مجتبی ذهابی
دبیر آموزش و پرورش
[ 1 ] - تبیین و تحلیل تاریخی کارکردهای سیاسی ـ اقتصادی حج در دورة عباسیان
در دوران پیش از اسلام، مکه یکی از مهمترین شهرهای شبه جزیرة عربستان بود که گروه‌های مختلف مردم را به طرف خود می‌کشاند. این شهر به دلیل قرار گرفتن بر سر راه‌های تجاری و همچنین وجود خانة خدا در آن، مهمترین محل گردهمایی اعراب در شبه جزیره به شمار می‌رفت. با ظهور اسلام، شهر مکه اهمیت دوچندان یافت. پیامبر خدا9 در ایام حج با گروه‌های مختلف مردم برای پیشبرد دعوتش صحبت می‌کرد. حتی قریش و مخالفان پیا...
[ 2 ] - واکاوی نقش سلجوقیان در تحولات سیاسی حج
حج، از فروع اسلام و از مهمترین عرصههای دینی، سیاسی و فرهنگی مسلمانان بوده است. در دوران سلجوقی تغییر و تحولاتی در این عرصه ایجاد شد. از آن‌‌جاکه حج ایرانیان پیش از سلجوقیان با مشکلات زیادی رو‌به‌رو بوده است؛ تا آن‌‌جا که کاروان‌‌های ایران از اوایل سدة پنجم هجری، کمتر موفق به حج‌گزاری می‌‌شدند. سلجوقیان در راستای مشروعیت دینی و سیاسی حکومت خود به حمایت از خلافت عباسی و حرمین شریفین و انجام داد...
[ 3 ] - Impact of Safavid kings’ acts of power on the divergence of minorities in the second period of the Safavids based on the reports of travel logs
Writers of the travel logs in the second period of Safavid rule have given narrative accounts of the status of ethnic-religious minorities, through which the identity issue of minorities and its role in diverging them from the body of government can be identified. In these narratives, both the minority groups that entered into Iran as a result of Shah Abbas's structural policies, and the ethnic...
[ 4 ] - تحلیلی بر بازتاب چرایی و چگونگی ابعاد و وجوه اعمال قدرت سیاسی شاه عباس در روایت‌های سفرنامه نویسان عصر صفوی
سفرنامه‌های دوره‌ی صفوی، در کنار بازتاب ابعاد و وجوه متنوعی از حیات اجتماعی- سیاسی ایران عصر صفوی، روایتی پراهمیت و البته متمایز از چگونگی اعمال قدرت سیاسی در دوره‌ی شاه عباس به دست می‌دهند که دارای مولفه‌های قابل تاملی‌ست. روایت سفرنامه‌نویسان، نشان می‌دهد که مرکزیت بخشیدن به شاه در یک نظام سیاسی شاه محور، در کنار تضعیف کانون‌های دیگر قدرت، چگونه می‌تواند رویکردهای پیشین را در جهت ارائه‌ی تجر...
[ 5 ] - رویکرد صوفیان قرن نهم به حج گزاری (مطالعه موردی سفر جامی به حج)
فعالیت نهضت‌ها و جنبش هایی با گرایش‌های شیعی و متصوفه اهمیت بسیاری در تاریخ دارد. از عرصههای حضور اجتماعی عرفا، توجه آنها به مناسک حج است؛ زیرا این مراسم، عرصهای را فراهم میکند تا عرفا و صوفیان علاوه بر تعقیب امیال معنوی خویش، مناسبات خود با حاکمان و تودههای مردم را به نمایش بگذارند. سفر حج جامی، به عنوان نمونهای از سفر حج عرفا و صوفیان و همچنین به عنوان تنها سفرنامه حج موجود از دورة تی...
[ 6 ] - تبیین و بازنمایی کنش‌های معطوف به قدرت نهاد روحانیت در سفرنامه‌های عصر صفوی
روحانیت شیعه و نحوه مواجههاش با مسأله قدرت به یکی از چالشهای دوره صفویه مبدل شد. مباحث نظری درباره امامت و حکومت و حضور نهاد سلطنت بهمثابه واقعیتی تاریخی- سیاسی، مسائل پیچیدهای را پدید آورد که تا مدتی ذهن عالمان شیعه را به خود متوجه ساخت. دوره دوم حکومت صفویه شاهد تکاپوهای بیشتری از جانب روحانیون شیعه برای کسب قدرت بود. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که تکاپوهای روحانیت شیعه در دوره دوم حاک...
[ 7 ] - کلان‌روایت تاریخی مرتضی مطهری و جایگاه آن در مشروعیت‌بخشی انقلاب اسلامی
هدف: هدف از نگارش مقالة حاضر، ارائة کلان‌روایتی تاریخی از مرتضی مطهری و تبیین جایگاه آن در مشروعیت‌بخشی نسبت به گفتمان سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی بود. روش: در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، کلان‌روایت تاریخ‌نگارانة مطهری، واکاوی و نقش آن در مشروعیت‌بخشی سیاسی و تأثیر تئوریک بر بنیانهای نظری انقلاب اسلامی بررسی شد. یافته‌ها: نظام تاریخ‌نگارانة مطهری که برآمده از جهان‌بینی دینی و برداشت شیعی...
نویسندگان همکار