حسین معماریان
استاد، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران، تهران، ایران
[ 1 ] - بررسی عملکرد الگوریتم M8 در پیش‌بینی زلزله‌های بزرگ باختر فلات ایران
زلزله مورخ 23/10/2011 ترکیه در نزدیکی شهر وان با حدود 600 کشته، باعث خسارات زیادی در شهرهای ارجیش، وان، مرادیه و چالدران شد. مطالعه زلزله‌های دستگاهی سده بیستم و تاریخی منطقه نشان داد که منطقه خاور صفحه آناتولی و شمال باختر فلات ایران لرزه‌خیز بوده و مهمترین زلزله اخیر منطقه در سال 24 نوامبر 1976 و در چالدران رخ داده است. در این مقاله مسئله پیش‌بینی زلزله در محدوده باختر فلات ایران و به‌صور...
[ 2 ] - تحلیل فوریه نواقص روشهای پردازش چاه‌نمودارهای پتروفیزیکی
کاربرد اصلی چاه‌نمودارهای پتروفیزیکی، تخمین نوع سنگ، تخلخل و اشباع است. روابط بسیاری برای این نوع تخمین‌ها ارائه شده‌اند و البته نواقص روابط یادشده نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این مقاله نواقص کلی روابط موجود از دید ویژگیهای تخمین مورد بررسی قرار گرفته است. به‌طور معمول مقادیر حاصل از تخمین نسبت به مقادیر ورودی تخمین تغییرپذیری کمتری دارند. دلیل این موضوع الگوریتم‌های مبتنی بر هموارسازی ت...
[ 3 ] - اهمیت کانی‌های رسی در مخازن هیدروکربوری
باتوجه به نقش کلیدی کانی‌های رسی در ارتباط با ارزیابی کیفیت مخازن هیدروکربوری، در این مقاله با بیان خصوصیات ویژه و منحصر به فرد کانی‌های رسی، مروری بر اهمیت و نقش کانی‌های رسی در مخازن هیدروکربوری شده است. نحوه تأثیر آنها بر نگارهای پتروفیزیکی و شیل‌ها بهعنوان مخازن نامتعارف به تفصیل بررسی شده است. دلایل اهمیت شناسایی نوع، میزان و الگوی توزیع کانی‌های رسی با ذکر نوع و نحوه تأثیر هریک ...
[ 4 ] - طبقه بندی سنگ های آهکی براساس خصوصیات سنگ‌شناسی و ترکیب شیمیایی با استفاده از روش پردازش تصویر و شناخت الگو
رویکرد پردازش تصویر، یکی از ابزارهای کاربردی در مقوله طبقه‌بندی و تشخیص دیجیتال نوع سنگ‌شناسی است. در این مقاله، تفکیک نمونههای سنگ آهک از نظر میزان خلوص کربنات کلسیم، با استفاده از کمّیسازی ویژگیهای تصویری نمونهها و الگوریتم آماری بیزین، مطالعه شده است. بدین منظور تعداد 30 نمونه سنگ آهک از معدنی در منطقه لاج سمنان برداشت شد. هریک از این نمونهها توسط سنگشکن فکی خرد و بخشهایی از ن...
[ 5 ] - شناسایی زون‌های ریزشی در چاه با استفاده از ظرفیت تبادل کاتیونی در میدان گازی گنبدلی، کپه‌داغ شرقی، شمال شرق ایران
برای تداوم عملیات حفاری در چاه‌های نفت و گاز، شناسایی بخش‌های ریزشی در بعضی طبقات حفاری شده حائز اهمیت است. ریزش دیوار چاه و یا تورم آن، افزون بر توقف عملیات حفاری، می‌تواند به بروز مشکلات مکانیکی متنوعی منجر شود. از مهمترین عوامل مؤثر در این فرایند فراوانی رس و رخساره‌های رسی در توالی رسوبی میادین نفت و گاز است. برای آگاهی از میزان و نوع رس، روشهای مختلفی، از جمله محاسبه ظرفیت تبادل کاتیونی ...
[ 6 ] - مروری بر روابط پتروفیزیکی تعیین حجم رس، مطالعه موردی سازند مخزنی شوریجه در یکی از میادین شرق حوضه رسوبی کپه‌داغ
خطا در تخمین حجم رس(Vcl)، منجر به محاسبه نادرست پارامترهای مخزنی از جمله تخلخل موثر و درجه اشباع آب میشود که نهایتاً خطر تفسیر نادرست از تولید مخزن را در پی دارد. لذا تخمین صحیح این پارامتر، یکی از مهمترین مراحل ارزیابی کیفیت مخازن ماسه‌سنگی به شمار می‌رود. حجم رس با اعمال تصحیحات مختلفی از قبیل ضریب 6/0، لارینف، کلاویر و استیبر بر حجم شیل محاسبه میشود. روشهای پتروفیزیکی متعددی مبتنی بر داده...
