مهدی طالب
استاد گروه مطالعات توسعۀ اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران
[ 1 ] - ریشه‌یابی دلایل موافقت و مخالفت کشاورزان با مشارکت در طرحهای یکپارچهسازی اراضی (مورد مطالعه: روستاهای منتخب شهرستان بوکان)
یکپارچهسازی اراضی، یکی از مهمترین سیاست‌های بنیادی در بخش کشاورزی است که بدون توجه به آن، مکانیزهکردن کشاورزی و افزایش کارایی در تولید برای حل این معضلها دور از انتظار خواهد بود. از آنجاکه طرحهای یکپارچهسازی اراضی، یکی از راههای رسیدن به توسعة کشاورزی و پایدار است و نقش مهمی در جهت رسیدن به این مهم ایفا میکند، هدف پژوهش حاضر، یافتن علل و عوامل مؤثری است که بر مشارکتکردن یا امتناع کشاور...
[ 2 ] - برنامه ریزی تعاملی گردشگری روستایی با رهیافت ارزیابی مشارکتی روستاییT مورد مطالعه روستای وکیل آباد «سردابه»
گردشگری روستایی یکی از زمینه‌های نسبتاً تازه در توسعه روستایی است که می‌تواند فرصت‌ها و امکاناتی را به ویژه برای اشتغال و درآمد روستایی فراهم سازد و نقش مؤثری در احیاء و نوسازی نواحی روستایی ایفا کند. نقش و اهمیت گردشگری در فرایند توسعه روستایی در بسیاری از کشورها به اثبات رسیده است. هم اکنون گردشگری روستایی به عنوان صنعت بالقوه پایداری قلمداد می‌شود. توجه به این امر مهم در برنامه‌ها و طرح های ت...
[ 3 ] - مطالعه کیفی عوامل اجتماعی ـ فرهنگی مؤثر بر نزاع‌های دسته جمعی (مورد مطالعه: شهرستان ایذه)
نزاع دسته‌جمعی یکی از مسائل و پدیدههای قدیمی است که کماکان در اجتماعات سنتی و مبتنی بر طایفهمداری به قوت خود باقیمانده است. منظور از نزاع دسته‌جمعی، درگیری یا دعوایی است که معمولاً با انگیزههای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حداقل بین سه نفر رخ میدهد و خساراتی جانی و مالی به بار میآورد. هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعهی کیفی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر نزاع‌های دسته‌جمعی در شهرستان ایذه اس...
[ 4 ] - تعاونی‌های روستایی و حکمرانی روستایی در ایران
از زمان تأسیس تعاونی‌های روستایی رسمی در کشور بیشتر از نیم قرن می‌گذرد. بنابراین بررسی سیر تحول، رابطه دولت و تعاونی‌ها و نقش و اهمیت آنها در توسعه و پیشرفت جامعه روستایی بیش از پیش ضروری به‌نظر میرسد. هدف این مقاله بررسی تعاونی‌های روستایی از گذار حکمرانی روستایی در ایران است. برای چنین منظوری ابتدا تبیینی از دموکراسی در تعاونی‌های روستایی ایران آورده شده است سپس در ادامه به بررسی رابطه بین د...
[ 5 ] - ارزیابی نقش مشارکت در طرحهای توسعه مناطق روستایی (بررسی موردی: طرحهای تجمیع مناطق روستایی)
بحث مشارکت در دهه‌های اخیر در ارتباط با مسائلی مانند دموکراسی، توسعه و غیره، اهمیت بسیاری یافته است. مشارکت و توسعه روستایی، به عنوان دو عنصر مرتبط و مکمل همدیگر مطرح گردیده و افزایش میزان مشارکت در میان روستاییان، نشانه و وسیله‌ای برای توسعه روستایی در نظر گرفته شده است. مسأله و هدف اساسی پژوهش حاضر، ارزیابی نقش مشارکت مردم در طرحهای توسعه مناطق روستایی با تأکید بر طرح تجمیع شهرک شرام (استان...
