برخی صفات زراعی، غلظت عناصر فسفر، پتاسیم، آهن، روی و نیکل گیاه ذرت ا...
[ 55 ] - بررسی جذب و انتقال سرب از خاکهای آلوده به فلزات سنگین به اندام‌های هوایی ارقام مختلف گندم پائیزه
تجمع فلزات سنگین در خاکهای کشاورزی، علاوه بر آلودگی محیطزیست موجب افزایش غلظت و جذب فلزات سنگین در گیاهان می‌شود. بهمنظور بررسی جذب و انتقال سرب در چهار رقم گندم پائیزه (زارع، پیشگام، میهن و اوروم)، تأثیر شش سطح آلودگی خاک به سرب (صفر، 25، 50، 100، 200 و 400 میلیگرم سرب در کیلوگرم خاک از منبع نیترات سرب [Pb(NO3)2]) بر روی این ارقام بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرا...
[ 56 ] - بررسی تأثیر کامپوزیتهای کیتوسان بر غلظت کادمیوم و برخی از عناصر غذایی گیاه کاهو
پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی کامپوزیتهای مختلف کیتوسان درکاهش تحرک کادمیوم در خاک و همچنین بررسی تأثیر آنها بر گیاه کاهو انجام گرفت. برای این منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، بهصورت گلدانی و در شرایط گلخانه به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد بررسی عبارت بودند از سطوح کادمیوم خاک (صفر، 8، 25 و 75 میلیگرم بر کیلوگرم) و نوع جاذب (کیتوسان، بیوچار، زئولیت و نانو مگنتیت خالص و کام...
[ 57 ] - تأثیر هورمون‌های رشد و قارچهای میکوریزآربوسکولار بر عملکرد گیاه سیبزمینی، رقم آگریا
قارچهای میکوریزی ازجمله ریزجاندارنی هستند که در تأمین فسفر، روی، مس و آب برای گیاه نقش دارند و هورمون‌های رشد نیز با گسترش ریشهزایی باعث جذب بیشتر مواد غذایی و در نتیجه رشد گیاه میشوند. بهمنظور بررسی تأثیر هورمون‌های رشد گیاهی و قارچهای میکوریزی بر عملکرد گیاه سیبزمینی رقم آگریا یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در شرایط گلخانه به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد بررسی شا...
[ 58 ] - اثر کاربرد نیتروژن و فسفر بر برخی فعالیت‌های آنزیمی در خاک حاوی بقایای گندم
سابقه و هدف: خاک یکی از عوامل مؤثر در تعادل اکوسیستم است و فرایندهای زیستی و بیوشیمیایی بی‌شماری در آن جریان دارد. در تمامی این فرایندها، آنزیم‌ها نقش کاتالیزور را ایفا می‌کنند. حضور آنها در چرخه‌های مختلف عناصر غذایی خاک سبب آزاد شدن و در دسترس قرارگرفتن عناصر موردنیاز گیاهان می‌شود. از این رو سنجش برخی از این آنزیم‌ها می‌تواند شاخص و معیار مهمی برای ارزیابی توان زیستی خاک و به‌تبع آن سنجش ا...
نویسندگان همکار