[ 7 ] - ارزیابی پتانسیل سنگ های منشأ هیدروکربوری احتمالی با استفاده از مطالعات ژئوشیمیایی در منطقه ازگله ( غرب کرمانشاه)
در زمان حفاری تونل نوسود واقع در غرب استان کرمانشاه، تراوشات هیدروکربوری فراوانی از سطوح شکستگی و دیوار تونل خارج گردید. برای بررسی ظرفیت هیدروکربورزایی سنگهای منشأ احتمالی این هیدروکربورها مطالعات و بررسی‌های ژئوشیمیایی، روی نمونههای سازندهای پابده، گورپی و ایلام در مسیر حفاری شده تونل و همچنین روی مغزه‌های سازند گرو از چاه‌های شماره 1 میادین امام حسن(ع) و پاتاق در غرب استان کرمانشاه انجام...
[ 8 ] - طراحی مرحله‌ای شبکه نمونه‌برداری، بر اساس پارامترهای ژئوتکنیکی و خصوصیات کیفی ساختگاه سد سمیلان، با استفاده از کریجینگ و شبکه عصبی
از مهم ترین مراحل طراحی شبکه اکتشافات ژئوتکنیکی، تعیین تعداد و موقعیت گمانه‌های اکتشافی است، که به‌منظور کسب اطلاعات و نمونه‌برداری، حفر می‌شوند. یکی از مسائل چالش برانگیز در نمونه‌برداری، تعیین تعداد و موقعیت نمونهها است. منطق طراحی نمونه‌برداری بهینه، منطق نمونه‌برداری مرحله‌ای است. در این بررسی، به مقایسه نمونه‌برداری تک مرحله‌ای و چند مرحله‌ای در ساختگاه سد سمیلان، پرداخته شده است. در مرحل...
[ 9 ] - تصحیح مدل گرینبرگ- کاستاگنا به منظور تخمین سرعت موج برشی در یکی از میادین نفتی جنوب غربی ایران
سرعت موج برشی یکی از مهمترین پارامترهای اثرگذار در پیش‌بینی رفتار مخزن است. سرعت موج برشی در تعیین نوع لیتولوژی سازند، سیال درون سازند (اکتشاف مخازن گازی)، تخلخل و تعیین پارامترهای ژئومکانیکی سازند کاربرد دارد. تعیین سرعت موج برشی به وسیله نمودارگیرهای چاه‌پیمایی هزینه بالایی دارد و به همین دلیل در اغلب چاه‌ها اندازهگیری نمی‌شود. در چند دهه گذشته، روابط تجربی متعددی برای تخمین سرعت موج برشی ب...
[ 10 ] - بررسی عوامل مؤثر بر نرخ نفوذ، در چالزن‌های ضربه‌ای چکش بالا
عوامل متعددی بر نرخ نفوذ که بخشی از مفهوم قابلیت چال‌خوری است، تأثیر می‌گذارند. از این رو در زمان بررسی نرخ نفوذ، باید تا حد امکان با ثابت نگاه‌داشتن عوامل مختلف، نقش یک یا دو متغیر را مطالعه کرد. در این مقاله، 81 مورد دادة نرخ نفوذ از 12 عدد دستگاه واگن دریل در کنار 14 داده از دو دستگاه روبولت به همراه برداشتهای شرکت‌های سازندة دستگاه‌ها در ساختگاه سدی در حال اجرا بر روی توده‌سنگ کنگلومرای بخ...
[ 11 ] - Thermal Analysis: A Complementary Method to Study the Shurijeh Clay Minerals
Clay minerals are considered the most important components of clastic reservoir rock evaluation studies. The Shurijeh gas reservoir Formation, represented by shaly sandstones of the Late Jurassic-Early Cretaceous age, is the main reservoir rock in the Eastern Kopet-Dagh sedimentary Basin, NE Iran. In this study, X-ray diffraction (XRD), X-ray fluorescence (XRF), scanning electron microscopic (S...
[ 12 ] - Analytical Solution for Stress Field and Intensity Factor in CSTBD under Mixed Mode Conditions
Considering the fact that rocks fail faster under tensile stress, rock tensile strength is of greatimportance in applications such as blasting, rock fragmentation, slope stability, hydraulic fracturing,caprock integrity, and geothermal energy extraction. There are two direct and indirect methods tomeasure tensile strength. Since direct methods always encompass difficulties in test setup, indire...
[ 13 ] - Determination of scratching energy index for Cerchar abrasion test
Rock abrasivity is an essential factor for selecting cutting tools, estimating tool wear and life, and ultimately, matching various mechanized excavation systems with a given geologic condition. It also assists engineers to determine economic limits of different cutting tools and machines used in civil and mining projects. The Cerchar abrasion test is a simple and most widely used method for ro...
