سید علی اکبر موسوی
دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.
[ 1 ] - ارزیابی و مقایسه دو مجموعه توابع انتقالی در برآورد برخی نقاط منحنی مشخصه رطوبتی خاک
منحنیمشخصهرطوبتی خاک در پژوهش‌های آبوخاکمربوط بهآبیاریوزهکشی،حفاظتخاک وانتقال املاحاهمیت فراوانیدارد. از آنجا کهاندازهگیریمستقیماین ویژگی از خاک، وقتگیرو هزینهبراست، می‌توان با برآورد نقاط منحنی مشخصه رطوبتی با استفاده از توابع انتقالی و ویژگیهای زود یافت خاک، در زمان و هزینهها صرفهجویی کرد. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و مقایسه توابع انتقالی استواری-بیگی (1392) و قنبریان-میلان (2010) که ه...
[ 2 ] - اثر روشهای خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی برهدایت هیدرولیکی غیر اشباع خاک در تناوب گندم – ذرت
چکیده: سابقه و هدف: خاک مهمترین عامل تولید محصولات کشاورزی است. عملیات خاکورزی با تاثیر بر ویژگیهای خاک بر عملکرد محصول موثر است. روشهای شخم نفوذ آب به خاک را تغییر می‌دهند. افزودن بقایا به خاک، سبب بهبود نفوذپذیری خاک به آب میشود. در خاکورزی محدود پایداری خاکدانهها و شدت نفوذ آب به خاک بیشتر از روش شخم مرسوم است. عدم مدیریت صحیح ماده آلی و خاکورزی شدید، سبب فشردگی خاکهای کشاورزی ایران ش...
[ 3 ] - اثر تراکم خاک و ماده آلی بر معدنی شدن نیتروژن در خاکهای آهکی
خشکی و مقدار کم ماده‌آلی در خاک و از طرفی تردد زیاد ادوات-کشاورزی منجر به تراکم خاک و ایجاد مشکلاتی در تهویه، نفوذ آب و دسترسی عناصر-غذایی و در نتیجه کاهش عملکرد و حتی مرگ گیاه میشود. جهت بررسی اثر ترکم (جرم‌مخصوص‌ظاهری 3/1، 5/1 و7/1 گرم بر سانتی‌متر‌مکعب) و ماده‌آلی (کود‌دامی و لجن‌فاضلاب بهترتیب به میزان 4 و 2 درصد‌وزنی) بر معدنی شدن نیتروژن، پس از اختلاط ماده‌آلی با سه خاک‌آهکی شامل سری‌ه...
[ 4 ] - تأثیر بیوچار و شوری آب آبیاری بر خصوصیات شیمیایی خاک تحت کشت باقلا
امروزه با توجه به محدود بودن منابع آب و حاصلخیزی کم خاک‌ها، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، نیاز به استفاده از آب با کیفیت نا مطلوب (مانند آب شور) و استفاده از اصلاح‌کننده‌های خاک مانند بیوچار ضروری به نظر می‌رسد. بیوچار نوعی زغال تهیه شده از زیست توده‌‌های گیاهی و حیوانی است که به‌دلیل ساختار متخلخلی که دارد سبب بهبود شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک میشود. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر سطوح ...
[ 5 ] - اثر زئولیت و منبع نیتروژن بر کاهش آبشویی نیتروژن از یک خاک آهکی زیر کشت ریحان در شرایط گلخانه
تاکنون اثر اصلاحکنندهی زئولیت که برای بهبود ویژگیهای فیزیکو-شیمیایی خاک و افزایش راندمان مصرف نیتروژن و کاهش تلفات آن استفاده میشود برآبشویی نیتروژن حاصل از منابع مختلف نیتروژن بررسی نشده است. بنابراین در پژوهش حاضر،تأثیر کاربرد 4 سطح زئولیت کلینیپتولیت (0، 15،30 ، 45 گرم در کیلوگرم خاک) بر آبشویی نیتروژن حاصل از تیمارهای کودی مختلف (بدون کود (شاهد) و مقادیر 150 میلیگرم نیتروژن در کیلوگرم ...
[ 6 ] - مقایسه مدلهای مختلف منحنی مشخصه آب خاک در ارزیابی شاخص کیفیت خاکهای شالیزاری
کیفیت خاک بهطور مستقیم قابل اندازهگیری نبوده و از شاخصهای کیفیت خاک تعیین میشود. شیب در نقطه عطف منحنی مشخصه آب خاک (S) از جمله این شاخصها است. این شاخص با عوامل مختلفی مانند کربن آلی، جرم مخصوص ظاهری، بافت و ساختمان خاک در ارتباط است. مطالعه جاری با هدف مقایسه سه مدل برای تعیین شاخص S و ارزیابی کیفیت فیزیکی خاکهای شالیزاری با استفاده از آن انجام شد. برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی (بافت ...
