علیا, مسعود
[ 1 ] - خوانش پل ریکور از میمسیس
این مقاله در پی آن است که خوانش پل ریکور، فیلسوف فرانسوی، از مفهوم میمسیس را، که در زمره مهم‌ترین و بحث‌انگیزترین مفاهیم در تاریخ فلسفه هنر است، بررسی و تحلیل کند و به این پرسش اصلی پاسخ دهد که چگونه ریکور با آغازیدن از مفهوم ارسطویی میمسیس و با عطف نظر به مفاهیم همبسته با آن، یعنی موتوس و پراکسیس، دامنه دلالت این مفهوم را می‌گسترد و میمسیس را در نسبتی متقابل و بارآور با مفاهیم زمان و روایت قرا...
[ 2 ] - طبیعت در قاب هنر: کندوکاوی در ارج‌شناسی زیباییشناسانه طبیعت بر حسب هنر
از جمله مسائل اساسی زیبایی‌شناسی طبیعت، که یکی از شاخه‌های اصلی زیبایی‌شناسی فلسفی است، چگونگی تجربه زیباییشناسانه طبیعت یا، به بیان دقیق‌تر، چند و چون ارج‌شناسی زیباییشناسانه آن است. در این زمینه، الگوهایی پیشنهاد شده است که خواه در مقام توصیف خواه در مقام توصیه این تجربه یا ارج‌شناسی را مشروط به شروطی دانسته‌اند و از منظر مطلوب خویش ویژگی‌هایی برای آن برشمرده‌اند. در این مقاله، پس از به دست...
[ 3 ] - جستاری در دفاع از امکانِ نقدِ اخلاقیِ هنر
چنان‌که بسیار گفته‌اند، «نقد اخلاقی هنر» دیرپاترین مبحث در فلسفه هنر بوده است؛ امّا در این مبحث دراز دامان دو مسأله عمده را باید از هم تمیز داد: نخست امکان نقد اخلاقی آثار هنری است، و دیگری ربط چنین نقدی به ارزش زیبایی‌شناختی آثار هنری. به عبارت دیگر، مسأله اوّل این است که آیا می‌توانیم (یعنی معقول هست که) از منظر اخلاق به نقد اخلاقی آثار هنری دست یازیم یا نه، حال آن‌که مسأله دوم عبارت از این اس...
[ 4 ] - نسبت میان سوبژکتیویته و بیناسوبژکتیویته در نظریه ذوق کانت
در این مقاله می‌کوشیم به دو پرسش اصلی در خصوص نظریۀ ذوق کانت پاسخ دهیم: نخست این‌که، با توجه به وجود توأمانِ عناصر سوبژکتیو و بیناسوبژکتیو در نظریۀ ذوق کانت، او چه نسبتی میان حیث سوبژکتیو و حیث بیناسوبژکتیو حکم ذوقی برقرار می‌کند؟ برای پاسخ به این پرسش، در بخش اول، ضمن بررسی ویژگی‌های منطقی حکم ذوقی نشان می‌دهیم که این حکم، از نظر کانت، از سویی، نوعی حکم استتیکی است که صدور آن در آزادی و خودآیین...
[ 5 ] - نسبت متن و دیگری در اندیشه باختین
دیگری و دیگربودگی در زمره دغدغه‌های اصلی باختین در آثار اوست، اما آنچه به کار او، در این زمینه، رنگ و بوی خاصی می‌بخشد پیگیری این مضمون در متون و جستجوی «حیث متنی» دیگری است. در این مقاله تلاش شده است ضمن واگشایی تلقی فلسفی باختین از دیگربودگی و نسبت خود و دیگری در جهان، جوانب گوناگون حضور دیگری در متن مورد بررسی قرار گیرد. اندیشه اصلی مقاله آن است که اگرچه باختین برخی متون را گفتگوگرایانه و...
[ 6 ] - لایب نیتس: رستنگاه زیبایی‌شناسی مدرن
به فلسفه لایب نیتس بسیار پرداخته شده اما درباره زیبایی‌شناسی وی مطالب اندکی گفته شده است. مطالبی که لایب نیتس درباره زیبایی‌شناسی نوشته در سرتاسر آثار او پراکنده‌اند و برای درک آراء او در این زمینه لازم است تا این تکه‌های از هم گسسته را کنار هم آورد و آنها را تشریح و تفسیر کرد. در این مقاله کوشیده شده است با تدقیق در آثار او آراء زیباشناختی وی استخراج شده و مجموعه آنها به مثابه نظریه ...
[ 7 ] - جایگاه امر حسی در پدیدارشناسی هنر دوفرن
میکل دوفرن، فیلسوف پدیدارشناس فرانسوی، در رشتهای از آثار خویش، به ویژه مهم‌ترین اثرش به نام پدیدارشناسی تجربه زیباییشناسانه، توصیفی منظومه‌وار از تجربه زیباییشناسانه به دست داده است. این مقاله جهت‌گیری‌ای را بررسی می‌کند که به نظر می‌رسد مبنای پدیدارشناسی هنر او را تشکیل می‌دهد، و آن بر صدر نشاندن معنای اصیل و آغازین واژه استتیک/ زیبایی‌شناسی، یعنی ادراک حسی (aisthesis) به عنوان اصل لاینفک...
[ 8 ] - تحلیل رویکرد پیشانقدی کانت به امر زیبا و امر والا
نوشتار حاضر با تمرکز بر رساله پیشانقدی مشاهداتی درباره احساس امر والا و امر زیبا و تحلیل رویکرد، روش و ابزارهای مفهومی اصلی کانت در پی آن است تا روشن کند، اولاً کانت با پیشینیان و همعصران بریتانیایی و آلمانی‌اش در مسائل مربوط به زیباشناسی چه نسبتی داشته، ثانیاً اتخاذ رویکردی تجربی، پسینی و در عین حال تبویبی در تحلیل احساس امر والا و امر زیبا به چه شکل خاصی از نظریه زیباشناسی منتهی شده است. هدف ما...
[ 9 ] - بیان خود از طریق انتخاب تصویر پروفایل در میان کاربران زن ایرانی در شبکههای اجتماعی با تکیه بر نظریۀ نمایشی گافمن
پژوهش حاضر چگونگی بیان خود از طریق انتخاب تصویر پروفایل را در میان کاربران زن ایرانی در شبکههای اجتماعی مجازی (مطالعة موردی: فیسبوک) با تکیه بر نظریۀ نمایشی اروینگ گافمن بررسی می‌کند. پژوهش حاضر پژوهشی‌ـ بنیادی است. در نظریة نمایشی گافمن، جامعه همچون صحنة نمایش و کنشگران همچون بازیگران نمایش در نظر گرفته میشوند. اگر شبکههای اجتماعی را بتوان جامعهای پنداشت که کاربران درون آن به اجرای نقش می...
نویسندگان همکار