[ 14 ] - Application of Bayesian decision making tool in detecting oil-water contact in a carbonate reservoir
Detection of Oil-Water Contacts (OWCs) is one of the primary tasks before evaluation of reservoir’s hydrocarbon in place, determining net pay zones and suitable depths for perforation operation. This paper introduces Bayesian decision making tool as an effective technique in OWC detecting using wire line logs. To compare strengths of the suggested method in detecting OWC with conventional one, ...
[ 15 ] - Limestone chemical components estimation using image processing and pattern recognition techniques
In this study based on image analysis, an ore grade estimation model was developed. The study was performed at a limestone mine in central Iran. The samples were collected from different parts of the mine and crushed in size from 2.58 cm down to 15 cm. The images of the samples were taken in appropriate environment and processed. A total of 76 features were extracted from the identified rock sa...
[ 16 ] - توسعه مهارت های آموزشی استادان مهندسی ایران
کیفیت شرط بقای مراکز آموزشی مدرن و دریچهای بهسوی جهانی شدن آموزش عالی است. یکی از در دسترسترین روشها برای آگاهی از نقاط قوت و ضعف برنامههای آموزشی و ارتقای کیفیت آن، گذر موفقیت از فرایند ارزشیابی است؛ که با توجه بهملاکها و استاندارهای مورد قبول جهانی، تدوین شده است. امروزه، مراکز آموزش مهندسی پیشرو، برنامههای آموزشی خود را بهگونهای عرضه مینمایند که ضمن گذر موفقیت آمیز از فرایند ارزشیابی، دانشآم...
[ 17 ] - کارایی سنجش علمی بر اساس شاخص مقاله، در نظام آموزش فنی-مهندسی ایران
هدف از انجام این پژوهش، تبیین نقش مقاله در سنجش علمی اساتید و دانشجویان حوزه فنی-مهندسی در شرایط کنونی، شناسایی چالش‌های موجود در ارزشگذاری کیفی مقالات در کنار سایر بروندادهای پژوهشی و همچنین تحقیق شرایط مطلوب در توجه به کمیت و کیفیت مقالات علمی در مقایسه با سایر بروندادهای پژوهشی و فعالیتهای آموزشی بوده است. به این منظور، از ترکیب روشهای کمی و کیفی برای دستیابی به اهداف طرح استفاده شد. در بخ...
[ 18 ] - توسعه مهارت های یاددهی-یادگیری در دستیاران آموزشی رشته های مهندسی
د دروس علوم و مهندسی از دیرباز یک مؤلفۀ کار عملی، حل تمرین، راهبری آزمایشگاه و تکالیف خارج از کلاس داشته است. امروزه این بخش از آموزشهای مهندسی عمدتاً توسط دستیاران آموزشی ارائهمی‌شود. دستیاران آموزشی، بیشترین ساعات تماس آموزشی را با دانشجویان مهندسی دارند، بدون آنکه کمترین آموزشی دربارۀ روشهای یاددهی و یادگیری دیده باشند. پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران برای ارتقای کیفیت آموزش ارائه‌شده تو...
[ 19 ] - سازکار ارزیابی بیرونی برنامه های آموزش مهندسی ایران
در یکی دو دهۀ گذشته نهضتی جهانی برای بازنگری آموزش مهندسی، ارزشیابی نتایج آن و ایجاد همگرایی بین ارزشیابیهای صورت گرفته در کشورهای مختلف ایجاد شده است. اصل مورد توافق در تقریباً همۀ این بررسیها برداشتن تمرکز از ورودیهای آموزش (آنچه دانشگاه عرضه می‌کند) و تمرکز آن بر خروجیها (آنچه دانشجویان کسب کرده‌اند) بوده است. بدین منظور، حداقل دستاوردهای مورد انتظار از یک دانش‌آموختۀ مهندسی تعیین شده است. ت...
[ 20 ] - جایگاه تفکر خلاق در آموزش مهندسی
تعاریف مختلفی برای خلاقیت ارائه شده است، ولی نظر غالب خلاقیت را تولید چیزی می‌داند که هم بدیع و هم با ارزش باشد و این در واقع، هدف اصلی مهندسان در طراحی یا همان اوج فعالیتهای مهندسی است. پژوهشها نشان داده است که خلاقیت به‌مواردی چون سن، معلومات و هوش فرد بستگی زیادی ندارد و همه می‌توانند خلاق باشند، به شرط آنکه شرایط موجود باشد و افراد نیز به این امر باور داشته باشند. بدیهی است که در مسیر یک فر...
