مهدی فاموری
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج
[ 1 ] - چند نکته در گویش شیرازی امروز
با وجود زوال «گویش قدیم شیرازی» و جایگزینی آن به وسیله گویش دری از حدود سدههای نه و ده هجری، هنوز برخی نشانههای آن در «گویش شیرازی امروز» مشاهده میشود. بدین ترتیب، اگرچه عمده تفاوتهای گونهی زبانی رایج در شیراز با گویش گفتاری معیار، در حوزه تمایزهای لهجهای است؛ این گونهی زبانی واجد برخی ساختهای نحوی و واژگان مخصوص بهخود، یعنی واجد برخی خصائص گویشی نیز میباشد. در همین زمینه، در این گفتا...
[ 2 ] - شخصیت اسطوره‌ای نخل در باورها و داستان‌های جنوب (بوشهر و فارس)
محیط جغرافیایی و اقلیم هر منطقه از عوامل مهم در شکل‌دهی باورها و افسانه‌های بومی آن منطقه است. در بینش اسطوره‌ای و عرفانی، همۀ موجودات جاندار بوده و قوۀ ادراک دارند. در آثار داستان‌نویسان جنوب، عناصر طبیعت به‌عنوان شخصیت‌های بازمانده از اساطیر کهن، در فضاسازی و پیشبرد جریان داستان نقش دارند. نخل یکی از این عناصر طبیعی است که نقش عمده‌ای در برخی از این داستان‌ها دارد. پژوهش حاضربا رویکردی توصیفی...
[ 3 ] - شرح قصیدۀ نخست دیوان ناصرخسرو قبادیانی
قصیدۀ نخست دیوان ناصرخسرو قبادیانی مهم‌ترین سرودۀ فلسفی دیوان اوست. او در این چکامه برخی از بنیادی‌ترین اصول تفکر خود را مانند یکی از حکیمان اسماعیلی، گاه به شکل پرسش و گاه اخبار، به نظم آورده است. اگرچه بر این قصیده شروحی نگاشته‌اند، هنوز می‌توان دربارۀ آن سخن گفت. روش شرح در این مقاله بر استناد به آثار منثور فلسفی خودِ حکیم استوار است. نخست ابیات و آنگاه شرح و تفسیر هر بیت در ذیل آن آورده شد...
[ 4 ] - اسطوره دریا در داستان‌های بوشهر
فرهنگ‌ها و باورهای هر منطقه برخاسته از شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاص آن منطقه است. دریا از اساطیر مهم در باورهای مردم جنوب، ازجمله بوشهر است. در آثار داستان‌نویسان بوشهر، دریا به‌عنوان شخصیت محوری، نقش عمده‌ای در شکل‌گیری برخی داستان‌ها داشته است. در این مقاله کوشیدهایم نقش و کارکردهای اسطوره‌ای دریا را در برخی آثار داستانی منطقه بوشهر، با هدفِ ردیابی حضور و ظهور تاریخی ...
[ 5 ] - بررسی سبک‌شناسی لایه‌ای دیوان حسن آتشی و معرفی نسخ خطی آن
جنگ‌نامۀ میرزا حسن آتشی (سدۀ سیزدهم قمری)، منظومه‌ای به فارسی در نبردهای امام علی(ع) و مناقب امامان شیعه و یک حماسۀ دینی است که نیمی از آن در بحر متقارب و نیم دیگر در قالب قصیده سروده شده است. دو نسخه از این جنگ‌نامه باقی مانده که یک نسخه از آن در کتابخانۀ جامع گوهرشاد وجود دارد. تاریخ کتابت آن 1225ق و دارای 335 برگ و 6000 بیت است. کاتب آن مشخص نشده و با توجه به رسم‌الخط آن، احتمالاً ...
[ 6 ] - بررسی و تبیین مفاهیم وطنیات در شعر شاعران مهاجر، قبل و بعد از مشروطه
هدف از انجام این مقاله بررسی و تبیین مفاهیم وطنیات در شعر شاعران مهاجر، قبل و بعد از مشروطه است. روش کار در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‌ای است. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که مضمون وطن و متفرعات آن از قرن سوم هجری تا اوایل قرن چهاردهم در شعر فارسی، در مفهوم زادگاه شاعران بوده و اشعاری هم که با این مضمون سروده شده‌اند درباره توصیف زادگاه شاعران و یا غم و رنج دوری آنان از زادبومشان به کار رفته...
[ 7 ] - بررسی نسخ خطی لطایف نفیسیه و نقد و تحلیل سبک شناسی آن ها
لطایف نفیسیه کتابی در مناقب اویسبنعامر مرادی، ملقب به اویس قرنی، اثر احمد بن محمود اویسی، از جمله متون صوفیانه در قرن دوازدهم هجری قمری است که به نثری بینابین نگارش یافته و علاوه بر شرح حال، مدح و مناقب اویس قرنی، به سبب سادگی و ایجاز، مباحث عرفانی عمیقی را در خود گنجانده است. مؤلف این اثر را، در ۱۱۵۶ق، به نثر آمیخته به نظم در یک دیباچه، ۲5 لطیفه و یک خاتمه تدوین کرده است. تاریخ تألیف آن را ...
نویسندگان همکار