محمدنوید بازرگان
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد رودهن
[ 1 ] - «خویدوده» در شواهد تاریخی و بررسی آن در بخش تاریخی شاهنامة فردوسی
رسم خویدوده، از جمله مباحث مناقشه برانگیز و پرتکراری است که سال‌هاست در میان پژوهش‌گران در عرصه تاریخ ایران پیش از اسلام و دین زرتشت رایج است و پیرامون آن، بررسی‌های مختلفی صورت گرفته است. در این مقاله، مجموعه شواهدی را که به این رسم، اشاراتی مستقیم یا غیرمستقیم کرده‌اند، از متون مختلف گرد آورده‌ایم. این بررسی، پس از بحثی ریشه شناختی در ریشه‌یابی کلمه «خویدوده»، به ترتیب، شواهدی از ازدواج با مح...
[ 2 ] - بررسی ویژگی‌های نثر روزنامه‌نگاری ده‌خدا
با پیروزی انقلاب مشروطه، روزنامه‌نگاری از انحصار دربار خارج شد و شیوة متکلف آن در انزوا قرار گرفت. به این ترتیب هم‌زمان با خارج شدن زبان به عنوان ابزار قدرت از سلطة دربار، آزادی بیان نیز دوران کوتاه درخشش خود را آغاز کرد. ده‌خدا که از بزرگ‌ترین نویسندگان و ادبای عصر خود بشمار می‌رفت، در مبارزة سیاسی به ابزار زبان و قلم توسّل جست. او گونه‌های زبانی موجود در فضای جامعه را در نثر خود معرفی کرد و در...
[ 3 ] - مولانا و جهان صلح یک‌رنگ
نوشتة حاضر در پاسخ این سؤال تنظیم شده است که آیا مولانا در بنیان اندیشه‌های متکثر خود اساساً مروّج صلح جهانی و عدم خشونت (به معنای رایج در جهان مدرن) است یا خیر؟ بدین منظور تلاش شده است تا ضمن بدست دادن نمونه‌هایی از مواجهة مولانا با پدیدة تاتار و خشونت عریان در قرن هفتم، محورهای اصلی تفکر او در قیاس با ساختار فکری مروجان و سردمداران اندیشه عدم خشونت نظیر گاندی، مارتین لوترکینگ، دزموند توتو و... ...
[ 4 ] - آب و افراسیاب
تاکنون پیرامون شخیصت افراسیاب ـ سردار نام‌دار تورانی ـ که در آثار حماسی این سرزمین در جرگة پراهمیت‌ترین شخصیتهای اهریمنی بشمار میرود، سخن بسیار رفته است. این پژوهش تلاش دارد تا ضمن بررسی آثار مذهبی کهن، متون میانه و متون دوره اسلامی براساس ترتیب تاریخی به ریشه‌یابی اسطورهای این شخصیت دست یابد و حدس دانش‌مند فرانسوی benevenist را که گفته بود افراسیاب احتمالاً تالی دیو خشک‌سالی (اپه‌ئوشا) است،...
[ 5 ] - طرحی در هندسه تراژدی با تکیه بر تراژدی سیاوش در شاهنامة فردوسی
ارسطو دربارة فن شعر، انواع آن و اهدافی که از هر یک انتظار میرود سخنانی دقیق ابراز کرده است که امروزه علیرغم باورهای متنوع و متفاوت در این قلمرو، همچنان از اهمیت و ارزشی والا برخوردار است. یکی از مباحثی که او با تکیه و تمرکز بسیار بدان پرداخته است، مقولة تراژدی است. در نگاه او تراژدی در فضایی سرشار از همدردی و هراس که حاصلش پالایش از احساسات منفی و تزکیة نفس است بانجام میرسد. در این مقاله د...
[ 6 ] - اژدهایی به نام آز
ضحاک (آژی دهاک) همواره اسطورهای شگفت در میان شخصیتهای اساطیری در ادبیات پیش از اسلام بوده است، آیا میتوان دورة مشخص تاریخی برای او جست و یا آنچنان که اوستا تصویر میکند او همچنان شخصیتی نیمه اهریمنی، نیمه انسانی است که هویت واقعیاش در غبار زمانهای دوردست ناپیداست؟ این مقاله سعی دارد پرتوی بر تندیس این اسطوره کهن بیفکند و از خلال یک مقایسه دقیق نشان دهد که مشابهتهای شگفتی میان آژی دهاک و دیو...
نویسندگان همکار