[ 21 ] - بازنگری پروژههای کارشناسی مهندسی ایران
در چند دهه گذشته پروژه کارشناسی مهندسی در ایران بهصورت یک درس سه واحدی و بیشتر متکی بر انجام دادن یک پروژه عملی بوده است. در اغلب برنامههای مصوب رشته‌های مهندسی کشور پروژه کارشناسی به‌خوبی تعریف نشده است و لذا، برداشتهای متفاوتی از آن در مراکز آموزشی مختلف صورت می‌گیرد. در آمریکای شمالی پروژه کارشناسی معمولاً بر طراحی یک محصول (کالا، فرایند، سیستم یا برنامه) توسط گروهی از دانشجویان متمرکز است....
[ 22 ] - بازنگری برنامه های آموزش مهندسی
همزمان با پایان یافتن قرن بیستم و آغاز هزاره جدید بسیاری از کشورهای جهان بازنگریهای گسترده‌ای، به‌خصوص در زمینه آموزش‌عالی و به‌تبع آن آموزش مهندسی، داشته‌اند. در همین زمینه، سازمانهای جهانی و در رأس آن یونسکو، به‌همراه انجمنهای علمی و حرفهای ملی و بین‌المللی، اقدامات گسترده‌ای در زمینه بازنگری وضعیت آموزش‌عالی و ارائه راهکارهایی برای آینده داشته‌اند. بدین ترتیب بود که آموزش مهندسی برای همگام...
[ 23 ] - روشهای نوین دانشجو محور در آموزش مهندسی
دانشجویان به شیوه‌های مختلفی مطالب درسی را یاد می‌گیرند. روشهای آموزش و تدریس نیز متنوع است. یادگیری دانشجویان در کلاس، در کنار عوامل دیگر، به تطابق بین سبک یادگیری ترجیحی دانشجویان و سبک آموزش استاد بستگی دارد. در روش سنتی آموزش دانشگاهی بیشتر وقت کلاس به سخنرانی استاد و نگاه کردن و گوش دادن دانشجویان می‌گذرد. دانشجویان به تنهایی تکالیف را انجام می‌دهند و کارگروهی تشویق نمی‌شود. در مقابل، ...
[ 24 ] - بازنگری آموزش مهندسی برای قرن 21
دانشجویان در زمان دانش آموختگی چه دانشها، مهارتها و نگرشهایی را باید بدانند و چگونه می‌توانیم مطمئن شویم که آنها به این تواناییها دست‌یافته‌اند؟ اینها سؤالات اساسی در آموزش مهندسی در طی دو دهۀ گذشته بوده است. کوششهایی که برای پاسخ به این سؤالها صورت گرفته، به تغییرات چشمگیری در آموزش مهندسی و ارزشیابی دستاوردهای آن منجر شده است. تأکید بیش از حد بر آموزش علوم مهندسی، در دهه‌های پایانی قرن بیس...
[ 25 ] - سازکار ارزیابی برنامه های آموزش مهندسی ایران
به‌دنبال تأسیس انجمن آموزش مهندسی ایران ایجاد سازکاری برای ارزشیابی برنامههای آموزش مهندسی در دستور‌کار قرارگرفت. این بررسیها به تأسیس سازمانی مستقل برای ارزشیابی برنامههای آموزش مهندسی کشور منجر شد. وظیفه اصلی این سازمان اعتبار‌سنجی کارایی برنامههای آموزش مهندسی کشور است. میزان کارایی یک برنامه آموزشی با تواناییها و دستاوردهای کسب شده دانشآموختگان آن سنجیده میشود. پیش‌نیاز هر فرایند ارزشی...
[ 26 ] - کاستیهای برنامههای آموزش مهندسی ایران
پیش نیاز هر اقدامی برای ارتقای آموزش مهندسی ایران شناسایی کاستیهای کنونی آن است. روشی کارامد برای تعیین جایگاه آموزش مهندسی کشور، در مقایسه با آموزشهای مشابه در کشورهای پیشرفته، بررسی ضوابط و ملاکهایی است که برای یک آموزش استاندارد پیشنهاد شده است. مهمترین این ملاکها عبارت‌اند از: وضعیت دانشجویان و آموزشگران، هدفها و دستاوردهای برنامه، محتوای برنامه درسی، فرایند بهبود کیفیت برنامه، امکانات و ح...
[ 27 ] - نهضت جهانی ارزشیابی آموزش مهندسی
مهندسی پدیدهای جهانی است، پس باید به آموزش آن نیز بهعنوان امری جهانی نگاه کرد. از ابتدای قرن حاضر مسئله تحرک بیشتر مهندسان و ادامۀ تحصیل یا اشتغال به‌کار آنها در خارج از مرزهای ملی، به عنوان واقعیتی انکار‌ناپذیر، بیش از پیش خود‌نمایی کرده است. در چنین شرایطی، آموزشهای کسب شده توسط دانشآموختگان مهندسی می‌باید از حداقلی از استانداردها برخوردار باشد. در یکی دو دهۀ گذشته، نهضتی جهانی برای بازن...
