زهرا علیزاده بیرجندی
دانشیار تاریخ، دانشگاه بیرجند، ایران
[ 1 ] - اندﻳﺸﮥ ظل‌اللهی سلطان در نگرش تاریخ‌نگاراﻧﮥ مورخان عصر افشاری نمونه‌پژوهی: عالم‌آرای نادری و جهانگشای نادری
در تاریخ سیاسی ایران، اندﻳﺸﮥ ظل‌اللهی سلطان قدمت و دیرینگی بسیاری دارد. اندیشه‌ای که در دوران باستان با نام فره‌ایزدی مطرح بود. متون تاریخی یکی از جایگاه‌های بروز این اندیشه است و مورخان در نقل روایت‌های تاریخی، به‌‌کرات به اندﻳﺸﮥ ظل‌اللهی و تعابیر وابسته به آن استناد کرده‌اند. نموﻧﮥ این‌گونه روایت‌ها در متون تاریخیِ ایران عصر افشاریه یافت می‌شود. مروی و استرآبادی از مورخان شاخص عصر افشاری بودند...
[ 2 ] - بررسی مشارکتهای اقتصادی زنان عصر قاجار با تکیه بر گزارش سیاحان خارجی
چکیده بهرغم محدودیتهای زنان عصر قاجار از جهت حضور در عرصههای اجتماعی و اقتصادی، برخی از روایات تاریخی متضمن اشاراتی در باب مشارکتهای اقتصادی زنان در جامعه آن روز است. از میان منابع موجود، سفرنامهها به ویژه گزارش سیاحان خارجی بیشتر از سایر آثار به این مسأله پرداختهاند. نتایج حاصل از بررسیها نشان میدهد که زنان عصر قاجار اعم از زنان شهری، روستایی و عشایری براساس موقعیت، تجربیات و توانمندی...
[ 3 ] - منصب تولیت و عوامل مؤثر بر عملکرد متولیان آستان قدس رضوی در عصر قاجار
چکیده آستان قدس رضوی به عنوان یک قطب مذهبی مهم در مطالعات تاریخ ایران و تاریخ محلی خراسان جایگاه ویژهای دارد. در ساختار تشکیلاتی این نهادمذهبی، منصب تولیت بالاترین مقام به شمار میآید. در کنار این منصب، مناصب دیگری چون نایبالتولیه، قائم مقام التولیه و ناظرآستانه وجود دارد که صاحبان این مناصب، کارگزاران اصلی آستانهاند. آنچه مقرر است در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد و د...
[ 4 ] - واکاوی خاستگاه و کارکردهای نشانهای دولتی عصر قاجار
یکی از نمودهای تغییر ساختار نظام دیوانی عصر قاجار در عهد ناصری، تکوین قواعد مربوط به اعطای نشانهای دولتی است. بروز این تغییر برآیند آشنایی با سازوکارهای انتظام امور اداری و سیاسی در غرب و ایدههای رجال اصلاح طلب بود. در این راستا کتابچهای با عنوان نشانهای دولت علیه نگاشته شد، تا دستورالعملی جهت ساماندهی اعطای نشان در دولت ناصری باشد. مقالهی حاضر با اتکا به فحوا و قواعد مطرح در کتابچهی مذک...
[ 5 ] - ظرفیت‌سنجی نقدافزارهای منتقد در مطالعات تاریخی
وجه مقوم و جوهر اصلی معرفت تاریخی نقد است و اجرای دقیق آن بازسازی گذشته را بر مبنای روایات معتبر تضمین می‌کند. درواقع دست‌یابی به فواید تاریخ، به‌مثابۀ منبعی معرفتی، وابسته به وثاقت داده‌ها و اعتبار رویدادهای آن است و مورخ، برای اعتبارسنجی مدارک و شواهد تاریخی، به نقدافزارهایی نیاز دارد تا معیارهای شناسایی و تشخیص صحیح و سقیم را در اختیار او قرار دهد. مقالۀ حاضر، ضمن درنظرداشتن اهمیت مبحث نقد ت...
نویسندگان همکار