نادر ساعد
[ 1 ] - ارزیابی دکترین جنگ نامتقارن از منظر حقوق بین الملل بشر دوستانه
جنگهای نامتقارن که در دکتریهای نظامی و امنیتی پس از حوادث یازده سپتامبر رونقی فراوان یافته، هر چند پدیده ای جدید نیست، اما از نظر تاثیر گذاری بر اجرای حقوق بشر دوستانه در جنگهایی که بر پایه این دکترین ممکن است صورت گیرند، قابل توجه و تحلیل است. در جنگهای نامتقارن، نابرابری و تفاوت فاحش توانمندیهای نظامی طرفهای متخاصم- اعم از شاخص بین المللی یا بازیگران غیردولتی- توجیهی استراتژیک برای دست زدن به...
[ 2 ] - جنبه های حقوقی برنامه عمل مشترک ژنو میان ایران و گروه 1+5
برنامه عمل مشترک ژنو (توافقنامه هسته ای ژنو) میان ایران و گروه 1+5، هرچند سندی سیاسی بین المللی است اما به دلیل نوع پردازش حقوق و تعهدات ناشی از ان.پی.تی. و همچنین ارتباط با قطعنامه های شورای امنیت به ویژه اجرایی‌سازی زمینه های اجرای تعدیلی قطعنامه 1929 و نهایتاً تبلور اراده هفت دولت و پشتیبانی گسترده در سطح جامعه بین المللی دولت‌ها، نمادی از رویه بین المللی از نوعی است که در ماده 38 اساسن...
[ 3 ] - نقد و ارزیابی طرح نمایندگان مجلس جهت انتقال و دوره‌ای کردن مقر سازمان ملل متحد: مبانی حقوقی و ارزش راهبردی
عادلانه‌سازی روابط بین‌المللی، از جمله خواسته‌ها و مطالبات ایران در طول سال‌های بعد از انقلاب اسلامی بوده است که متناسب با شرایط حاکم بر محیط بین‌المللی، در قالب‌ها و چارچوب‌های مختلف گفتمانی عرضه شده است. در واقع، توزیع عادلانه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های سازمان ملل متحد هم از نظر محل تأسیس و هم سهم نیروی انسانی کشورهای استقلال‌طلب (یا در حال توسعه) که متناسب با تمایل و توانایی آنها در ایفای نقش مؤ...
[ 4 ] - قطعنامه 1835 شورای امنیت: زمینه و دورنما در برداشتی حقوقی
برخوردهای ناعادلانه با ایران در قالب مسأله فعالیتهای هسته‌ای که متأثر از تمایلات سیاسی و نگاه ابزاری به حقوق بین‌الملل است، جلوه‌ای بارز از تهدید به گسست در نظم حقوقی معاصر است که عواقب و پیامدهای آن تا افقهای دور دست حیات بین‌المللی نیز ادامه خواهد یافت: اعمال فشار سیاسی و بویژه سیاسی کردن سازمانهای بین‌المللی فنی و کارشناسی (آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) یا پیروی این سازمانها از رابطه قدرت، ا...
[ 5 ] - حقیقت و مجاز حقوق هسته‌ای ایران در پرتو قطعنامه 1803 شورای امنیت
قطعنامه 1803 که چهارمین قطعنامه شورای امنیت (و سومین قطعنامه تحریم) علیه ایران است، در شرایطی به تصویب رسید که به دلیل اجرای موفقیت‌آمیز بخشهای مهم مدالیته ایران و آژانس و تأیید رسمی این امر در گزرش اسفند سال 1386 البرادعی، گمان می‌رفت که شورا از رویه‌ای که دوسال در پیش گرفته، منصرف شود. اما شورا با تکیه بر اینکه قطعنامه مارس 2005 شورای حکام هنوز توسط ایران به صورت کامل اجرا نشده است (بویژه در...
[ 6 ] - حقوق در بند سیاست: تحلیل قطعنامه 1747 شورای امنیت در خصوص برنامه هسته‌ای ایران
دانش آموختگان حقوق بین‌الملل در پرتو آموزه‌های حقوقی همواره از موجودیت مستقل این بخش از حقوق دفاع کرده و عملکرد نهادهای بین‌المللی را در این چارچوب قابل تحلیل و حمایت می‌بینند. در این میان، انتظار حقوقی این است‌که نهادی همانند ملل‌متحد بویژه رکن اجرائی‌آن، یعنی شورای امنیت، مجری حقوق بین‌الملل باشد، در سایه این حقوق رفتار کند و مسیر تحقق اهداف و مقاصد این سازمان را را با چنان مشی و سلوکی ترسیم ...