[ 7 ] - اثر بیوچار کود گاوی بر ترکیب شیمیایی اسفناج رشد یافته در وضعیت‌های رطوبتی مختلف در یک خاک آهکی
تولیدموفقیتآمیزگیاهانمستلزمخاک مناسبووجودمقدارکافیازعناصرغذاییو قابلاستفادهگیاهاناست.عناصرغذایینهتنها بایدبهصورتترکیباتیباشندکهبهسهولت مورداستفادهگیاهانقرارگیرند،بلکهتعادلبینمقدارآنهانیزحائزاهمیتاست. مواد آلی و موادی که برای اصلاح خاک و یا مقابله با شرایط تنش استفاده میشوند میتوانند بر غلظت عناصر غذایی در گیاه مؤثر باشند. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی اثر سطوح بیوچار کود گاوی بر ترکیب ش...
[ 8 ] - اثر اسیدهای آلی و چرخه‌های تر و خشک شدن بر پایداری و توزیع اندازه خاکدانهها در یک خاک آهکی
ساختمان خاک و پایداری خاکدانهها از ویژگیهای فیزیکی خاک هستند کهبهصورت مستقیم و غیرمستقیم بر سایر ویژگیهای خاک و رشد گیاه مؤثر میباشند. این ویژگیها تحت تأثیر عواملی مانند نوع و میزان ماده آلی و شرایط رطوبتی خاک قرار میگیرند. در یک پژوهش گلخانهای بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، اثر سطوح صفر، 05/0%، 5/0% و 5 درصد اسیدهای آلی و تعداد 1، 4، 8 و 12 چرخه 10روزه ت...
[ 9 ] - اثر کاربرد لجن فاضلاب بر تغییرات زمانی حدود خمیرایی و پایداری خاکدانهها در یک نمونه خاک آهکی
کمبود ماده آلی در خاکهای مناطقخشک و نیمهخشک سبب کاهش کیفیت فیزیکی و افزایش رواناب و فرسایش خاک میشود. کاربرد ترکیباتآلی (لجن فاضلاب) در این مناطق میتواند سبب بهبود ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک شود. در این تحقیق اثر کاربرد سطوح مختلف (صفر، 30 و 60 تندرهکتار) لجن فاضلاب در سه زمان 30, 60 و120 روز پس از خوابانیدن بر کربن آلی، پایداری خاکدانهها (میانگین وزنی و هندسی قطر خاکدانهها) و ...
[ 10 ] - تعیین ضرایب برخی مدلهای نفوذ آب در دو خاک آهکی منطقه باجگاه در استان فارس
نفوذ آب به خاک در چرخه آب نقش مهمی داشته و سبب شده پژوهشگران بهدنبال ارائه مدل مناسبی برای بیان کمی آن باشند. در این پژوهش، عملکرد مدلهای نفوذ کوستیاکوف-لوییز، کوستیاکوف، فیلیپ، هورتون و حفاظت خاک آمریکا در برآورد نفوذ تجمعی اندازهگیری شده با استوانههای مضاعف در دو خاک آهکی متفاوت از منطقه باجگاه استان فارسبررسی شد. ضرایب مدلها بهروش کمینه مجموع مربعات خطا تعیین شد. جهت بررسی صحت عملکر...
[ 11 ] - اثر بیوچار و شوری آب آبیاری بر ویژگیهای شیمیایی خاک پس از برداشت گندم
سابقه و هدف: شوری از مهمترین و جدی‌ترین تنش‌های محیطی بوده که عاملی تعیین کننده در کاهش محصول گیاهان زراعی به شمار می‌رود. خاک‌هایی که تحت تاثیر شوری قرار میگیرند معمولا به دلیل کمبود ماده آلی، ساختمان ضعیفی دارند. از این رو افزودن مواد آلی میتواند سبب بهبود پایداری خاکدانه‌های خاک، افزایش تخلخل خاک و بهبود ظرفیت نگهداری آب خاک شود. بیوچار نوعی ماده آلی غنی از کربن می‌باشد که از سوزاندن بقای...
