اکبر صالحی

استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی (نویسنده مسئول)

[ 1 ] - تبیین نظریه انتقادی هنری ژیرو و دلالت‎های آن در تعلیم و تربیت

یکی از مهم‏ترین مسائل اساسی بشر، مسئله تعلیم و تربیت است  که در بین  فلاسفه و اندیشمندان  مختلف  همواره  به این امر مهم  توجه  شده‏است. مسئله تعلیم و تربیت از گذشته تا امروز  تغییراتی  را پشت سر  گذاشته،  به‏گونه‎ای  که  در دنیای  معاصر با پیدایش مکاتب جدید همچون پراگماتیسم و پُست‏مدرنیسم وارد عرصه‎های  جدیدی  شده‏است. یکی  از مهمترین  این عرصه‎ها در دنیای پست‏مدرنیسم، ظهور اندیشه‎های انتقادی در...

[ 2 ] - فلسفه آزمایش و ابتلا در قرآن و روایات و نقش سازندگی آن در تربیت انسان

     این پژوهش با هدف کنکاشی در فلسفه آزمایش و نقش سازنده آن در تربیت انسان  با تأکید بر قرآن کریم و روایت‎های معصومین (ع) صورت گرفته است. اسلام به تربیت همه جانبه انسان توجه دارد. در این میان امتحان الهی، سنتی جاری است که از طریق ابزارهایی تحقق می پذیرد. این سنت الهی، عملی و تکوینی است و آن عبارت است از سنت هدایت عامه الهیه، از آن جهت که با موجودات مکلف نظیر انسان و درجه ایمان او به خداوند ارت...

[ 3 ] - بررسی و تحلیل عوامل و موانع مؤثر در تربیت دینی بر مبنای سخنان حضرت علی(ع) در نهج البلاغه

تربیت دینی یکی از اساسی‌ترین مسائل جوامع اسلامی است که بحث‌های فراوانی دارد. تبیین دقیق تربیت دینی و شناسایی عوامل و موانع تأثیرگذار در آن از مهم‌ترین مسائل مربوط به حوزه دین و تربیت است. مقاله حاضر، با محور قرار دادن این موضوع، در صدد بررسی این سؤال است که در تربیت دینی چه عواملی موثر است؟ و چه موانع اساسی بر سر راه تربیت دینی وجود دارد؟ به همین منظور، ابتدا مفهوم تربیت و تربیت دینی مورد بررسی...

[ 4 ] - تبیین تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه علامه طباطبایی با تأکید بر هدف‌ها و روش‌های تربیتی

موضوع اصلی این پژوهش تبیین تعلیم و تربیت از دیدگاه علامه طباطبایی با تأکید بر هدف‌ها و روش‌های تربیتی است. این تحقیق از نوع نظری و روش آن توصیفی ـ تحلیلی است و برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های لازم آن از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. در این پژوهش، برای استخراج دلالت‌های تربیتی مرحوم علامه طباطبایی یک بررسی اجمالی از انسان‌شناسی،‌ معرفت‌شناسی و ارزش‌شناسی ارایه می‌شود. سپس دلالت‌های تربیتی ح...

[ 5 ] - بررسی انسان‌شناسی اسلامی و انسان‌شناسی وجودگرا و مقایسه‌ آنها

در این پژوهش، انسان از بعد ماهیت، آزادی و اختیار، مسئولیت، خودآگاهی و انسان کامل از دیدگاه دو مکتب اسلام و وجودگرا بررسی شده است. اسلام انسان را موجودی دوبعدی با فطریات و سرشت مشترک و آزادی و اختیار در انتخاب سرنوشت خویش معرفی می‌کند؛ اما مکتب وجودگرا برای انسان هیچ‌گونه سرشت مشترکی قایل نیست و آن را مغایر با آزادی فردی می‌داند. مکتب وجودگرا آزادی را حق انسان دانسته، با داشتن همین آزادی، او می‌...

[ 6 ] - تحلیل تطبیقی بنیان‏های معرفت‏ شناختی بر اساس دیدگاه‏های استاد مطهری و استاد جوادی آملی

      هدف پژوهش، تحلیل تطبیقی بنیان‏های معرفت شناختی بر اساس دیدگاه‏های استاد مطهری و استاد جوادی آملی است. در این تحقیق از روش تطبیقی بردی، برای استخراج تفاوت‏ها و شباهت‏های موجود، بین بنیان‏های معرفت شناختی این دو متفکر استفاده گردیده است. یافته‏های تحقیق بیانگر آن است که هر دو اندیشمند در زمینه امکان معرفت دارای نظرات مشابه بوده، در خصوص معیار صدق معرفت، استاد مطهری...

[ 7 ] - تبیین ملزومات معرفت‌شناختی عدالت از دیدگاه فارابی به منظور استخراج دلالتهای آن در عرصۀ عدالت تربیتی

هدف: نویسندگان این پژوهش درصدد تبیین و تحلیل ملزومات معرفت‌شناختی عدالت بر اساس اندیشه‌های ابونصر فارابی و استنتاج دلالت­های آن در عرصۀ عدالت تربیتی برای نظام آموزش و پرورش کشور بودند. روش: در این پژوهش از روش تحلیل مفهومی و استنتاج قیاسی استفاده ...

