عبدالرحمن عالم
[ 1 ] - روشنفکری و تعهد: مروری بر آثار و افکار ادوارد سعید
در مجامع علمی، ادوارد سعید را با کتاب شرق شناسی وی می شناسند. سه اصل کلی در شکل گیری اندیشه و طبعا آثار وی دخیل بوده اند؛ اول، بیان دقیق جایگاه و رسالت فرهنگی روشنفکر؛ دوم، بررسی گفتمان غربیان درباره شرق بطور اعم و اسلام بطور اخص؛ و سوم، برجسته کردن مبارزات مردم فلسطین. این نوشتار با بررسی سه اصل فوق به صورت مجزا و مفصل و نحوه نگرش ادوارد سعید در چارچوب این اصول، نشان می دهد که اگرچه، در گف...
[ 2 ] - نظریه و عمل فاشیسم
این مقاله تببین گر چگونگی نظریه و عمل فاشیسم در ایتالیا و آلمان است و بنابراین مفهموم ایدئولوژی فاشیسم کلاسیک را بازشناسی می کند مقاله پس از مطالعه زمینه های تاریخی پیدایی فاشیسم جایگاه ایدئولوژی فاشیسم و زایش آن از لحاظ ماهیت منابع و زمینه های فکری بررسی می نماید در نگاه به بنیادهای ایدئولوژی فاشیسم کلاسیک موضوع پایه : تاریخ طبیعی زندگی انسان ملت و نژاد سیاست جغرافیایی اقتصاد سیاسی و در نگاه ب...
[ 3 ] - بازشناسی گذار ساختارگرایی به پساساختارگرایی
این مقاله از جریان فکری ساختارگرایی سخن در میان می‌نهد و پس از آن با تعریف ساختارگرایی و شرح گونه‌های آن، از جمله زبان‌شناسانه، انسان‌شناسانه و مارکسیستی، فهم ساختارگرایان از غیرذاتی بودن، ارتباطی بودن و متمایز بودن ساخت‌ها را بررسی می‌کند. ساختارگرایی بینشی خاص نسبت به هویت بود و از این منظر هویت‌ها برساخته‌‌هایی گفتمانی و درون ساخت‌ها ساکن‌اند. این بینش ضد‌ذات‌گرایانۀ ساختارگرایان دربارۀ هویت...
[ 4 ] - چارچوب نظری گردش نخبگان سیاسی شایسته و تأثیر آن بر ثبات سیاسی
ثبات و آرامش از الزام‌های نظام‌های سیاسی است؛ به‌عبارتی هر نظام سیاسی برای دستیابی به اهداف خود، نیازمند ثبات است. از این‌رو، حفظ ثبات از جمله دغدغه‌های اصلی رهبران و حاکمان سیاسی است. هرچند عوامل متعددی در حفظ ثبات سیاسی مؤثر است، آنچه در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته، گردش نخبگان سیاسی شایسته است؛ به آن معنی که نخبگانی در چرخة مدیریت سیاسی قرار گیرند که ضمن برخورداری از توانایی و تخصص، از ای...
[ 5 ] - نقش و جایگاه گاز طبیعی در سیاست انرژی هند: بررسی گزینه های موجود برای تامین گاز طبیعی مورد نیاز هند
همزمان با روند رو به تزاید تمایل کشورهای مختلف به استفاده از گاز طبیعی برای تامین انرژی مورد نیاز خود، هند نیز جهت گیری سیاست انرژی خود در طی سال های اخیر را به سمت و سوی افزایش استفاده از گاز طبیعی برای تامین انرژی مورد نیازش متمایل ساخته است. سیاست مداران هندی برای نیل به این هدف گزینههای مختلفی را پیش روی خود مشاهده میکنند، گزینههایی که انتخاب هریک از آنها به وسیله سیاست مداران هندی با ت...
[ 6 ] - نسبت اسلام و دموکراسی در ایران معاصر
در این مقاله تلاش می شود نسبت اسلام و دموکراسی در قالب دموکراسی ژرف و دموکراسی متعهد (از دیدگاه شریعتی) بررسی شود. بنابراین، این نسبت در هفت مولفة مفهوم دموکراسی، آگاهی از دنیای بیرون، رهیافت چندگانه به دموکراسی، تعامل اجتماع و فرد، ارتباط کلامی، خود موقعیت مند و کثرت گرایی سنجیده شده است مولفه هایی فراتر از لیبرال دموکراسی رایج در غرب و هم در انتقاد به آن هستند. چون دموکراسی متعهد از آراء عل...
[ 7 ] - دموکراسی گفتگویی هابرماس: رابطه یا نسبت عامل‌ها
دموکراسی گفتگویی، برخلاف دموکراسی های رایج، بر سه پایه‌ی اساسی متکی است: الف. حوزه‌ی زیست- جهان بازسازی شده؛ ب. زبان یا نیروی زبانی که دارای بنیانی عقلانی است و به عنوان تنها وسیله‌ی رسیدن به اجماع عقلانی تعریف می شود؛ و ج) مشارکت‌کنندگانی که همه در یک سطح مشابه «زبان» را به کار می گیرند که بطرف «اجماع» جهت گیری شده است. در حقیقت هابرماس چارچوب اثبات عقلانیت ارتباطی و امکان دستیابی به اصو...
[ 8 ] - فوکو، اندیشمندی انتقادی
در این نوشتار با بررسی آرای میشل فوکو، توانایی های انتقادی اندیشه او به نمایش گذاشته می شود. چرا که به اعتقاد نویسندگان مقاله تأکید بر روایت‌های ساخت‌گرایانه و نسبی‌گرایانه و نیز تفسیر هاید‌گری آرای فوکو مانع از نمودار شدن جنبه‌های انتقادی اندیشه و به طور کلی درک پروژه‌ی فکری انتقادی او شده است. بر این اساس، استدلال اصلی مقاله این است که فوکو در جایگاهی منحصر به فرد از جریان اندیشه‌ی انتقادی ...
[ 9 ] - حقوق نهادین شهروندی و مشارکت سیاسی (راهجوی توسعۀ سیاسی)
در این مقاله نسبت بین مشارکت عملی و حقوق نهادین در گذار از بحران مشارکت به توسعۀ سیاسی بررسی شده است. در این بررسی تحلیلی، نقطۀ گرهی سامان‌بخش به بحث این است: نسبت بین دو متغیر مشارکت عملی و حقوق شهروندی چیست؟ مرور پیشینۀ تحقیق نشان داد که برای پاسخ به این پرسش، سه جواب رقیب وجود دارد. گروهی از پژوهشگران و اندیشمندان (دو گروه اول) حل بحران را به‌صورت تک‌خطیمی‌بینند؛ البته دربارۀ اینکه کدام عام...
نویسندگان همکار