بحرانی پور, علی
[ 1 ] - دلایل برآمدن و زوال شهرهای مسیر رودخانه کارون در خوزستان قرون4ـ3 هـ.ق
خوزستان به‌عنوان یک تمدن رودخانه ـ جلگها ی در دوره‌ی قبل و بعد از اسلام، همواره دارای شهرهای متعدد و پررونقی بوده که علاوه بر شهرهای شناخته شده چون شوش، شوشتر، اهواز شهرهایی نیز وجود داشته‌اند که امروزه آثار چندانی از آنها باقی نمانده است. از جمله می توان به شهرهای مسیر رودخانه‌ی کارون چون عسکرمُکرم، سوقالاربعاء، جُبی و دورق اشاره کرد. در این مقاله برآنیم تا با روش تاریخی و با رویکردی توصیف...
[ 2 ] - تاثیر سیاستهای ایلخانان در جابجایی مسیرهای زمینی و دریایی حج در جهان اسلام (قرون 8-7ه.ق)
حمله مغولانِ نامسلمان به سراسر اوراسیا، و سقوط خلافت عباسی انقطاع و آشوبی در سراسر جهان اسلام پدید آورد که مهمترین نتیجه آن به هم خوردن توازن قدرت و وحدت در منطقه بود. با وجود تداوم سلسله خلفای عباسی در مصر، در روزگار مورد بحث مکه دوباره ام القرای جهان اسلام به شمار رفت. سلاطین مسلمان اعم از سلاطین اقصی نقاط افریقای غربی، ممالیک مصر، ایلخانان، برخی سلاطین اردوی زرین، و ایلخانان، تا سلاطین هند ه...
[ 3 ] - بررسی ساختار اجتماعی دیاسپوراهای تجاری مسلمانان در مالابار و نقش صوفیان ایرانی در سدههای 8 - 7 ق/ 14 - 13 م
اقشار و اقوام گوناگونی در تشکیل جماعات دیاسپورایی مسلمانان در مالابار مؤثر بودند که از دو گروه بومی و مهاجر و یک گروه دورگه تشکیل میشد، اما شامل اقشار متنوعی بود که از حاکمان محلی هند، «بازرگانان غریب و شهری (بومی)» تا دلالهای دورگۀ هندو ـ مسلمان (ماپیله) را دربرمی‌گرفتند. صوفیان ایرانی نیز در این جوامع حضور داشتند. به نظر میرسد که در این نوع جوامع دیاسپورایی، نوع رابطه میان این اقشار و سازو...
[ 4 ] - تأثیر فتوحات اسلامی و سیاست های مالی تازیان مسلمان بر کشاورزی خوزستان
استان خوزستان از دیرباز به دلیل وجود رودخانه‌های پر آب و زمین‌های پست و جلگه‌ای، یکی از مستعدترین نواحی ایران از نظر کشاورزی بوده است. با توجه به این بستر مناسب، از دیرباز کشاورزی در این منطقه رواج داشته و واجد نقشی حیاتی برای ساکنان آن بوده است. که البته با توجه به تحولات تاریخی هر برهه‌ی زمانی (همچون امنیت، فعالیت‌های عمرانی حکومت‌ها، سیاستهای مالیاتی) رشد یا رکود در کشاورزی این استان مشاهده...
[ 5 ] - تلاش‌هایی برای بومی‌سازی مکتب آنال مطالعه‌ی موردی دیدگاه‌های استاد علی مظاهری در فصل‌های میانی کتاب جاده‌ی ابریشم
نظر به اهمیت فعالیت‌های گسترده‌ی استاد علی مظاهری در زمینه‌ی تلفیق علوم همسایه‌ی تاریخ و تحقیق در تاریخ اقتصادی ایران به‌شیوه‌ای آنالیستی، معرفی وی به‌عنوان الگوی مطالعه‌ی میان‌رشتهای با مرکزیت تاریخ برای رسیدن به گونه‌ای تاریخ‌نگاری آنال ایرانی- که امروزه در محافل تاریخ‌نگاری ایران از جذابیتی برخوردار است- ضروری می‌نماید. وی که در محافل تاریخ‌نگاری آنال فرانسه رشد کرده بود، انتقادهای جالبی ...
[ 6 ] - تلاش‌هایی برای بومی‌سازی مکتب آنال
نظر به اهمیت فعالیت‌های گسترده‌ی استاد علی مظاهری در زمینه‌ی تلفیق علوم همسایه‌ی تاریخ و تحقیق در تاریخ اقتصادی ایران به‌شیوه‌ای آنالیستی، معرفی وی به‌عنوان الگوی مطالعه‌ی میان‌رشتهای با مرکزیت تاریخ برای رسیدن به گونه‌ای تاریخ‌نگاری آنال ایرانی- که امروزه در محافل تاریخ‌نگاری ایران از جذابیتی برخوردار است- ضروری می‌نماید. وی که در محافل تاریخ‌نگاری آنال فرانسه رشد کرده بود، انتقادهای جالبی ...
[ 7 ] - بررسی معیارهای قشربندی دریانوردان سواحل خلیج فارس تا پیش از سلطۀ مرکانتالیسم (قرون 10-7ه.ق/16-13.م)
در زمان حاکمیت ملوک هرمز بر خلیج فارس، نوعی شیوۀ تولید و دریانوردی سنتی پدید آمده بود که نیروی کار آن‌را مجموعه‌ای از دریانوردان سازمان‌دهی‌شده در شبکه‌ای به مدیریت ملوک هرمز تشکیل می‌دادند. این شبکه با سلطۀ استعمارگران اروپایی و دیدگاه اقتصادی ـ سیاسی آنان (مرکانتالیسم و بهره‌کشی) از میان رفت و ساختاری جدید جایگزین آن شد. بر اساس این شیوۀ تولید قدیمی بود که توسعۀ اموری چون ایجاد انواع کشتی و ق...
[ 8 ] - علل سیاسی- نظامی دگرگونی زمین‌داری و اقتصاد کشاورزی خوارزمشاهان
کشاورزی یکی از پایه‌های اصلی ساختار اقتصادی جامعة ایران در دورة اسلامی بوده است؛ لذا اقدامات حکومت‌ها در زمینة کشاورزی و ایجاد ثبات و امنیت بر کار کشاورزی و بهبود آن تأثیر داشت. باتوجه‌به نقش نظام سیاسی در حیات کشاورزی جامعة ایران، بررسی سیاستهای حکومت‌ها و رویکردهای آنها در قبال اقتصاد کشاورزی حائز اهمیت است. سلسلة ترکنژاد خوارزمشاهی (491-628ق) با شکست سلجوقیان (429-590ق) موفق شد قدرت را در...
[ 9 ] - رابطه سادات و حاکمیت؛ مبانی و معیارهای نفوذ سیاسی و اقتدار سادات در حکومت ایلخانان مغول
سادات به عنوان خاندان پیامبر9، در تاریخ اسلام و ایران دوره اسلامی، به عنوان گروهی متمایز جایگاه ویژهای داشتند. انتساب آنها به خاندان پیامبر9 سبب شد که در میان جامعه ایران نیز مورد احترام قرار گرفتند. با شکلگیری نهادی به نام نقابت، سادات به صورت یک گروه کاملاً مشخص و سازمان‌دهی‌شده درآمدند. که از منزلت خاصی برخوردار بودند. با حمله چنگیز به ایران و سپس برچیده شدن خلافت عباسی، سادات جزء افرادی ...
نویسندگان همکار