حسن جهانبازی گوجانی
استادیار پژوهش بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران
[ 1 ] - تعیین ویژگی های تغذیه ای روغن استخراج شده از میوه بلوط ایرانی
مقدمه: گونهبلوط بخش عمده‌ای از جنگلهای زاگرس را به‌خود اختصاص داده است. میوه این گونه دارای خواص تغذیه‌ای فراوانی است که آشنایی با آن می‌تواند نقش مهمی در اقتصادی کردن جنگل ایفا نماید. این تحقیق با هدف بررسی ویژگیهای تغذیه‌ای میوه و به‌ویژه روغن استخراج شده از آن انجام شد. موادوروش‌ها:این تحقیق بر روی میوه بلوط ایرانی انجام شد. به این منظور در منطقه دره‌گرم شهسوار شهرستان لردگان در استان چها...
[ 2 ] - مقایسۀ مقاومت چهار گونه بادام وحشی به تنش شوری در استان چهارمحال و بختیاری
شوری و خشکی از تنشهای مهم محیطی هستند که آثار نامطلوبی بر زیستبومهای طبیعی دارند. در میان ژرم پلاسمهای طبیعی کشور، گونههایی وجود دارند که به شرایط سخت زیست‌محیطی مقاوم‌اند. شناسایی و معرفی این گونه‌ها می‌تواند زمینۀ لازم برای بهرهگیری از آنها در احیای زیستبومهای تخریب‌یافته و افزایش غنای گونه‌ای و بهبود تنوع زیستی را فراهم کند. بهمنظور مقایسۀ میزان مقاومت چهار گونه بادام وحشی (Amugdal...
[ 3 ] - مقایسه جذب عناصر، مقدار پرولین و رنگیزه های گیاهی در درختان سالم و در حال خشکیدگی توت (Morus alba L.)
درخت توت یکی از گونههای مهم کاشته شده در فضای سبز مجتمع فولاد مبارکه است. در سالهای اخیر خشکیدگی این گونه یکی از معضلات مدیریت فضای سبز این مجتمع شده است. یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر خشکیدگی گونههای گیاهی تنشهای محیطی است. برای این منظور در هر یک از قطعات جنگلکاری شده با این گونه، یک قطعه‌نمونه 2000 مترمربعی پیاده شد. بهمنظور مقایسه وجود عناصر و عاملهای موردنظر، نمونه ترکیبی برگ از 5 ...
[ 4 ] - تأثیر تنش شوری بر فاکتورهای رویشی، پرولین، رنگیزه های گیاهی و جذب عناصر در اندام هوائی چهار گونه بادام وحشی
شوری یکی از مهمترین تنش¬های محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی گیاهی می¬گردد. جنگلکاری با گونه¬های مقاوم، یکی از روش¬های مقابله با پدیده شوری منابع آب و خاک است، لذا شناسائی گونه¬های مقاوم به شوری برای انجام این مهم اجتناب ناپذیر است. شرایط رویشگاهی گونه¬های گیاهی می¬تواند بر مقاومت گیاه در مواجهه با تنش¬های محیطی تأثیر گذار باشد. برای تعیین اثر عامل ا...
[ 5 ] - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان تالاب‌های مهم استان چهارمحال‌و‌بختیاری
تالاب‌ها ازجمله اکوسیستم‌های حیاتی هستند که پوشش گیاهی ویژه‌ای را به خود اختصاص می‌دهند و ازاین‌رو، مطالعۀ فلوریستیک آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی، تعیین شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان تالاب‌های مهم استان چهارمحال‌و‌بختیاری انجام شد؛ به‌این منظور، نمونه‌های گیاهی چهار تالاب مهم استان (چغاخور، گندمان، سولقان و علی‌آباد) در سالهای 1394 و 1395 و طی فصل‌های رویشی مختلف بر...
[ 6 ] - وضعیت کمی و کیفی جنگلهای پسته در استان چهارمحال و بختیاری
پسته از جنس‌های درختی اصلی جنگلهای زاگرس است و بنه (Pistacia atlantica Desf.) مهمترین گونه این جنس محسوب می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت کمی و کیفی این جنس با تأکید بر گونه بنه در جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. پس از جنگل‌گردشی در سطح 307000 هکتاری جنگلهای استان، تمام مناطق پراکنش تیپ‌های مختلف بنه، به‌صورت مشاهده‌ای بر روی نقشه‌های توپوگرافی 1:50000 مشخص شدند. محدوده...
[ 7 ] - معرفی کلن‌های برتر غیربومی صنوبر تاج‌باز در ایستگاه تحقیقات بلداجی استان چهارمحال و بختیاری
این تحقیق با هدف تعیین سازگارترین کلن‌ها با تولید زیاد چوب در ایستگاه تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد واقع در شهر بلداجی استان چهارمحال و بختیاری اجرا گردیده است. بهمنظور اجرای این تحقیق از 12 کلن (تیمار) غیر بومی تاج‌باز از گونههای Populus euramericana و Populus deltoides استفاده گردید. کلن‌های یاد شده با فاصله 4×4 متر و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار کشت شدند. اطلاعا...