[ 8 ] - نسبت علم و دین در فلسفة ایان باربور و نقد آن از منظر استاد مرتضی مطهری

امروزه نسبت علم و دین، یکی از مسائل بحث­انگیز و مهم در جوامع غربی و اسلامی است. این پژوهش از نظر طرح جزء تحقیقات کیفی بوده و از نظر روش در چهارچوب روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. ایان باربور و استاد مطهری با دو نگرش متفاوت، در تشخیص مکمل بودن علم و دین تلاش کردند. باربور با تکیه ‌بر «فلسفة پویشی» به طرح چهار رویکرد «تعارض، تمایز، گفتگو و مکمل» پرداخته که از دید مطهری نقدهایی شامل: وحدت علم ...

[ 9 ] - Critical analysis of the Citizenship education discourses after the Islamic Revolution

The present research, in the framework of critical discourse analysis, examines the citizenship education in discourses after the Islamic Revolution. For this purpose, the texts and documents related to the category of citizenship education in the five periods mentioned by Norman Fairclough, It has been analyzed at three levels: "description of the text", "analyzing the processes of production ...

[ 10 ] - تحلیل جایگاه مفاهیم تربیت شهروندی در برنامۀ درسی نظام آموزشی 3-3-6 (مورد مطالعه: کتاب‌های مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی سال تحصیلی 98-97)

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه به مؤلفه­های دانش، مهارت و نگرش شهروندی در کتاب­های درسی نظام آموزشی 3-3-6 در سال تحصیلی 98-97 می­باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کمی بود. جامعه آماری تحقیق شامل کتاب­های درسی مطالعات اجتماعی دورۀ دوم ابتدایی، مطالعات اجتماعی دورۀ اول متوسطه و جامعه­شناسی دورۀ دوم متوسطه است. ابزار گردآوری داده­ها، سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی به دست آمده از مبانی نظر...

[ 11 ] - بومی‌سازی علوم تربیتی در ایران؛ ضرورتها و چالشها

هدف: محققان در این مقاله به بررسی ضرورتها و چالشهای بومی‌سازی برنامة درسی علوم تربیتی در ایران پرداخته و نحله‌های مختلف آن را در حوزة علوم تربیتی بررسی کرده است. روش: در پژوهش حاضر از روشهای تحلیل مفهومی و قیاس نظری استفاده شده است. یافته‌ها: در این رویکرد با تفکیک مفاهیم مختلف در گفتمان علوم تربیتی بومی، چهار مورد از مهم‌ترین ضرورتهای بومی‌سازی برنامة درسی علوم تربیتی در ایران، شناسایی و مهم‌ت...

[ 12 ] - بومی‌گرایی در رساله‌های دکتری فلسفۀ تعلیم و تربیت؛ بررسی دانشگاههای دولتی تهران

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی چیستی فلسفۀ تعلیم و تربیت بومی، شناسایی و اعتباربخشی شاخصهای بومی‌سازی این رشته در ایران و نیز بررسی وضعیت رساله‌های دکتری رشتۀ فلسفۀ تعلیم و تربیت در دانشگاههای دولتی تهران طی سالهای 1396 و 1397 از منظر توجه به مسئلۀ بومی‌سازی انجام شد. روش: در پژوهش حاضر، تمامی رساله‌های دکتری رشتۀ فلسفۀ تعلیم و تربیت دانشگاههای دولتی تهران طی سالهای 1396 و 1397 (16 رساله) از من...

[ 13 ] - Critique of the Higher Education Situation in Iran: An Analysis of the Development of Democratic University Spaces with Emphasis on Teachers' Opinions and Based on the Emancipatory Classroom

The purpose of this study is to analyze and critique the situation of higher education in Iran from the perspective of the development of democratic university spaces.And it seeks to answer this fundamental question:From the perspective of professors and based on the Emancipatory classroom of higher education in Iran in the dimensions of the development of democratic university spaces, what cha...

[ 14 ] - Analysis of Teachers 'Experiences and Perceptions of Students' Religious Identity Shaping (A Qualitative Phenomenological Study)

Introduction: Phenomenological studies generally deal with perceptions or concepts, attitudes and beliefs, feelings and emotions of individuals. In this approach, interviews can be used to extract people's experiences of phenomena. Using the phenomenological method, this study aims to know how teachers' lived experiences as experts can form a religious identity in students. Methods: The study e...

[ 15 ] - Critical Analysis of the Discourse of Privatization of Education and Upbringing in the Discourses of Ideologicalization and Construction

The aim of the present article is the critical analysis of the discourse of privatization of education in discourses after the Islamic Revolution with emphasis on the discourse of ideological and constructive. For this purpose, some direct statements and some governmental and educational texts and approvals in the two mentioned periods have been studied and criticized by Norman Fairclough’s cri...