غلام عباس رضایی هفتادر
دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی دانشگاه تهران
[ 1 ] - پژوهشی دربارۀ واژه‌های «رحمان» و «رحیم» براساس قاعدة «زیادة المبنى تدل على زیادة المعنى»
هرگاه حرفی به واژهای افزوده شود، به دنبال آن معنا هم افزون میگردد. نحویان با قبول این قاعده، آن را بیشتر در باب فعلهای مزید، صیغۀ مبالغه، اسم اشاره و برخی حروف مانند نون تأکید ثقیله به کار گرفتهاند. یکی از مواردی که آنها براساس این قاعده به آن پرداختهاند، بحث فرق میان دو واژۀ «رحمن» و «رحیم» است. نویسندگان مقاله، کوشیدهاند دو واژۀ رحمن و رحیم را با توجه به چارچوب و دامنۀ قاعدۀ «زیادة المب...
[ 2 ] - بررسی کنایه در تفسیر کشاف زمخشری
کنایه، یکی از فنون بلاغی است که بیشتر از مجاز و استعاره کاربرد دارد. به همین منظور بلاغیان در تعریف و تبیین اقسام آن در طول قرنها - با وجود اختلاف نظرهایی که داشتهاند – تلاشهای برجستهای کرده و آثار ماندگاری از خود به جای گذاشتهاند. تفسیر کَشّاف، مشهورترین منبع تفسیری بلاغی است که در فهم زیباییهای ادبی و معانی بلند قرآنی، بدان ارجاع داده میشود. نظر به اهمیت زیاد کنایه در تفسیر کشاف، در پژوه...
[ 3 ] - مضامین شعر الشکوى الذاتیة فی القرن الأول الـهجری
شعر الشکوى تعبیر ذاتی عن هموم الإنسان الناتجة عما یعرض له من مشاکل الـحیاة الـخاصة والعامة. فهذا الشعر یمثل بدایة خروج الإنسان إلى الـمواجهة الـحقیقیة مع الـجوانب السلبیة فی الـحیاة، حین لا یملک أمامه إلا رفع الصوت بالشکوى لتخفیف همومه وتصویر واقع حیاته ومعاناته النفسیة. الشکوى غرض قدیم فی الشعر العربی؛ فالـموت والدّهر والـحب والفراق والسجن والشیخوخة والـمرض والذنب ومصائب الـحیاة تعتبر من أهم بو...
[ 4 ] - عبدالسمیع یزدی و منظومه نحوی «العروة الوثقی»
عبدالسمیع بن محمدعلی یزدی از عالمان، فقیهان و شاعران قرن سیزدهم قمری است که همانند شمار کثیری از ایرانیان خدمات ارزندهای به زبان و ادبیات عربی ارائه نموده است. تاکنون جز در چند کتاب تراجم، نامی از این شخصیت بزرگ ایرانی برده نشده و در گذر زمان رنگ فراموشی به خود گرفته است. بیشتر آثار وی به زبان عربی و در موضوع نحو عربی است. یکی از مهمترین نوشتههای وی منظومة نحوی «العروة الوثقی» است که در یکصد ...
نویسندگان همکار