[ 28 ] - فرایند ارزشیابی برنامههای آموزش مهندسی ایران
توانایی حرفهای را می‌توان ارتباط پیچیده‌ای میان سه مقولۀ دانش، مهارت و نگرش به حساب آورد. بدین منظور، یک برنامۀ آموزش مهندسی باید بتواند دانش آموختگانی تربیت کند که ضمن داشتن دانش کافی از مبانی علوم و مهندسی، مهارت و توانایی در ارتباطات، کارگروهی و خود آموزی و نیز نگرش درستی به محتوای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی مهندسی و آموزش مداوم داشته باشند. هر برنامه آموزش مهندسی باید علاوه بر اهداف ...
[ 29 ] - تدارک هدفها و دستاوردهای آموزش مهندسی
یکی از پیش‌نیاز‌های آموزش موفق تعیین هدفهای یادگیری مناسب برای برنامۀ آموزشی و درسهاست. استادان با آگاهی از هدفهای برنامه، محتوای درسها و روش تدریس خود را به¬گونه‌ای مناسب سامان می‌دهند. دانشجویان نیز با در دست داشتن هدفهای درس می‌توانند تأکید بیشتر را بر آن بخشهایی بگذارند که واقعاً لازم است فرا بگیرند. در پایان آموزش یک درس یا یک برنامه نیز استادان و دانشگاه مایل¬اند میزان دانش، مهارتها و...
[ 30 ] - بازنگری برنامه درسی کارشناسی مهندسی اکتشاف معدن
آموزش دانشگاهی مهندسی معدن در کشور ایران با تأسیس دانشگاه تهران در سال 1313 آغاز شد. پس از انقلاب، و به دنبال بازگشایی دانشگاهها در سال 1362، برنامه¬های آموزش مهندسی معدن به صورتی متمرکز در چند مرحله بازنگری و در نهایت در سال 1376 برنامه‌ای ارائه شد که هم اکنون نیز در دانشگاههای کشور اجرا میشود. گذشت بیش از یک دهه از آخرین بازنگری برنامه آموزش اکتشاف معدن، که همزمان با تحولات چشمگیر در فناوریه...
[ 31 ] - ارزیابی داخلی برنامههای آموزش مهندسی ایران
در چند دهۀ اخیر، تنوع رشته‌های تحصیلی و تعداد دانشآموختگان مهندسی ایران به‌نحو بی‌سابقه‌ای افزایش‌یافته است. در این سالها، به‌دلیل اعمال نظام برنامه‌ریزی متمرکز در آموزش‌عالی، محتوای برنامه‌ها و سرفصلهای دروس در همۀ مراکز آموزشی کم و بیش یکسان بوده است. این در حالی است که محصولات این مراکز؛ یعنی دانشآموختگان از درجات مختلفی از توانایی برخوردار بوده‌اند و روشی نیز برای ارزیابی آنها در دسترس ن...
[ 32 ] - تضمین کیفیت آموزش مهندسی معدن در ایران
هر برنامه آموزش مهندسی باید علاوه بر اهداف تعریف شده، سیستمی برای ارزیابی میزان دستیابی به این اهداف داشته باشد تا بتواند میزان آمادگی دانش آموختگان خود را برای مواجه با واقعیت های دنیای کار ارزیابی کند. در کشور ما با وجود افزایش بی سابقه تعداد مراکز آموزشی و تنوع برنامه های درسی در طی دو دهه گذشته، توجه مشابهی به ارزیابی برنامه های آموزشی و محصولات آنها؛ یعنی دانش آموختگان صورت نگرفته است. به ...
[ 33 ] - کارشناسی علوم مهندسی، نگاهی نو در آموزش مهندسی
دانشآموختگان علوم و مهندسی پیشینه کم و بیش مشترکی در ریاضیات، علوم و محاسبات دارند. با این تفاوت که دانشآموختگان علوم دانش خود را برای کشفیات جدید و افزایش دانش ما از طبیعت به‌کار می‌گیرند، در حالی که مهندسان از دانش خود برای طراحی محصولات، فرایندها و ساختارهایی سود میجویند که نیازهای جامعه را برآورده مینماید. تجربه نشان داده است که برخی از دانشجویان علاقمند به آموزشی هستند که هر دو این توا...
