غلامحسین کریمی‌دوستان
عضو هیأت علمی گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - اثر کلی/ جزئی در تناوب مکانی زبان فارسی
در این مقاله قصد داریم خوانش کلی/ جزئی در تناوب مکانی فارسی را مورد بررسی قرار دهیم. فعلهای مکانی که در تناوب مکانی شرکت می‌کنند دارای دو موضوع درونی‌اند: موضوع مکان و موضوع انتقالی. در گونه مکانی موضوع انتقالی به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع مکان به صورت مفعول گروه حرف اضافه ظاهر می‌شود. در گونه مفعولی موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع انتقالی به صورت یک گروه اسمی...
[ 2 ] - شبکة معنایی فعل گرفتن بر اساس انگارة چندمعنایی اصول‌مند
هدف از مقالة حاضر، تحلیل معنایی فعل گرفتن و به دست دادن تصویر روشنی از چندمعنایی این فعل در زبان فارسی است. داده‌های مورد بررسی برگرفته از فرهنگ بزرگ سخن و روش تحلیل بر اساس انگارة چندمعنایی اصول‌مند تایلر و ایونز است. بر این اساس، پس از استخراج معانی متمایز فعل گرفتن، طرحوارة معنی اصلی این فعل با استفاده از اصول پنج‌گانة انگارة مذکور ترسیم و سپس نحوة اشتقاق سایر معانی از این معنی بیان شده است....
[ 3 ] - طبقه‌بندی افعال زبان فارسی بر اساس ساخت رویدادی و نمودی
ارتباط بین فعل و موضوعهای آن از مسائل بحثبرانگیز است. در این زمینه نظریه‌هایی مطرح شده است و همگی در پی یافتن پاسخ این مسئله‌اند که چگونه معنای فعل در تعیین موضوع‌هایش در سطوح نحوی و معنایی و همچنین بازنمایی موضوع[1] نقش ایفا می‌کند. به گفتۀ لوین (2005) ساخت نمودی[2] و ساخت رویدادی[3] اولین عامل معنایی تعیینکننده در بازنمایی موضوع هستند؛ لذا به دلیل اهمیت ساخت رویدادی و نمودی، در این مقاله ...
[ 4 ] - نظام وجهیّت در زبان فارسی
در این مقاله بر آنیم تا الگویی برای مطالع? نظام‌مند وجهیّت در زبان فارسی پیش روی نهیم. با این هدف، وجهیّت را پدیده‌ای زبانی می‌انگاریم که می‌تواند در سطح جمله، در سطح سازه‌های کوچک‌تر از جمله یا در سطح گفتمان بیان شود. در چنین نظامی که وجهیّت جمله‌ای، وجهیّت زیرجمله‌ای و وجهیّت گفتمانی طبقات اصلی آن را تشکیل می‌دهند، هر یک از عناصر وجهی را می‌توان به لحاظ واج‌شناختی، ساختواژی، نحوی، معنایی و کاربردش...
نویسندگان همکار