[ 8 ] - بررسی مشخصات رویشی کلن‌های صنوبر در خزانه‌های تحقیقاتی در ایستگاه تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد بلداجی
از مجموع 39 کلن غیر بومی صنوبر که قلمه‌های آنها از کف‌بر خزانه‌های موجود در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج تهیه شده بودند و همچنین 9 کلن بومی جمع آوری شده در فروردین 1375 که در خزانه تحقیقاتی کشت گردیدند، در نهایت 34 کلن شامل 18 کلن Populus nigra، 11 کلن Populus x euramericana و 5 کلن Populus deltoides در خزانه مستقر شدند (بقیه کلن ها در اثر سرمای دیررس بهاره حذف شدند). پس از سبز شدن قلمه‌ها، عملیات ...
[ 9 ] - تاثیر جاده سازی بر تخریب جنگلهای منطقه بازفت
راه‌های ارتباطی و جاده‌ها به‌عنوان شاهرگ‌های حیاتی یک جامعه محسوب می‌گردند. به‌طوری که در صورت عدم توسعه و گسترش آنها، حیات و توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه مختل خواهد شد، ولی از طرف دیگر جاده‌سازی به‌عنوان یکی از عوامل تخریب عرصه‌های منابع طبیعی به‌شمار می‌آید، به گونه‌ای که امروزه این موضوع به‌عنوان یکی از معضلات اساسی حوضه‌های آبخیز مطرح میباشد. بهمنظور تعیین میزان تخریب عرصه منابع طبیعی ...
[ 10 ] - بررسی تأثیرخشکسالی درتغییرات پوشش گیاهی مرتعی و جنگلی استان چهار محال و بختیاری با استفاده از داده های سنجنده مودیس
هدف از این مطالعه بررسی رابطه تغییرات پوشش گیاهی و نوسانات ویژگیهای اقلیمی مانند بارندگی و پدیده خشکسالی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مودیس در طول سالهای 1379-1393 در استان چهارمحال و بختیاری میباشد. بهمنظور بررسی میزان تأثیر بارش و خشکسالی بر تغییرات پوشش گیاهی در32 ایستگاه سینوپتیک، اقلیمشناسی و بارانسنجی داخل و اطراف استان، ،شاخص SPI در دورههای زمانی کوتاه مدت (سه، شش و نه ماه...
[ 11 ] - تأثیر شرایط نامطلوب رویشگاهی بر غلظت عناصر مختلف برگ و خشکیدگی درختان سرو نقره ای (.Cupressus arizonica G) در جنگلکاری فولاد مبارکه
شناخت کافی از نیاز اکولوژیک گونههای مورد استفاده در جنگلکاری با هدف انطباق هر چه بیشتر آنها با شرایط جدید، نقش مهمی در حفاظت و حمایت از این گونه‌ها و جنگل‌کاریها خواهد داشت. مجتمع فولاد مبارکه، 1500 هکتار جنگل مصنوعی با درختان غیربومی، ازجمله سرو نقرهای ایجاد کرده است. خشکیدگی تدریجی این گونه، باعث بروز مشکلات جدی در پایداری این جنگل شده است. بهمنظور بررسی علل خشکیدگی درختان سرو نقرهای...
[ 12 ] - بررسی کمی و کیفی دورگ‌های بین دو گونه صنوبر پده و کبوده در استان چهارمحال و بختیاری
تولید هیبریدهای گیاهی بهمنظور افزایش عملکرد در واحد سطح و در نهایت استفادة حداکثر از ظرفیت منابع موجود همواره مورد توجه کشورهای مختلف جهان میباشد. از آنجایی که تحمل گونههای مختلف در برابر شرایط اقلیمی یکسان نیست و میزان تحمل آنها در برابر شرایط اقلیمی به توانمندی ژنتیکی گیاهان و میزان تأثیر متقابل آنها با محیط بستگی دارد، در برخی از گونههای جنس صنوبر با انجام برنامه‌های اصلاحی می‌توان ظرفیت...
[ 13 ] - مقایسه ترکیب اسیدهای چرب روغن میوه بلوط ایرانی، پسته وحشی و چهار گونه بادام وحشی
بلوط ایرانی، پسته وحشی و بادام کوهی سه گونه از مهمترین گونههای جنگلی غرب کشور بوده که به‌عنوان گونههای اصلی در جنگلهای زاگرس پراکنش دارند. میوه این گونه‌ها دارای روغن قابل توجه با خواص تغذیه‌ای مناسب بوده که آشنایی با آن می‌تواند نقش مهمی در اقتصادی کردن جنگل ایفاء کند. این تحقیق با هدف بررسی و مقایسه ساختار روغن استخراج شده از میوه این سه گونه انجام شد.این تحقیق بر روی میوه بلوط ایرانی، پ...
