فاطمه لاجوردی

گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و فلسفه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

[ 1 ] - نگاهی به مفهوم گورو در عرفان هندویی از منظر شنکره

گورو در عرفان هندویی استاد و اصلی است که مراتب معنوی را پشت‌سر گذاشته، وادی‌های پر پیچ و خم آن را درنوردیده و به بالاترین مرتبۀ بینش معنوی یعنی مکشه نائل شده است. در طریقه‌های رهبانی هندویی، گورو تجسد خداوند، سنت، تعالیم طریقت و واسطۀ فیض الهی است که به سنت جان می‌بخشد، منشأ و بستر حیات نوین معنوی، کانون تقدس و رابط سالک با قوای متعالی‌تر است. بر همین اساس نقش وی در تعلیم و تربیت مرید واجب، و ا...

[ 2 ] - انسان‌شناسی عرفانی در سنت یهودی با تأکید بر زُهر

این عبارت توراتی که انسان شبیه خدا آفریده شده است، اساس تعلیمات دانشمندان یهود دربارۀ وجود آدمی است. از این عبارت چنین برداشت می‌شود که انسان بر همۀ مخلوقات جهان فضیلت دارد و عالی‌ترین نقطه در کار آفرینش است. از این رو همواره موضوع انسان و مسیر آفرینش او، ابعاد وجودی و جایگاهش در نظام هستی از موضوعات مورد توجه متفکران یهودی و پژوهشگران حوزه یهودیت بوده است. در این میان کتاب زُهر</em...

[ 3 ] - عیسای تاریخی و پاسخ بولتمان به آن

در سده­های هجدهم و نوزدهم شماری از اندیشمندان با اتخاذ دیدگاه­هایی تاریخی – انتقادی، دربارۀ حیات و شخصیت عیسی مسیح تحقیق کردند و از او تصویری به دست دادند که با تصویر الهیات و کتاب مقدس مسیحی بسیار متفاوت بود. در این تحقیقات عیسی مسیح گاه همچون فردی صرفاً بشری با دعاوی مسیحایی و آرمان‌هایی سیاسی معرفی می­شد که به خطا در آرزوی فرارسیدن ملکوت خدا بود و سرانجام نیز ناکام از آن‌چه طلب می­کرد به صلیب...

[ 4 ] - بررسی بسترهای اجتماعی کتاب مکاشفه یوحنّا

کتاب مکاشفه یوحنّا، از مجموعه متون آپوکالیپسی در سنت یهودی‌مسیحی است که درون‌مایه اصلی‌شان رویدادهای مربوط به پایانِ زمان است. از موضوعات محل توجه محققان، وجه اشتراک تمامی این متون در اشاره به شرایط اجتماعی دوره زمانی‌شان است که از آن با عنوان «شرایط بحران» یاد می‌شود. نویسنده کتابمکاشفه نیز در نخستین بخش آن، یعنی «نامه‌ها به کلیساهای آسیا»، به شرایط اجتماعی مسیحیان روزگار خود در اواخر س...

[ 5 ] - مبانی نظام طبقاتی هندو و جنبش‌های عرفانی منتقد آن (ناینمارها)

جامعۀ هند از دیرباز تحت سلطة نظام طبقاتی سختگیرانه‌ای قرار داشت که در متون دینی و آموزه‌های دورة «وِدَه‌ای» ریشه دارد. اهمیت و تأثیر این سلسله‌مراتب اجتماعی تا حدی بود که تقریباً همة جریان‌ها و فِرَق دینی و فکری هندو در همین ساختار رشد کرده و به‌نوعی آن را پذیرفته بودند. اما معدود اندیشه‌هایی این ساختار را باور نداشتند و از آن تخطی کردند؛ مانند طریقت «بَهکتی» سنت شیواپرستی جنوب هند که توسط شصت‌وسه تن...