سیدان, مریم
دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
[ 1 ] - تحلیلی ساختگرایانه بر قصه امیرارسلان
ساختگرایی در زمینه داستان بیشتر به بررسی عنصر روایت می‌پردازد. روایت‌شناس ساختگرا درصدد تدوین ساختار منسجم و واحدی از حوزه‌های گوناگون داستان است. نوشته حاضر، مطابق برخی نظریات ساختگرایی ـ که در متن آمده است ـ به بررسی ساختار قصه امیرارسلان، آخرین بازمانده مهم نسل قصه‌های بلند عامیانه فارسی می‌پردازد. با توجه به دیدگاه ژرار ژنت، ساختار قصه امیرارسلان در دو سطح «روایتگری» و «روایت» جای بررسی دار...
[ 2 ] - بازتاب رئالیسم جادویی در داستان‌های غلامحسین ساعدی
رئالیسم جادویی سبک نسبتاً نوینی است که هر چند بیشتر تداعی‌گر نام آمریکای جنوبی و به‌ویژه گابریل گارسیا مارکز است، اما خاصّ ملل جهان سوم است. در داستان‌های این سبک، واقعیت و خیال در هم گره می‌خورند، اما به گونه‌ای که واقعیت بر خیال سیطره دارد، نه خیال بر واقعیت. از میان داستان‌نویسان فارسی، غلامحسین ساعدی در برخی از آثار خویش به این سبک گرایش دارد. این داستان‌های ساعدی را می‌توان به دو دسته تقسیم ...
[ 3 ] - شخصیّت‌های روان‌رنجور و روان‌پریش در داستان‌های غلامحسین ساعدی
غلامحسین ساعدی از داستان‌نویسانی است که در پرداختن به مسایل و مشکلات روان‌شناختی و امور مربوط به روح و روان شخصیّت‌های داستان تبحر دارد. او روان‌پزشک بود و مشاهدات عینی خود را از مسایل و مشکلات روان‌رنجورانه و روان‌پریشانۀ مردم جامعۀ عصر خویش در داستان منعکس می‌کرد. این نوشته در سه محور عمده به بحث دربارۀ بیماری‌های روانی در داستان‌های ساعدی می‌پردازد: 1. معرفی شخصیّت‌های روان‌رنجور و روان‌پریش ...
[ 4 ] - نخستین نشانه‌های رماننویسی در ایران تحلیلی بر «حکایت پیر و جوان» اثر ناصرالدین شاه
حکایت پیر و جوان عنوان تنها اثر داستانی ناصرالدین شاه قاجار است. این داستان را میرزا عبدالکریم منشی تهرانی کتابت کرده است. ارزش این اثر، علاوه بر اینکه یکی از متون ادبی عصر قاجار محسوب می‌شود، در این است که نخستین یا حداقل یکی از نخستین آثار داستانی فارسی است که آشکارا از حکایت‌نویسی به سبک و سیاق قدما فاصله می‌گیرد و به مرز رمان در مفهوم غربی و امروزی آن نزدیک می‌شود. این مقاله ضمن پ...
[ 5 ] - اصطلاح دیوانی «پروانه» در متون ادبی و تاریخی فارسی تا قرن هشتم
نظام حکومتی و تشکیلات اداری ایران در طیّ تاریخ تغییر کرده است. بعضی از مشاغل و مناصب و همچنین اصطلاحات دیوانی در دوره‌هایی متداول بوده و به‌تدریج ازمیانرفته است. چهبسا تعدادی از این واژه‌ها، تحول معنایی یافته‌اند و امروز تعریف و کاربرد دقیقِ بعضی از آنها برای ما ناشناخته است. گاه این واژه‌ها در متون ادبی و تاریخی فارسی آمده و نویسندگان و شاعران با آنها تعابیر و ترکیبات خیال‌انگیز ساخته‌اند. تح...
نویسندگان همکار