سید مصطفی احمدزاده
ارزیاب مقالات
[ 1 ] - شاخص های کیفی عدالت از دیدگاه قرآن کریم
نظریات گوناگونی دربارۀ عدالت در مکاتب دینی و غیر دینی نظم و نسق یافته و بررسی‌ها و نقد‌هایی نیز را به‌دنبال داشته است. در این میان، نظریّۀ قرآنیِ عدالت، کمتر از سوی دانشمندان اسلامی مورد توجه قرار گرفته و لازم است ابعاد گوناگون آن، به‌ویژه بر پایۀ روش‌های نوین روشن گردد. یکی از ابعاد بسیار ناشناختۀ نظریۀ قرآنی عدالت، شاخص‌های عدالت از دیدگاه قرآن کریم است. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و بر ...
[ 2 ] - سوره عصر؛ منشور بهره‌وری قرآن کریم
امروزه به دلیل کاهش منابع و افزایش جمعیت و نیازها، بهره‌وری به عنوان یک اهرم مؤثر در مدیریت و رهبری جامعه، توجه دانشمندان علوم گوناگون را به خود جلب کرده است. در این میان، دین اسلام به عنوان آخرین دین الهی که داعیه ارائه برنامه کامل و جامعِ مورد نیاز انسان معاصر را دارد نیز درباره بهره‌وری ـ درست انجام دادنِ کارِ درست، یعنی تلفیقی از کارآیی (نسبت ستاده به داده) و اثربخشی (مقایسه نتیجه با اهداف...
[ 3 ] - ارزش بنیادین در نظام تربیتی قرآن کریم
«ارزش‌شناسی» یکی از موضوعات مهم فلسفه تعلیم و تربیت است که به روش تعقلی و استدلالی، یا بر اساس عقل و یا بر اساس عقل مستفاد از وحی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. در این نوشتار، نقش توحید در ارزش‌شناسی فلسفه تعلیم و تربیت بر اساس آموزه‌های قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده معتقد است بر اساس آیات قرآن کریم، تنها اعمال متقین در دایره ارزش قرار می‌گیرد و حد ن...
[ 4 ] - وحدت موضوعی سوره‌ها در «تفسیر تسنیم»
یکی از امتیازات تفسیرتسنیم، توجه ویژه به هدفمندی سوره‌ها و اختصاص فصلی با عنوان «تناسب آیات» در خلال مباحث تفسیری است. آیت الله جوادی آملی با نگاهی ژرف، نظریه وحدت موضوعی سوره‌ها را دنبال کرده و نکات ارزشمندی در حوزه‌های مختلف، از جمله پیش‌فرض‌ها، مبانی، اصول و ضوابط نظریه افزوده است. در این نوشتار دیدگاه‌های مفسر گرانقدر تفسیر تسنیم در سه زمینه پیش‌فرض‌های نظریه وحدت موضوعی سوره‌ها، اصول تبیی...
[ 5 ] - دنیاگرایی؛ آسیبی فرهنگی از منظر قرآن
این مقاله با هدف تبیین دنیاگرایی ـ به عنوان یک آسیب فرهنگی ـ از دیدگاه قرآن کریم به رشته تحریر در آمده تا برنامه ریزان فرهنگی بر اساس آن به بررسی وضعیت موجود و برنامه ریزی برای دستیابی به وضعیت مطلوب بپردازد. پس از یادکرد برخی از مبانی مهندسی فرهنگ، نخست به تفاوت «دنیاداری» و «دنیاگرایی» اشاره شده و سپس «دنیاداری» و «دنیاگرایی» در سه لایه «نگرش»، «ارزش» و «رفتار» از دیدگاه قرآن کریم به همراه شا...
[ 6 ] - نقد و بررسی برنامه و متون آموزشی تفسیر در دانشگاه‌ها
پس از پیروزى انقلاب، گرایش علوم قرآن و حدیث ـ یکى از پنج گرایش رشته الهیات و معارف اسلامى ـ در دانشگاه ها، مؤسسات آموزشى، پژوهشى و حوزه هاى علمیه، به واسطه نیاز جامعه به علوم و معارف قرآنى و حدیثى، مورد استقبال چشمگیر علاقمندان قرار گرفت. اما متأسفانه، در طول دو دهه گذشته، به واسطه عدم تغییر جدى در برنامه، مواد و متون آموزشى، رفته رفته از همراى با نیازهاى جامعه بازمانده و در حال حاضر، ضعف ها و ...
[ 7 ] - سرمقاله
حقوق بشر که همپاى پیدایش و تولد نخستین افراد انسان سابقه دارد، چالش‌ها و مجادلات فکرى، عقیدتى و فلسفى گوناگونى را پشت سر نهاده و در سده شانزدهم میلادى با مطرح شدن حقوق طبیعى در اروپا رنگ نظریه به خود گرفت و در پوشش فلسفه سیاسى ظاهر شد. پس از چند قرن، در سال 1948 اعلامیه جهانى حقوق بشر تدوین شد. حقوق بشر، از آنجا که به روابط شهروندان و حکومت با یکدیگر مى‌پردازد مسأله‌اى اجتماعى - سیاسى است، اما ...