[ 34 ] - طراحی درس جدید "حرفه مهندسی" برای دوره‌های کارشناسی مهندسی ایران
مهندسی چیست و مهندس کیست، که این گونه چهره دنیای ما را عوض کرده است؟ مهندسان چه نوع آموزش‌هایی می‌بینند که چنین تواناییهایی پیدامی‌کنند؟ چه کنیم که در دوران کار حرفهای، مهندس موفقی باشیم؟ در دوران تحصیل در دانشگاه فراگیران در یکی از زمینه‌های مهندسی مهارت‌هایی را به دست می آورند ولی معمولاَ کمتر کوششی برای پاسخگویی به سوالات فوق صورت می‌گیرد. به‌زبانی، آموزش دانشگاهی فنون، روابط و فرایند‌های یک ...
[ 35 ] - پهنه‌بندی خطرات ژئوتکنیکی لرزه‌ای در نوار ساحلی دریای خزر
بلایای طبیعی از جمله مهم ترین عوامل مخربی هستند که تاکنون خسارات و تلفات بسیاری را در سراسر جهان به بار آورده‌اند. شناسایی مناطق که ظرفیت بالایی برای وقوع چنین پدیده‌هایی دارند، میزان آسیب‌پذیری احتمالی ناشی از آنها را تا حدود زیادی کاهش خواهد داد. بدین منظور، در این مطالعه، با بکارگیری سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی، نقشه پهنه‌بندی خطرات ژئوتکنیکی لرزه‌ای شامل روانگرایی و زمین‌لغزش در مقیاس 1:5...
[ 36 ] - به‌کارگیری رهیافت نیومارک برای تحلیل آسیب‌پذیری و ریسک زمین‌لرزه در معادن روباز (مطالعه موردی: معدن مس سرچشمه)
در این مطالعه آسیب‌پذیری دیواره‌ی غربی معدن مس سرچشمه با ظرفیت لغزش بالاتر، برآورد شده است. برای تحلیل آسیب‌پذیری و ریسک زمین‌لرزه در این معدن، ابتدا خطر زمین‌لرزه با تعریف چشمه‌های لرزه‌زا و تعیین پارامترهای لرزه‌خیزی در هر یک از این چشمه‌ها، به دست آمده است. سپس برای تعیین مؤثرترین چشمه در برآورد خطر زمین‌لرزه، از جدایش خطر استفاده شده و با استفاده از رهیافت نیومارک و برآورد شتاب بحرانی و شد...
[ 37 ] - روش بهینه انتخاب مته برای حفاری های نفت و گاز ایران
با وجود این که قیمت مته، 2 تا 3 درصد هزینه های تکمیل یک چاه را در بر می گیرد، بر 75% هزینه های کلی حفاری، که شامل 45% هزینه تکمیل یک چاه است، تاثیرگذار می باشد. از میان روش های رایج انتخاب مته، هزینه حفاری واحد طول، به دلیل بررسی مستقیم پارامترهای اقتصادی مرتبط با کارکرد مته، پذیرفته ترین روش می باشد. اما بررسی های انجام شده در یکی از میادین گازی جنوب ایران، نشان داد که نتایج این روش به دلیل عد...
[ 38 ] - تعیین مدل فیزیک سنگ برای سازند فهلیان، در دو چاه انتخابی از دو میدان نفتی جنوب غرب کشور
روش های ژئوفیزیکی، به خصوص معکوس سازی داده های لرزه نگاری، امروزه پیشرفت های زیادی کرده، تا حدی که روش های شناخت رفتار الاستیکی سنگ ها به شدت مورد توجه شرکت های نفتی جهت کاهش ریسک عملیات قرار گرفته است. امروزه روابط توسعه یافته در مورد فیزیک سنگ به عنوان روشی مناسب برای دسترسی به این رفتارها شناخته شده است. اولین مرحله از شناخت رفتار الاستیک، تعیین مدل فیزیک سنگ می باشد. در این مقاله، رفتار پار...
[ 39 ] - روش تلفیقی تحلیل برگشتی گسیختگی شیبها، در تودهسنگهای با درزهای نزدیک به هم
هرگاه در شیبهای سنگی، تودهسنگهای دارای دسته درزهای نزدیک به هم رخنمون داشته باشند، در نتیجه ترکیب درزهای اصلی موجود، این شیبها ممکن است در شرایط خاصی از نظر زاویه شیب و ارتفاع دچار گسیختگی شوند. با توجه به اینکه، ابعاد نمونههای معرف این گروه از تودهسنگها برای آزمونهای آزمایشگاهی، بسیار بزرگ است، برای برآورد پارامترهای مقاومتی آنها، می‌توان از معیارهای شکست غیرخطی تودهسنگها و یا ا...
[ 40 ] - بررسی ارتباط بین میزان سایش و بافت سنگ در نمونه هایی از سنگهای...
