علیرضا آل‌بویه
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
[ 1 ] - لغزش معناشناختی در نظریه‌های اخلاقی غایتگرا با تأکید بر نظریۀ اخلاقی استاد مصباح یزدی
لغزش معناشناختی یکی از لغزش‌گاه‌های رایج در مباحث علمی است و زمانی رخ می‌دهد که شخص متفکر هنگام بحث و نظریهپردازی دربارۀ یک موضوع، از قلمروی معنایی مورد نظرش فاصله بگیرد و به وادی معنایی دیگری بیفتد. پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا میتوان گفت برخی نظریه‌های اخلاقی نیز دچار لغزش معناشناختی شده‌اند و اگر آری، این لغزش چگونه روی داده است؟ هدف این تحقیق آن است که از این منظر به بررسی نظریه‌های ...
[ 2 ] - نقش فضیلت عقلانی تواضع فکری در فرایند استنباط حکم شرعی
فضایل عقلانی در فرایند استنباط حکم و در مقام باورمندی و افتاء از مسائل مهمی هستند که فقیهان و مجتهدان می‌بایست به تحصیل آنها بپردازند. بدون تردید فقدان این فضیلت‌ها، موجب نقصان وجاهت و اعتبار ثمره عملیات فقاهت است. پیش‌فرض ما این است که عالمان دین همچون دیگر اندیشه‌ورزان به صورت آشکار و پنهان دستخوش آفت‌ها و آسیب‌های اخلاقی هستند. فضائل متعددی از جمله گشودگی ذهنی، پشتکار فکری، دقت و تمرکز، تو...
[ 3 ] - بررسی انتقادی استدلالِ ذات نوعی فرانسیس بکویث
سقط جنین یکی از مسائل جنجال‌برانگیزی است که استدلال‌های مختلفی بر جواز یا عدم جواز اخلاقی آن از سوی موافقان و مخالفان، اقامه شده است. یکی از استدلال‌هایی که بر نادرستی سقط جنین اقامه شده، استدلال ذاتِ نوعی است. به اعتقاد فرانسیس بکویث، ازآنجا که در این استدلال، نوع انسان ذاتاً ارزشمند انگاشته می‌شود، بر دیگر استدلال‌ها برتری دارد. از نظر او، ذات و نوع خاص انسان موجب ارزشمندی حیاتش...
[ 4 ] - بررسی انتقادی نافرمانی مدنی از منظر برخی فیلسوفان یونان باستان و عصر روشنگری
اگر نوشتار سوفوکلس در خصوص نافرمانی مدنی را در جرگه مباحث فلسفی ندانیم و از آن بگذریم، از سقراط و نگاه ویژه فلسفی او در این باب نمی توان گذشت. او که از سوی حکومت آتن به‌ناحق به اعدام محکوم شده بود، حاضر نشد به پیشنهاد دوستانش عمل کند و با نافرمانی مدنی نسبت به حکم صادر‌شده، از زندان بگریزد؛ زیرا نافرمانی مدنی را امری خلاف فضیلت و قرارداد اجتماعی تلقی می‌‌کرد. ولی این دیدگاه مخالفانی سرسخت پیداک...
[ 5 ] - چالش‌های اخلاقی اصلاحِ نژاد لیبرال و اصل آزادی
اصلاحِ نژاد و بهبود نسل بشر از موضوعات چالشی در میان فیلسوفان اخلاق است، موضوعی که ذهن آدمی را به سیاست‌های غیراخلاقی و نژادپرستانه هیتلر و عقیم‌سازی‌های اجباری و روش‌های قدیمی اصلاحِ نژاد معطوف می‌کند. مداخلات ژنتیکی امروزه به سبب پیشرفت‌های ژنتیکی، عمدتاً به روش اجباریِ پیشین انجام نمی‌شوند و والدین در انتخاب نوع و ویژگی‌های فرزند خودْ آزادیِ عمل بیشتری دارند. برخی با استناد به بسترهای فراهم ...
نویسندگان همکار