علی اسودی
دانشگاه خوارزمی
[ 1 ] - بعل به مثابۀ بت در فرهنگ سامی و زمینه های کاربرد آن در قرآن کریم
واژۀ «بعل» در قرآن کریم پنج مرتبه به کار رفته است. مفسران مسلمان این واژه را به شوهر، ربوبیت، و نام یک نوع بت معنا کرده‌اند، و همین تعبیر که واژه بعل هم‌زمان هم به معنای شوهر و هم به معنای یک نوع بت بیان شده، ایجاد ابهام کرده است. شواهد حاکی از آن است که سخن مفسران که بعل نام بتی بوده، صحیح می‌باشد و در میان اقوام مختلف سامی پرستش چنین بتی رواج داشته است. حال سؤال این مطالعه آن است که چرا ا...
[ 2 ] - دیدگاههای شیخ طوسی در معناشناسی علم صرف و کارکرد آن در تفسیر التبیان (مطالعه موردی: اسم فاعل و صیغه مبالغه)
تفسیر «التبیان» تألیف شیخ طوسی، از مهم‌ترین تفاسیر شیعه و پراسنادترین آنها است و در جهان اسلام یک تفسیر جامع و شامل محسوب می‌گردد. در این تفسیر به موضوع دلالت الفاظ از حوزه ترادف و دلالت نحوی و صرفی، توجه و ملاحظات ویژه‌ای گردیده است. این مفسر با تأمل در الفاظ، به شناسایی لایه‌های معنایی مختلف آیات از همه دریچه‌ها از جمله صرف، می‌پردازد. به عبارت دیگر، او یکی از پیشگامان و بنیان‌گذاران...
[ 3 ] - درآمدی بر چالش‌ها و رهیافت‌های ترجمه «کاد» منفی در قرآن کریم
ترجمه قرآن کریم همیشه دستخوش چالش‌ها و انتقادهای متعددی بوده و ترجمه ساختارها و ادوات نحوی از مهم‌ترین مصادیق این مقوله به شمار می‌رود. یکی از این مصادیق ترجمه «کاد»ی منفی است. بررسی میدانی معنای «کاد» منفی در بعضی ترجمه‌های فارسی قرآن، حکایت از ابهام به وجود آمده ناشی از رویکرد مترجم است که آیا حرف نفی، مختص فعل «کادَ» بوده، یا فعل پس از «کادَ» (خبر کاد) را نیز منفی می‌کند؛ و یا اصولاً «کادَ» به ش...
[ 5 ] - التبریرات النحویة بین الواقع والوصف الإعرابی (عربی)
تتناول هذه الدراسة مبحث التبریر النحوی لدى علماء اللغة العربیة والاختلاف بینه وبین واقعه وبین الوصف الإعرابی، حیث نعرّج على التقدیرات النحویة عند سیبویه وذلک لتقریب المعنى من ذهن المخاطب، حیث یبدو أنّ کثیراً من النحاة یخلطون بین الإعراب والوصف الإعرابی من جهة والتبریر النحوی من جهة أخرى. وذلک جرّاء ما وصلوا إلیه من تبریرات من أجل الخروج من مأزق التعارض مع القواعد الإعرابیة. وممّا یدلّل على ذلک وجود م...
[ 6 ] - الحضور الإیرانی فی شعر أبی تمّام الطائی (عربی)
یعدّ أبو تمام من أعلام أدب العصر العباسی و تحتوی أشعاره بین أضافیره علی إضاءات دلالیة عن تواجد العنصر الإیرانی و تأثیره فی شعر أبی تمام و لتداخل الإیرانیات فی شعره ثلاثة مصادر: أولها: تواجده فی إیران طلباً للوصول إلی عبدالله بن طاهر ما جعله أن یدخل العنصر الإیرانی فی شعره. ثانیها: تعرّفه علی الثقافة الإیرانیة. ثالثها: وقعة نشبت فی مناطق إیرانیة و «هی وقعة» بابک الذی صدّ فی وجه الخلیفة المعتصم بع...
[ 7 ] - ارزیابی حُسن تعابیر قرآنی، در برخی از ترجمه های فارسی بر اساس مدل کارمن گارسس
این پژوهش به شیوه تطبیقی، تحلیلی و توصیفی، در پی پاسخ‌گویی به این پرسش است که «ترجمه‌های فارسیِ حسن تعابیر قرآنی، با استفاده از سطح دوم الگوی ارزیابی ترجمه گارسس- سطح نحوی واژه شناختی- چگونه ارائه شده‌است؟». ارزیابی ترجمة این تعابیر در چهار ترجمه معروف، بر پایة ترجمه‌های تحت اللفظی و تفصیلی فارسیِ الهی قمشه‌ای، معزی، آیتی و مکارم شیرازی، به ویژه درکاربرد نمونه‌های نمایانندة کبر، بخل و خواری، انجا...
[ 8 ] - تحلیل سوره «کهف» بر پایه رویکرد معناشناسی شناختی
معناشناسی شناختی، از شاخه‌های اصلی زبان‌شناسی شناختی بوده که به تحلیل معنا بر پایة شناخت می‌پردازد. این نگرش می‌تواند با استفاده از مبانی نظری خود همچون مبحث توسعة حقیقی و شمولی با استعاره‌های مفهومی و طرح‌واره‌های تصویری، در تحلیل معنای سوره‌های قرآن نقش مهمی ایفا کند. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، ابژه‌های معنایی سورة «کهف» را با رویکرد معناشناسی شناختی بررسی کرده تا معانی نهفته و یا متعد...
[ 9 ] - تحلیل سوره «کهف» بر پایه رویکرد معناشناسی شناختی
معناشناسی شناختی، از شاخه‌های اصلی زبان‌شناسی شناختی بوده که به تحلیل معنا بر پایة شناخت می‌پردازد. این نگرش می‌تواند با استفاده از مبانی نظری خود همچون مبحث توسعة حقیقی و شمولی با استعاره‌های مفهومی و طرح‌واره‌های تصویری، در تحلیل معنای سوره‌های قرآن نقش مهمی ایفا کند. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، ابژه‌های معنایی سورة «کهف» را با رویکرد معناشناسی شناختی بررسی کرده تا معانی نهفته و یا متعد...
نویسندگان همکار