[ 7 ] - قطعنامه 1701 شورای امنیت در خصوص سی و سه روز جنگ حزب‌الله و اسرائیل از منظر حقوق بین‌الملل
درگیری مسلحانه حزب‌الله و اسرائیل در ماههای ژوئیه و اوت 2006 به مدت سی و سه روز ادامه داشت تا شورای امنیت سازمان ملل متحد بتواند با پشت سرنهادن موانع سیاسی در تصمیم‌گیری خود، وضعیت ناشی از آن را به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی شناسایی نماید و در 11 اوت 2006 قطعنامه 1701 را با اتفاق آراء برای خاتمه درگیری و حل مسائل ناشی از آن تصویب نماید. نظر به وضعیت خاص این درگیری بویژه نقش بازیگ...
[ 8 ] - فراز و فرود حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران: از شورای حکّام تا شورای امنیت
بررسی اجرای موافقتنامه دو جانبه پادمان بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (1974) نهایتاً به شورای امنیت کشیده شد، این در حالی است که هنوز موضوع به صورت کامل از شورای حکّام و دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خارج نشده بلکه بررسی‌های آژانس همچنان ادامه دارد. در این میان، برخی بر لزوم حل اختلاف ایران و آژانس در خصوص اجرای مقررات ذیربط نه تنه...
[ 9 ] - حقوق توسل به زور در پهنه تحولات بین‌المللی: ارزیابی انتقادی گزارش هیأت عالی منتخب سازمان ملل متحد
دبیرکل سازمان ملل متحد در سال 2003 ضمن تلاش برای متناسب کردن این سازمان با تحولات جدید ناشی از قرن بیست و یکم، کارایی و اثربخشی کارکرد این سازمان را منوط به اتخاذ راهبردهایی جدید دانست و بدین منظور هیأتی عالی (High-Level Panel) متشکل از سیاستمداران و برخی کارشناسان عالی بین‌المللی تشکیل داد تا در این راه به وی کمک نموده و رهنمودهایی ارائه نمایند. این ه...
[ 10 ] - اجرای ملی موازین حقوق بین‌الملل و نقش دادگاه ایرانی
در این نوشتار به بررسی این پرسش اصلی پرداخته می‌شود که آیا دادگاه‌های ایرانی مکلف‌اند در انجام وظایف خود یعنی تحقیق، تعقیب، رسیدگی و صدور حکم و اجرای آن، طبق موازین حقوق بین‌الملل عمل نمایند یا تکلیف قاضی و دادگاه ایرانی صرفاً استناد به منابع موضوعه و ملی است؟ حداقل پاسخی که این مقاله با تکیه بر رأی یکی از شعب دادگاه‌های عمومی تهران ارائه خواهد کرد ای...
[ 11 ] - قطعنامه سپتامبر 2004 و عملکرد شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آزمون اجرای حقوق بین‌الملل
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از دو سال بررسی پرونده هسته‌ای ایران، پنجمین قطعنامه خود را در 18 سپتامبر 2004 (28 شهریور 1383) تصویب نمود. این نوشتار به نقد عملکرد شورای حکام به عنوان رکن اجرائی یک سازمان بین‌المللی تخصصی پرداخته است. به نظر نویسنده، قطعنامه مذکور به دلیل ارائه تفسیری عام از محدودیت حق توسعه صلح‌آمیز هسته‌ای متناسب با برداشت...
[ 12 ] - ارزیابی تحکیم امنیت هسته‌ای و نظام عدم گسترش با معیار حقوق بین‌الملل عرفی
عدم گسترش در معنای خاص و مضیق آن، ناظر بر عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای بر اساس معاهده 1968 است. این معاهده تاکنون نزدیک به سه و نیم دهه از حیات اجرائی خود را سپری کرده و 188 دولت را در گستره اعضای خود جای داده است. در کنار آن، قطعنامه‌های صادره توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد و شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص این حوزه و جلوگیری از گ...
[ 13 ] - نظام بین‌المللی حقوق بشر و جنگ نرم
با اینکه حمایت از کرامت انسانی و حقوق انسان‌ها، امری ریشه‌دار در فرهنگها و ادیان الهی به‌ویژه اسلام است، اما نظام بین‌المللی حقوق بشر دارای خاستگاهی غربی است که متأثر از اندیشهها و مکاتب خاص در مقطعی ویژه از تاریخ به بار نشسته و در جامعه بین‌المللی نمودار شده است. با درنظر گرفتن برخی از ابعاد محتوائی و اصول ومبانی «نظام حقوق بشر» و همچنین با توجه به نقش عملی و اجرائی آن در روند استقرار نظام س...
نویسندگان همکار