انتخاب تجهیزات برش متناسب با خصوصیات مواد سنگی، باعث کاهش هزینه های عملیات می شود. از این رو لازم است تا قبل از انتخاب و به کارگیری ماشین حفاری یا برش، میزان سایش سنگ به دست آید. انجام آزمایشهایی مانند تعیین مقاومتهای فشاری، خمشی، سایشی و سختی سایش سورشار برای بررسی رفتار سنگها در برابر ساییده شدن، پیشنهاد شده است. این در حالی است که نقش خصوصیات پتروگرافیکی، مثل بافت سنگ، به خوبی بررسی نشده اس...
[ 41 ] - نقش پارامتر شیب دامنه در بروز خطا در پهنه بندی خطر زمین لغزش
از لحاظ تئوری، با افزایش میزان شیب دامنه، پتانسیل ناپایداری آن افزایش می یابد. از طرفی، بررسی آماری پارامتر شیب نشان می دهد که در کلاسها و گروه های شیبی بالا تر تراکم ناپایداری کمتر است. این ناسازگاری منشاء بروز برخی خطاهای سیستماتیک در پهنه بندی خطر زمین لغزش، خصوصاً در وزندهیهای بینا است. در مقاله حاضر عوامل بروز خطا در پارامتر شیب و جهت شیب، با استفاده از داده های پهنه بندی زمین لغزش درشمال غ...
[ 42 ] - اندازه گیری تنش در نقاط تماس سنگدانه ها در لایه های غیر چسبنده راه
در بررسی حاضر میزان متوسط تنش عمودی و افقی در لایه های غیر چسبنده راه و همچنین مقدار تنش در نقاط تماس بین سنگدانه ها در این لایه ها،اندازه گیری گردید. به این منظور از دستگاه ویژه ای به نام محفظه حلقوی،که به تازگی در دانشگاه چالمرز سوئد طراحی شده است ،استفاده شد. برای اندازه گیری تنش در نقاط تماس سنگدانه ها نیز از فیلمهای حساس به فشار استفاده شده است . تاثیر اندازه ذرات بر نحوه توزیع تنش نیز با ...
[ 43 ] - طراحی نقشه های زمین شناسی مهندسی چند لایه به منظور مکانیابی شهرهای جدید
برآوردها نشان می دهد که جمعیت ایران تا حدود 30 سال دیگر دو برابر خواهد شد . به منظور جلوگیری از رشد بی رویه شهرهای کنونی ، طرح کالبدی ملی ، برای مکانیابی زیستگاههای جدید ، از سال 1370 در وزارت مسکن و شهرسازی ، آغاز گردید . یکی از موانع اولیه در مقابل اجرای صحیح این برنامه ، فقدان نقشه پایه مناسب و پراکندگی اطلاعات مورد نظر بود. به این منظور یک نقشه زمین شناسی مهندسی چند لایه ، طراحی گردید . در ...
[ 44 ] - بررسی منابع بروز ناهماهنگی در نقشه های زمین شناسی ایران
نقشه های زمین شناسی , به همراه نقشه های توپوگرافی , امروزه بعنوان ابزارهایی مهم در برنامه ریزیهای عمرانی و معدنی کشور به کار گرفته می شوند. نظر به اینکه تهیه نقشه های زمین شناسی فرآیندی است که عمدتاً توسط انسان صورت می گیرد و اساساً مبتنی بر برداشتهای شخصی است, می تواند حامل لغزشهای متعددی در برداشت, تحلیل داده ها و پیاده کردن آنها باشد. به این خطاها می توان فقدان یک نقشه مبنای مناسب , کارتوگرافی...
[ 45 ] - پایدارسازی شیروانیها به کمک نتایج تحلیل‌های احتمالاتی (مثال موردی: شیروانی مشرف به سرریز آزاد سد کوار شیراز)
طراحی و اجرای شیروانیها یکی از حساس‌ترین و مهمترین مسائل در پروژههای عمرانی و معدنی محسوب میشود. در علم ژئوتکنیک، به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات کافی و مطمئن پیرامون کمیتهای طراحی، ارائه یک مدل کاملاً قطعی غیر ممکن می‌باشد. از این رو، در سالهای اخیر، برای تحلیل پایداری شیروانیها بیشتر به روش احتمالاتی مراجعه شده است. در این تحلیلها، کمیتهای تاثیرگذار در پایداری شیروانی به صورت توزیعهای ...
[ 46 ] - شناسایی راک‌تایپ‌های مخزنی با استفاده از الگوریتم گوستافسون-کسل و تخمین‌گر لولیموت
تفکیک مخزن به بخش‌های هموژن از نظر ویژگیهای پتروفیزیکی مانند تخلخل و تراوایی را شناسایی راک‌تایپ‌های پتروفیزیکی می‌نامند. روشها و معادلاتی متعدد برای بررسی راک‌تایپ‌های پتروفیزیکی وجود دارند: معادلات وینلند، معادلات پیتمن و شاخص کیفیت سنگ و ... . لازمه شناسایی و تفکیک زون‌های مخزنی برمبنای این ویژگی‌ها وجود مغزه است، ولی در اغلب چاه‌های نفت و حتی در تمام اعماق یک چاه مغزه‌گیری ممکن نیست، اما...