[ 8 ] - نقد و معرفى کتاب «قرآنشناسى» اثر دکتر مهدى فولادوند
این مقاله نقدى است گذرا بر برخى از آرا و دیدگاه‌هاى مطرح شده در کتاب »قرآنشناسى« اثر استاد دکتر محمد مهدى فولادوند. بیشتر حجم این کتاب، ترجمه چند اثر عربى است و بخشهاى پایانى آن به مقالات و سخنرانى‌ها و مصاحبه‌هاى مؤلف پیرامون موضوعات گوناگون قرآن اختصاص دارد. ناقد نخست به برخى از مبانى و اصول تفسیرى نویسنده اشاره کرده سپس بر این اساس، دیدگاه‌هاى وى را مورد نقد و بررسى قرار داده است. در این می...
[ 9 ] - بررسى واژه شناختى «نصارى» و «انجیل» در قرآن
این مقاله در صدد مقایسه و بررسى ریشه‌شناسى واژه‌هاى نصارا و انجیل [Gospel] از نگاه قرآن و انجیل است. با وجود شباهتهاى واضح میان تصویر عیسى)ع( در قرآن و انجیل، تفاوتهاى گزارشهاى دو کتاب، بنیادى و اساسى است، و مهم‌تر از آن جزئیاتى است که بین هر دو کتاب مشترک است؛ عیساى قرآن، انسانى است که از جانب خداوند به او وحى شده است، حال آنکه عیساى انجیل، طبیعت و منشأ الهى دارد و از وى با عنوان »پسر خدا« یاد...
[ 10 ] - شبهاتى در موضوع قرآن و زن، نقدى بر دیدگاه هاى محمد شحرور
این نوشتار حاوی گزارش و نقد برخى از دیدگاه‌هاى محمّد شحرور در کتاب «الکتاب و القرآن، قراءة معاصرة» در موضوع زن است. دکتر محمد شحرور - قرآن پژوه نو اندیش سورى - بر پایه داده‌هاى جدید علوم انسانى و علوم تجربى، نتیجه مطالعات خود را در کتاب یاد شده ارائه داده است. که بیش از ده‌ها کتاب و مقاله از سوى دانشمندان عرب در نقد این کتاب چاپ و منتشر شده است. نویسنده، پس از برشمردن اصول تفسیرى دکتر شحرور در س...
[ 11 ] - نگاهی به «حقائق التأویل» سید رضی
بررسى روش تفسیرى سیّد رضى در حقائق التأویل فى متشابه التنزیل است. سید رضى (359-406 ه . ق.( از ادبا و مفسّران قرن چهارم است. نویسنده، تصویرى از چشم‌انداز سیاسى، مذهبى و علمى قرن چهارم ارائه داده و به بررسى ساختارى حقائق التأویل پرداخته و یادآور گردیده که از تفسیر وى، فقط جزء پنجم آنکه به تفسیر آیات سوره آل عمران و برخى از آیات سوره نساء اختصاص دارد، موجود است. سپس به دیدگاه سیّد رضى درباره محکم و م...
[ 12 ] - معناشناسیِ «عمل صالح» در قرآن کریم؛ رویکردی ساخت‌گرا
یکی از ترکیب‌های وصفیِ بسیار پرکاربرد در قرآن کریم، «عمل صالح» است. مراد خداوند از این عبارت چیست؟ مفسران برای دستیابی به پاسخ آن، از روش‌های گوناگون بهره جسته‌اند. در این پژوهش، از روش معناشناسی ساخت-گرا استفاده شده است. هدف این مقاله، نشان دادن دوایر معناییِ «عمل صالح» و دستیابی به معنای آن است. از این رو، نخست بر اساس معناشناسی تاریخی، ریشه شناسی آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس بر پایۀ معناشناس...
[ 13 ] - تحلیل محتوای مجله‌های علمی- پژوهشی قرآنی ایران: روش‌های پژوهش
این پژوهش با هدف تحلیل محتوای مقاله‌های علمی- پژوهشی در مجله‌های قرآنی ایران شکل گرفت. از میان 2233 مقالۀ منتشر شده در 20 نشریۀ علمی- پژوهشی قرآنی میان سال‌های 1397-1390، 996 مقاله که به روش خود تصریح کرده بودند، بر اساس دسته‌بندی روش‌های پژوهش که به تأیید متخصصان رسیده بود، تحلیل محتوا شدند. یافته‌ها نشان دادند که روش‌های توصیفی- تحلیلی، معناشناسی، زبان‌شناختی، تطبیقی، تحلیلی، تحلیل محتوای کمی...
نویسندگان همکار