محمد صدقی
هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
[ 1 ] - عدالت صحابه ونقد ادله قرآنی آن
یکی از ادله‌ای که در اثبات عدالت یک یک صحابه به اصطلاح معروفش مورد استناد قرار گرفته است، آیاتی از قرآن کریم است. مقاله حاضر این آیات را برای روشن کردن نحوه استدلال و اندازه دلالت‌شان مورد بحث و بررسی قرار داده است. نتایج بحث حاکی از آن است که عنوان صحابی به معنای اصطلاحی، حقیقت متشرعه است و در دوره‌های بعد در میان مسلمانان پیدا شده است. لذا قرآن کریم واژه صحابی به معنای گفته شده را نمی‌شناسد، ...
[ 2 ] - عدالت و رفتار صحابه
مسأله‌ی تعدیل همه‌ی صحابه‌ی رسول خدا (ص) نظریه‌ای است که علمای اهل سنّت آن را مطرح کرده‌اند و سخت از آن طرفداری می‌کنند؛ یعنی آنان همه‌ی صحابه را عادل دانسته‌اند و به لوازم آن ملتزم هستند. از آنجا که این نظریه آثار مهم در معارف اسلام، از جمله حجّیت قول صحابی دارد، این مقاله آن را از زاویه‌ی کارکرد خود صحابه مورد نقد و بررسی قرار داده است. چکیده‌ی بررسی عبارت است از این است که عقیده‌ی دانشمندان اه...
[ 3 ] - عوامل منع کتابت حدیث و پیامدهای آن
یکی از مسائل که در اسلام اهمیّت ویژه‌ای دارد، بررسی تاریخ حدیث از این نظر است که نهی از کتابت حدیث به چه دلیل و هدفی انجام گرفت؟ آیا رسول خدا (ص) کتابت حدیث را نهی فرموده بود؟ و اگر آن حضرت منع نموده بود، چرا عدّه‌ی چشمگیری از صحابه حدیث نبوی را می‌نوشتند؟ برعکس اگرآن حضرت (ص) منع نفرموده بود، چه عواملی موجب جلوگیری از کتابت حدیث شد و هدف از آن چه بوده است؟ نویسنده‌ی این مقاله بدین‌نتیجه رسیده اس...
[ 4 ] - Comparative study of the Quranic thought of the dominance of religion (Islam) on other religions from the perspective of Allameh Tabatabai, Alousi
In the Holy Qur'an, there are three promises including overcoming the religion on other religions, the inheritance of the believers and the righteous of believers. Do these interpretations have just one related message, that is, the rule of Islam for the world, or any separate message? On this basis; we can provide another question: Is Islam overcoming the same with inheritance of the believers...
[ 5 ] - آینده و وراثت صلحا در قرآن با تأکید بر دیدگاه فخر رازی و علّامه طباطبائی (ره)
قرآن کریم از واژه‌هایی صحبت می‌کند که حاکی از آینده‌ای امیدوارکننده است. از ظاهر آیات می‌توان برداشت کرد که در آن آینده، وراثت صلحا، جانشینی مؤمنین صالح، و سرانجام غلبة دین بر ادیان خواهد آمد. مقالة حاضر به بررسی این مسئله از دیدگاه علّامه طباطبائی، از مفسران شیعه، و نیز فخر رازی، از مفسران معروف اهل سنّت، می‌پردازد. بر این اساس، برای تبیین مسئله ازنظر علّامه طباطبائی و فخر رازی، به روش کتابخانه...
[ 6 ] - بررسی تحلیلی مفهوم و مصداق صراط مستقیم در قرآن و حدیث
در عرف قرآن صراط، یک راه بیش نیست و مستقیم است؛ راه مستقیم آن است که انحرافی و اعوجاجی یا کژی در آن نباشد بر خلاف راههای انحرافی. صراط، شاهراهی است که بر همه‌ی«سبیل»های رسیدن به خدا برتری و احاطه دارد . میان خدا و بندگان، چند سبیل و یک صراط مستقیم برقرار است.تفسیر‌های مختلفی که مفسران در باره صراط مستقیم نقل کرده‌اند، همه در واقع به یک چیز باز می‌گردد: همان دین و آئین الهی در جنبه‌های اعتقادی...
نویسندگان همکار