[ 47 ] - شناسایی شکستگی‌ها در نمودارهای تصویری الکتریکی با استفاده از تکنیک‌های پردازش تصویر و الگوریتم ژنتیک
در مخازن با شکستگی طبیعی، شکستگی‌ها نقش اساسی در تولید هیدروکربن ایفا می‌کنند. به همین دلیل، شناسایی شکستگی‌ها در جنبه‌های مختلف تولید و توسعه این میادین بسیار اهمیت دارد. نمودارهای تصویری، ابزاری بسیار قوی برای مطالعه شکستگی‌ها در چاه‌ها هستند. نمودار تصویری، یک شبه تصویر با تفکیک‌پذیری بالا از دیواره چاه می‌باشد. این نمودارها اطلاعات مهمی را درباره جهت‌گیری، عمق و نوع شکستگی‌های طبیعی فراهم م...
[ 48 ] - A comparison between effects of earthquake and blasting on stability of mine slopes: a case study of Chadormalu open-pit mine
Dynamic slope stability in open-pit mines still remains a challenging task in the computational mining design. Earthquake and blasting are two significant sources of dynamic loads that can cause many damages to open-pit mines in active seismic areas and during exploitation cycles. In this work, the effects of earthquake and blasting on the stability of the NW slope of Chadormalu mine are compar...
[ 49 ] - اندازه گیری تراوایی با استفاده از توموگرافی پرتو ایکس پزشکی در یکی از میادین جنوب باختر ایران
تراوایی یکی از مهمترین خواص محیط متخلخل و بیانگر توانایی سازند در عبور دادن سیالات و همچنین کنترلکننده حرکتهای جهتدار و دبی جریان سیالات در مخزن است. روشهای آزمایشگاهی مختلفی برای اندازهگیری مقدار تراوایی وجود دارد که یک اندازهگیری دقیق در آزمایشگاه، مستلزم صرف وقت و هزینه است. امروزه با توجه به توسعه روشهای تصویربرداری و پیشرفت کامپیوترها، شاخه جدیدی در فیزیک سنگ بر مبنای مطالعه رقومی ...
[ 50 ] - واکاوی یک تجربه در آموزش از راه دور، دانشگاه آزاد ایران (سابق)
آموزش از راه دور براساس نیازهای روزافزون جامعه به آموزش به وجود آمد. این نوع آموزش ابتدا بهصورت پستی انجام می‌شد و بعدها رسانه‌های جدیدی همچون رادیو و تلویزیون و امروزه، اینترنت نیز برای آموزش به‌‌خدمت گرفته شدند. در کشور ایران اولین تجربه آموزش چند‌رسانه‌ای در سال 1352 و با تأسیس دانشگاه آزاد ایران آغاز شد. این دانشگاه فعالیت خود را با دو برنامه تربیت معلم و علوم تندرستی آغاز کرد. برنامه تر...
[ 51 ] - آموزش برخط مهندسی
در سالهای اخیر، غیر متمرکز کردن آموزش عالی روند رو به‌رشدی داشته است و این ایده که هرکس، هرکجا و هر زمان باید امکان فراگیری داشته باشد؛ مورد توجه بیشتر قرار گرفته است. ظهور شبکه های جهانی ارتباطات، و فناوریهای قدرتمند کامپیوتری، مفهوم آموزش مهندسی از راه دور را نیز باز تعریف کرده است. در سالهای اخیر آموزش مهندسی در هر جا و هر زمان امکانپذیر گشته است ولی این امر در مورد همۀ زمینه‌های آموزش مهند...
[ 52 ] - طراحی و اجرای برنامۀ کارشناسی ارشد آموزش مهندسی
جهانی شدن اقتصاد، پیشرفت‌های شگرف در زمینه فناوری و علوم شناختی و حرکتی جهانی به‌سمت ارزشیابی دستاورد محور برنامههای آموزشی، نیاز به اصلاح مدل سنتی عرضۀ آموزش مهندسی را، به‌نحو فزاینده، ضروری ساخته است. دستیابی به روشهای تازه و کارآمد به پژوهش‌های سازمان یافته نیاز دارد. این نیاز از جمله محرک‌های راه‌اندازی دوره‌های تحصیلات تکمیلی «آموزش مهندسی» شده است. از جمله هدفهای این دوره‌ها، که اغلب د...
نویسندگان همکار