ارسلان گلفام
دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
[ 1 ] - بررسی تأثیر تحریک سیستم نورونهای آینهای بر رشد مهارت درک دستوری کودکان اوتیستیک 5 تا 8 ساله دختر فارسی‌زبان
مقدمه: این پژوهش، از نوع نیمه تجربی، کاربردی و بهصورت انتخاب نمونه در دسترس، انجام شد. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه تحریک سیستم نورونهای آینهای از طریق تقلید حرکات قصدمند تقلید کلامی با رشد مهارت درک دستوری کودکان اوتیستیک است. روش: به همین منظور ابتدا یک مدل کاربردی برای توان‌بخشی آزمودنی‌ها بر مبنای تحریک سیستم نورونهای آینهای با استفاده از تقلید حرکات قصدمند و تقلید کلامی، توسط محققین...
[ 2 ] - مقایسه واژههای مشتق و مرکب زبان فارسی به لحاظ نوع فرآیند واجی
هدف پژوهش حاضر بررسی فرآیندهای رایج در دو نوع واژههای مشتق و مرکب است. بدین منظور، با مراجعه به یک فرهنگ 40,000 واژهای (مشیری، 1388) دادههای مورد نیاز برای این پژوهش، جمعآوری و پس از تفکیک حدود 4034 واژه مشتق و 1464 واژه مرکب، فرآیندهای واجی رایج، در این دو گروه بررسی شده است. در این پژوهش با استفاده از نرمافزار excel و به کمک رایانه، درصد و بسامد وقوع این فرآیندها محاسبه گردیده است. برخ...
[ 3 ] - مطابقه، مقوله‌ای معنامند در ساخت غیرشخصی: تحلیلی در چارچوب دستور شناختی
پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل یک نوع از ساختهای غیرشخصی معلوم در زبان فارسی در چارچوب انگارۀ دستور شناختی میپردازد. این نوع ساخت خود مشتمل بر دو نمونه است. هر دو نمونه دو بند پایه و پیرو دارند که بند اول در هر دو فاقد سازهای در جایگاه فاعل است. علاوه بر این، فعل بند اول همیشه به صورت سوم شخص مفرد میآید، در حالی که فعل در زبان فارسی بدون هیچ گونه محدودیتی در هر شش صیغه صرف میشود. این واقعیت د...
[ 4 ] - بررسی طرحواره‌های وجهیت در زبان فارسی با رویکرد شناختی
در این مقاله در پی بررسی چگونگی تبیین وجهیت در زبان فارسی، در قالب انگارۀ شناختی و رابطۀ وجه و وجهیت در زبان فارسی هستیم. هدف اصلی از انجام این پژوهش، مطالعۀ نظام وجهیت بر اساس نظریه‌های زبانشناسی شناختی و آزمودن نظریه‌های موجود با دادههای فارسی است. بدین منظور، ابتدا پاره‌ای ملاحظات نظری این حوزه را مطرح کرده و سپس، بر اساس آنها، دادههای زبان فارسی را تحلیل می‌نماییم؛ همچنین تعامل وجهیت با ...
[ 5 ] - مفهوم‌سازی افعال حرکتی بسیط زبان فارسی: رویکردی شناختی
پژوهش حاضر به بررسی مفهوم‌سازی افعال حرکتی بسیط در زبان فارسی از دیدگاه زبانشناسی شناختی پرداخته است. بدین منظور دادههای پژوهش بر اساس چارچوب نظری ارایه شده از سوی تالمی (2000[2007]) تحلیل گردیده؛ و بسامد وقوع مؤلفه‌های مفهوم حرکت در افعال حرکتی بسیط زبان فارسی بررسی شده است. تالمی چهار مؤلفۀ اصلی «پیکر»، «زمینه»، «مسیر [مبدأ، طول مسیر، مقصد]»، «جزء حرکتی» و دو مؤلفۀ فرعی «سبب» و «شیوه» را در...
[ 6 ] - شیوة تغییر واکههای مرکب در وامواژههای انگلیسی
هدف پژوهش حاضر بررسی شیوة تغییر واکههای مرکب در وامواژههای انگلیسی است. بهاین منظور تعداد 568 وامواژۀ انگلیسی از فرهنگ زمردیان استخراج شده و نحوة تلفّظ آنها در دو زبان انگلیسی و فارسی براساس IPA، مشخص شده است. از آنجا که تلفّظ انگلیسیِ برخی واژهها در دو گونة بریتانیایی و آمریکایی متفاوت است، تلفّظ گونة بریتانیایی، در بررسی دادهها لحاظ شده است. سپس از میان دادهها، وامواژههای دارای واکة م...
[ 7 ] - نظام بازبینی در زبان فارسی معاصر: تحلیلی از مشخّصه‌های حالت و تتا با رویکرد کمینه‌گرا
این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به توصیف چگونگی بازبینی حالت‌های ساختاری فاعلی، مفعول رایی، ازی، برایی، بایی و به‌ای و نقش‌های تتا میپردازد. پیکرۀ مورد بررسی 182 جملۀ دارای فعل مرکّب متعدّی است که در چارچوب فرضیه‌های موجود در برنامۀ کمینه‌گرا تحلیل میشود. تمامی‌حالت‌های ساختاری در رابطۀ هسته - مشخّص‌گر بازبینی و به محض ادغام با هستۀ گروه، نقش تتای آنها بازبینی میشود. برخلاف فرضیه‌های کمینه‌گرا...