[ 6 ] - بازاندیشی طرح توسعه منطقه‌ای سلسله
برنامه‌های توسعه روستایی، از جمله برنامه‌های توسعه هر کشور برای بهبود شرایط زندگی ساکنان فقیر و کم‌درآمد روستایی و خودکفا کردن آنها در فرایند رشد و توسعه کلی کشور است. هدف برنامه‌های مذکور، تغییر ساختار اجتماعی و اقتصادی حاکم بر جامعه روستایی است. مجری و کارگزار در برنامه‌های مذکور نیز دولت‌ها هستند. طرح توسعه منطقه‌ای سلسله، یکی از مهمترین طرحهای توسعه روستایی در کشور بوده که قبل از انقلاب، ...
[ 7 ] - فراتحلیلی بر مطالعات فقر در جامعه روستایی ایران
پژوهش حاضر، فراتحلیلی بر مطالعات انجام شده در زمینه فقر در جامعه روستایی ایران است. مسئله اصلی در بررسی حاضر این است که رویکرد نظری غالب و متغیرهای اصلی در پژوهش‌های مذکور چیست؟ و تا چه حد به رهیافت مشارکتی توجه شده و از چه موضوعاتی غفلت شده است؟ روش گردآوری داده‌ها، مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای است، به‌طوری که ابتدا هفتاد پایان‌نامه و پژوهش در زمینه فقر در دهه 80، بررسی شد که از بین آنها، سی و...
[ 8 ] - مطالعۀ جامعه‌شناختی درک بومی سالمندان از توانمندی در جامعۀ روستایی (مورد مطالعه: روستای لریجان، شهرستان محلات، استان مرکزی)
به منظور نیل به توسعۀ محلی، باید به مشارکت تمام افراد اجتماع توجه شود. سالمندان نیز به عنوان بخشی از جامعه، از اهمیت بالایی برخوردارند. به نظر میرسد، پیششرط نقشآفرینی مؤثر سالمندان در توسعۀ محلی یک اجتماع، شناخت مؤلفههای مؤثر و اتخاذ استراتژیهای مناسب به منظور ارتقای هرچه بیشتر توانمندی آنان است. در پژوهش حاضر، مقولات ارتقادهندۀ وضعیت توانمندی سالمندان بررسی شده است. مشارکتکنندگان در پژو...
[ 9 ] - جایگاه انواع سرمایه در پایداری نسلی نظام بهره‌برداری خانوادگی
نتایج بیشتر پژوهش‌ها در ایران در حوزة نظام بهره‌برداری خانوادگی دلالت بر ناپایداری اقتصادی این واحدها دارد؛ از این‌رو در سال‌های اخیر، شناسایی زمینه‌های پایداری این واحدها به یکی از موضوعات مهمی تبدیل شده که پژوهشگران و برنامه‌ریزان به آن توجه داشته‌اند. با توجه به این موضوع و با وجود اینکه سوگیری‌های سیاستی و حمایتی دولتی، بیشتر به‌سوی واحدهای بهره‌برداری بزرگ‌مقیاس است، پرسش اصلی این است که چ...
[ 10 ] - ریشه‌یابی نزاع‌های دسته‌جمعی بین چند نسل (مورد مطالعه: جامعه روستایی امام‌زاده عبدالله (علیه‌اسلام) از توابع شهرستان هندیجان- استان خوزستان)
نزاع دسته‌جمعی در جامعه از جمله مسائلی است که می‌تواند آرامش و امنیت و درنتیجه کیفیت زندگی مردم را به خطر اندازد. در پژوهش حاضر مسئله‌ی اصلی پژوهشگران مطالعه ریشه‌های نزاع‌های دسته‌جمعی بین چند نسل در روستای امام‌زاده عبدالله(علیه‌السلام) است که در محدوده سیاسی بخش مرکزی شهرستان هندیجان از توابع استان خوزستان قرار دارد. پژوهشگران در این پژوهش از روش کیفی برای دستیابی به اهداف اساسی پژوهش بهره ...
نویسندگان همکار