حجت کاظمی
استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - نوسازی نهادی در پادشاهی های سنتی و شکل گیری رژیم نئوپاتریمونیال: تجربۀ دولت پهلوی اول
در این مقاله تلاش می‌شود تا «منطق تکوین» اولین دولت مدرن ایرانی برحسب پویایی برآمده از مواجهه و تلفیق مؤلفه‌های نهادی دولت سنتی ایرانی و ویژگی‌های نهادی دولت مدرن توضیح داده شود، درحالی‌که گروهی در ذیل رویکرد «گسست» با تمرکز بر نهادها و کارکردهای نوسازانۀ دولت رضاشاهی، آن را دولتی مدرن و دارای تمایز مبنایی با دولت سنتی می‌دانند، گروهی دیگر در ذیل رویکرد «تداوم»این دولت را در ادامۀ حکمرانی سنتی ...
[ 2 ] - سیاست دیجیتال و تباهی سیاسی در دولت‌های ضعیف: تجربۀ انقلاب‌های عربی
درحالی‌که دیدگاه مسلط رابطۀ ضروری میان گسترش دسترسی به رسانه‌های دیجیتال و بسط ظرفیت‌های استقرار و تثبیت دموکراسی قائل است، تجربۀ انقلاب‌های عربی، نتایجی خلاف این دیدگاه خوش‌بینانه پیش روی ما قرار می‌دهد. مقاله نشان می‌دهد که رسانه‌های دیجیتال در مراحل مختلف تحولات کشورهای عربی، تأثیرات مختلفی برجای گذاشته‌اند. در مرحلۀ فروپاشی رژیم‌های اقتدارگرا، این تأثیر بسیار سریع و شدید بوده است؛ در مرحلۀ ...
[ 3 ] - ائتلافهای سیاسی و توسعه اقتصادی
نظر غالب در مطالعات توسعه این بوده که توسعه، موضوعی درباره مدیریت موثر اقتصادی توسط نهادهای بازاری یا بوروکراسی دولتی است. مقاله حاضر میکوشد تا با استفاده از روش مطالعات اسنادی، این فرضیه را به بحث بگذارد که ائتلافهای سیاسی میتوانند توسعه اقتصادی را ممکن یا ناممکن کنند. استدلال مقاله این است که به دلیل اینکه هم عرصه سیاسی، عرصه کنشهای ائتلافی است و هم دولت در کشورهای در حال توسعه، دولتی چ...
[ 4 ] - کارکردها و کژکارکردهای انتخابات در ایران:به سوی تکمیل زنجیره سیاست انتخاباتی
تکثریابی ساخت سیاسی و فعال شدن شکاف‌های اجتماعی باعث شده تا جمهوری اسلامی طی دو دهه گذشته شاهد فرایند تشدیدیابنده‌ای از رقابت‌های انتخاباتی باشد. در کنار تمام کارکردهای مثبت انتخابات در ایران، سویه‌های تاریک این فرایند کمتر شناخته شده است. انتخابات در ایران اغلب باعث افزایش تنازعات درونی ساخت سیاسی، ایجاد انقطاع‌های بسیار شدید در فرایند سیاستگذاری، زمینه‌سازی برای فعال‌سازی و تشدید شکاف‌های...
[ 5 ] - منازعات درونی ساخت سیاسی و چالش بازتولید فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران
با پیروزی انقلاب اسلامی، نظامی حاکم شد که داعیه‌دار تربیت انسان و اسلامی‌سازی کلیه شئون و عرصه‌های اجتماعی جامعه بوده است. در همین راستا؛ سیاست‌های متعددی هم در حوزههای مختلف جامعه، تدوین و اجرا شده است. اما به رغم همه تلاش‌ها، شواهد حاکی از عدم حصول موفقیت مورد انتظار در تحقق اهداف فرهنگی جمهوری اسلامی و بازتولید آن می‌باشد. مقاله حاضر به دنبال بررسی علل و چرایی شکلگیری چالش در فرایند بازتو...
[ 6 ] - نهادهای اقتصادی دربار و حامی پروری در رژیم پهلوی
این مقاله با تحلیل رژیم پهلوی به عنوان یک دولت نئوپاتریمونیال می کوشد نهادهای اقتصادی دربار را به عنوان یکی از ارکان پنهان این رژیم مورد بررسی قرار دهد. مقاله در پی پاسخ به دوسوال است: 1-روند شکل گیری و تحول فعالیت های اقتصادی دربار چه بوده است؟ 2- چه دلایلی باعث شکل گیری و تداوم فرایند ثروت اندوزی شخصی از سوی دربار شده است؟در این راستا، به اتکای منابع دست اول،ابتدا تکوین و تحول نهادهای اقتصادی...
[ 7 ] - روندهای کلان منطقه‌ای و چشم‌انداز توسعه در خاورمیانه
هدف این مقاله ترسیم چشم‌انداز آتیِ توسعه در منطقه خاورمیانه، بر اساس شناسایی روندهای جاری در منطقه است. بر اساس الگوی تحلیلِ روند در مطالعات آینده‌پژوهی، ترسیم چشم‌اندازی عالمانه دربارۀ آیندۀ یک کشور یا منطقه یا جهان، منوط به شناسایی و تحلیل کلان‌روندهای جاری در هریک از این سطوح است. کلان‌روندها آن دسته از تحولات بنیادین را شامل می‌شوند که دامنه و گسترۀ تأثیر بالایی دارند و آینده در پرتو آن‌ها سا...
نویسندگان همکار