[ 14 ] - تأثیر عامل رویشگاهی جهت جغرافیایی بر کیفیت و کمّیت روغن بادام وامچک (Amygdalus arabica Olivier) (مطالعه موردی رویشگاه کره‌بس استان چهارمحال و بختیاری)
باتوجه به نقش مهم مغز میوه‌های خشکباری در جلوگیری و کاهش بیماری‌های قلبی و سرطان و باتوجه به مصرف بالای آنها در کشورمان که برای تغذیه و سلامت انسان می‌تواند مفید باشد، در این پژوهش به بررسی درصد روغن و عناصر پرمصرف موجود در بادام وامچک (Amygdalus arabica Olivier) و تأثیر جهت جغرافیایی پرداخته شده‌است. این تحقیق در جنگلهای منطقه کره‌بس استان چهارمحال و بختیاری انجام گردید و نمونه‌برداری از پایه...
[ 15 ] - سنجش عناصر سنگین در برگ درختان سالم و خشکیدۀ بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در منطقۀ جنگلی هلن استان چهارمحال و بختیاری
پدیدۀ زوال بلوط در جنگلهای زاگرس، سطح گسترده‌ای را متأثر کرده است. آلاینده‌های موجود در گردوغبار، از مهمترین عاملهای زوال گونههای جنگلی زاگرس اعلام شده‌اند. در این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر گردوغبار بر زوال درختان بلوط (Quercus brantii Lindl.)، در ابتدای بهار 1395، شش تلۀ رسوب‌گیر در منطقۀ هلن نصب و در پاییز، نمونه‌های گردوغبار از تله‌ها جمع‌آوری و پس از توزین، مقدار عناصر سنگین موجود در آ...
[ 16 ] - مقایسه اثر متغیرهای مورفولوژیکی، ارتفاع از سطح دریا و جنس درخت بر تولید سقز بنه (Pistacia atlantica Desf.) در جنگلهای استان چهار محال و بختیاری
این پژوهش با هدف بررسی برخی متغیرهای تأثیرگذار بر مقدار تولید محصول سقز در جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. به این منظور در دو طبقه ارتفاعی 1600-1200 و 2000-1600 متر از سطح دریا، بهطور تصادفی درختان بنه در طبقات قطری مختلف انتخاب شدند. در هر طبقه ارتفاعی شش طبقه قطری و در هر طبقه قطری پنج تا شش پایه بنه نشانهگذاری و اطلاعات درختان، شامل قطر برابرسینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه، قطر متو...
[ 17 ] - بررسی نقش محدودیت های خاک در زوال گونه سرو نقره ای (Cupressus arizonica L.) در فضای سبز جنگلی 20 ساله مجتمع فولاد مبارکه
شناخت وضعیت خاکها، توجه به استعدادها و از طرفی محدودیتهای اراضی عامل کلیدی در اختصاص اراضی به مناسبترین کاربری و همچنین بهبود شرایط رشدی گیاهان کشتشده در آن اراضی میباشد. این تحقیق با هدف بررسی خاکها و شناخت محدودیتهای آن در جهت جلوگیری از زوال و خشکیدگی گونه سرو نقرهای در فضای سبز جنگلی مجتمع فولاد مبارکه انجام شد. در این تحقیق ابتدا قطعات نمونه در اراضی فضای سبز جنگلی تحت کشت این گونه...
[ 18 ] - خشکیدگی توده‌های خالص بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در جنگلهای زاگرس جنوبی، منطقۀ کوهمره‌سرخی استان فارس
بیش از یک دهه است که جنگلهای زاگرس با پدیده خشکیدگی روبه‌رو شده و آثار این بحران در مناطق مختلف نمایان است. با هدف بررسی وضعیت خشکیدگی درختان بلوط ایرانی در منطقۀ کوهمرۀ استان فارس چهار قطعه‌نمونۀ دائمی شامل دو قطعه‌نمونۀ دارای درختان متأثر از خشکیدگی در جهت‌های جنوبی و شمالی و دو قطعه‌نمونۀ شاهد (سالم) متناظر با مساحت شناور انتخاب شد، به‌طوری‌که 100 اصله درخت بلوط در آنها قرار بگیرد. شدت خشکی...
[ 19 ] - تأثیر عاملهای فیزیوگرافی بر جذب عناصر غذایی ضروری برگ در جنگلهای بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)دچار زوال بلوط (مطالعه موردی: منطقه هلن، استان چهارمحال و بختیاری)
امروزه گستره قابل توجهی از جنگلهای زاگرس با پدیده زوال بلوط مواجه شده است. تنش محیطی، اختلال در جذب مواد غذایی و آب موجب ضعیف شدن درختان و درنهایت زوال آنها می‌شود. عوامل رویشگاهی نقش مهمی در مقاومت درختان در برابر تنشهای زنده و غیرزنده دارند. پژوهش پیش‌رو با هدف ارزیابی واکنش درختان سالم و درحال خشکیدن بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) به جذب مواد غذایی در جهت‌های جغرافیایی و طبقه‌های ار...
[ 20 ] - Annual changes of oak mortality in different crown-dimensions in the forests of Kurdistan province (Case study: Baneh County)
Oak mortality is one of the most important management problems in the Zagros forests and the first signs of oak mortality appear in the canopy of trees. The aim of this study was to investigate the trend of oak mortality in trees with different crown-dimensions in the forests of Baneh County (northwest of Kurdistan province). For this study, four sites in the northern slopes (Saraki and Mirhesa...
نویسندگان همکار