[ 12 ] - اثر بقایای پسته و شوری بر آبگریزی پویا و ایستا در سه خاک آهکی با بافت متفاوت
شوری و کمبود مواد آلی از مشکلات اساسی خاک در مناطق خشک و نیمهخشک است. استفاده از بقایا در حضور شوری میتواند اثرات متفاوتی بر ویژگیهای خاک داشته باشد. در این تحقیق اثر کاربرد صفر، 5/1%، 3% و 5/4 درصد بقایای پسته و اثر هدایت الکتریکی (شوری)آب در سه سطح 4، 8 و 12 دسیزیمنس بر متر بر آبگریزی در سه خاک رس سیلتی، لومی و شن لومی بررسی شد. آبگریزیهای ایستا و پویا بهترتیب با روشهای اندازهگیری ز...
[ 13 ] - ارزیابی کارآیی مدلهای نفوذ آب به خاک تحت تأثیر روش های خاکورزی و مدیریت بقایا در تناوب گندم-ذرت
فرآیند نفوذ آب به خاک در کارآمدی طراحی سامانههای آبیاری از اهمیت خاصی برخوردار است. از سوی دیگر، پدیده نفوذ آب به خاک و تغییرات آن به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تأثیر مدیریت بقایای گیاهی و روشهای خاکورزی قرار میگیرد. هدف اصلی این پژوهش برآورد ضرایب مدلهای مختلف نفوذ آب به خاک (کوستیاکوف، کوستیاکوف- لوئیز، فلیپ، هورتون و سازمان حفاظت خاک آمریکا) و کارآیی آنها تحت تأثیر روشهای مختلف ...
[ 14 ] - اثر بیوچارهای کود گاوی و بقایای نخل تهیه شده در دماهای مختلف بر هدایت هیدرولیکی اشباع و ضرایب انتقال یون کلر در یک خاک لوم شنی
ضریب پخشیدگی –پراکندگی و سایر ضرایب انتقال املاح از ویژگیهای مهم در فرایند انتقال مواد در خاک هستند که میتواند تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله افزودن اصلاحکنندهها و مواد آلی قرار گیرند. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی اثرات بیوچارهای تهیه شده از کود گاوی و بقایای نخل در دماهای مختلف بر ضریب پخشیدگی پراکندگی یون کلر، هدایت هیدرولیکی اشباع، میزان آب غیرمتحرک و ضریب تبادل جرمی یون کلرید در یک خ...
[ 15 ] - کاربرد سطوح مختلف بیوچار و آبیاری بر رشد، محصول و اجزای محصول گیاه باقلا
در یک آزمایش گلخانهای تاثیر 4 سطح (صفر، 25، 50 و 75 تن در هکتار) بیوچار تولید شده از کاه و کلش گندم و 3 سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) در قالب طرح کاملاً تصادفی بر رشد و محصول گیاه باقلا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که زمانی که گیاه باقلا رشد کامل خود را کرده، بیشترین مقدار ارتفاع گیاه و شاخص سطح برگ در تیمار بیوچار 25 تن در هکتار مشاهده شده است. همچنین، بیشترین مقدار محصو...
[ 16 ] - بررسی رشد و محصول گندم تحت سطوح مختلف بیوچار و کم آبیاری در شرایط گلخانه ای
با توجه به میزان گندم تولیدی در استان فارس و همچنین وقوع خشکسالی، استفاده از بقایای محصول گندم بر روی زمین‌های زراعی به فرم بیوچار میتواند سبب بهبود باروری خاک و افزایش محصول گردد. لذا، در تحقیق حاضر به بررسی اثر سطوح مختلف بیوچار تولید شده از کاه و کلش گندم و کمآبیاری بر رشد و محصول گندم در شرایط گلخانهای پرداخته شد. تیمارها شامل چهار سطح بیوچار (صفر، 25/1، 50/2 و 75/3 درصد وزنی) و سه سطح آبیا...
[ 17 ] - اثر کاربری اراضی بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی یک خاک آهکی
تخریب خاک یکی از مهمترین مسائل پیش روی بشر است که بر کیفیت خاک اثر می گذارد. از آنجایی که تغییر در کاربری اراضی بر ویژگیهای خاکی دخیل در کیفیت خاک موثر است، این پژوهش با هدف بررسی اثر کاربری اراضی بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. آزمایش در 25 نقطه واقع در یک شبکه نسبتاً منظم با فواصل 5×5 متر (حدود 400 متر مربع)[H1] در هر یک از سه کاربری زراعت معمولی، زراعت یونجه و باغ ...
نویسندگان همکار