[ 8 ] - بررسی مقایسهای فرایند همگونی در گونه‌های زبانی استان فارس
مقالۀ حاضر به بررسی فرایند همگونی در همخوانهای پانزده گونۀ زبانی استان فارس از جمله شیرازی، شورابی، کازرونی، دوانی، عبدویی، ممسنی، پاپونی، ریچی، بیروکانی، دادنجانی، مهبودی، زاخرویهای، قلاتی، لاری و خنجی در چارچوب واجشناسی زایشی می پردازد. داده های مورد نیاز برای انجام این تحقیق از اسناد مکتوبی چون کتابها، پایان نامه-ها و مقاله ها استخراج شده است. علاوه بر این در صورت نیاز به داده های بیشتر و یا...
[ 9 ] - مقایسه ی رشد زبان گفتاری در دانش آموزان نارساخوان و عادی
هدف از پژوهش حاضر، مقایسهی رشد حوزههای زبانی کودکان نارساخوان و عادی بود. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع پسرویدادی یا علّی – مقایسهای بود. در این پژوهش، 60 نفر شامل: 30 دانشآموز نارساخوان رشدی و 30 دانشآموز عادی پایهی اول تا سوم دبستان شرکت داشتند. این دانشآموزان از طریق نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و با استفاده از آزمون هوش تجدید نظر شدهی وکسلر کودکان و آزمون خواندن و نارساخوانی (ن...
[ 10 ] - سطح‌بندی متون پزشکی فارسی برای غیر فارسی‌زبانان: انگاره‌ای برپایه ی دستور نظام‌مند- نقش‌گرای هلیدی
هدف از این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر سطح دشواری متون پزشکی فارسی برای خارجی‌ها و ارائه‌ی انگاره‌ای به‌منظور سطح‌بندی متون آموزش فارسی به فارسی‌آموزان خارجی است که به ادامه تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی دانشگاه‌های ایران تمایل دارند. چارچوب نظری تحقیق، رویکرد نظام‌مند- نقش‌گرای هلیدی است و روش پژوهش، دارای مؤلفه‌های کیفی برگرفته از پرسش‌نامه‌‌ی سنجش عوامل مؤثر بر سطح دشواری متون پزشکی فارسی است...
[ 11 ] - مقایسه متون فیزیولوژی گایتون و فارسی ویژه‌ی پزشکی: تحلیلی پیکره-بنیاد
بررسی و تحلیل مقایسهای متون آموزشی، ما را به درک دقیق‌تری از ویژگیهای آنها رهنمون می‌سازد؛ در همین راستا، پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا اساساً تفاوتی بین متون ویژه‌ی علوم پزشکی دوره‌ی تکمیلی فارسی‌آموزان غیرایرانی و متون پزشکی ترم نخست دوره‌ی دانشگاهی از نظر موضوعات استعاره‌ی دستوری، اجزای مرتبه‌بندی‌شده و واژگون‌مرتبه در سطح بند و بند مرکب وجود دارد یا خیر؟ در انجام پژوه...
[ 12 ] - بررسی ساخت موضوعی اسم فعل‌ها در چارچوب دستور واژی- نقشی
هدف از نگارش این مقاله توصیف ساخت موضوعی اسم فعل‌ها در چارچوب دستور واژی- نقشی می‌باشد.نگارندگان در این مقاله به بررسی چگونگی نمود نقش‌های معنایی یک فعل در ساخت نحوی اسم فعل مشتق از آن فعل که حاصل فرایند اسم‌سازی هستند، می‌پردازند.تحلیل دادهها نشان می‌دهد که اصول انطباق در دستور واژی- نقشی به خوبی پیش‌بینی می‌کند که در زبان فارسی نقش معنایی عامل در اسم فعل‌های متعددی به صورت نقش نحوی متممی و ...
[ 13 ] - سببی‌سازی و تصویرگونگی: رویکردی شناختی
یک نشانه زبانی نشانه‌ای«تصویری» است اگر نوعی شباهت صوری بین دال و مدلول (به عنوان دو وجه نشانه) وجود داشته باشد.به اعتقاد پیرس مفهوم تصویر فقط متعلق به حوزه واژگان نیست، بلکه می‌تواند برای اطلاق به شباهت موجود میان ساختار زبان و ساختار دنیای خارج نیز به کار رود.در زبانشناسی شناختی زبان واقعیتی ذهنی و شناختی است.در چنین رویکردی زبان به مثابه پدیده‌ای است که در سطحی نمادین برآیند پردازش‌های پیچید...
[ 14 ] - توصیف، تحلیل زبانشناختی و ارائه الگوی تولید و انتخاب خبر در حوزههای اجتماعی و ورزشی در چارچوب نظریه ایدئولوژیک وندایک (۲۰۰۶)
به‌رغم پژوهش‌های بسیاری که در حوزه خبر و ویژگیهای زبانشناختی گفتمان رسانه‌ای انجام شده است، توجه به ژانرهای خبری و تفاوت‌هایی که در جزئیات زبانشناختی این انواع وجود دارد، مغفول مانده است. این ژانرها شامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کارگری، بین‌الملل، ورزشی و علمی هستند. در این پژوهش تلاش شده است حوزههای اجتماعی و ورزشی به لحاظ ویژگیهای زبانشناختی با استفاده از نظریه ایدئولوژی وندایک (...
نویسندگان همکار