علی حاجی خانی
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
[ 1 ] - میزان توجه مترجمان به «عناصر معنایی واژگان» در ترجمه اسم‌های جامد سوره بقره
یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجه در فرآیند ترجمه، دستیابی به تعادل و برابری در ترجمه است که از طریق مطالعه جنبه‌های مختلف زبان، به‌ویژه توجه به «عناصر معنایی واژگان» صورت می‌گیرد. این نوشتار رویکرد مذکور را در خصوص ترجمه‌های مشهور معاصر قرآن کریم شامل: آیتی، ارفع، الهی قمشه‌ای، سراج، صفارزاده، فولادوند، کاویانپور، گرمارودی، مجتبوی، مشکینی و مکارم شیرازی، در محدوده اسم‌های چالش‌زای سوره مبارکه بق...
[ 3 ] - التحلیل النحوی ـ الدلالی لصیغة الجحد ومعادلها الفارسی فی ترجمات القرآن الکریم (ترجمات باینده، وفولادوند ومکارم نموذجا)
إن کلمة «الجحد» کلمة مغلقة فی اللغة والنحو لأن المعانی الواردة لها فی المعاجم وأیضا الصیغ التی سماها النحویون جحدا لا تجتمع إلا بصعوبة؛ وهذا أمر یزید من صعوبات عمل مترجمی القرآن الکریم. ثم إن الحصول علی معادل مناسب لهذه الصیغة أمر بالغ الصعوبة فی أکثر اللغات. تناولت هذه المقالة صیغة الجحد فی أشکالها الثلاثة: «ما کان الفاعل لیفعل» و«ما کان للفاعل أن یفعل» و«الأفعال المنفیة ب«لم» و«لما» للاهتداء ...
[ 4 ] - أسلوبیة بوزیمان الإحصائیة ومدى إمکانیة تطبیقها على صحة نسبة الخطبة الشقشقیة إلى الإمام علی
None
[ 7 ] - رویکردی انتقادی از منظر میزان توجّه به جایگاه سیاق در ترجمه‌های تحت‌اللّفظ، امین، معنایی و تفسیری
یکی از مباحث تعیین‌کننده در فهم قرآن کریم، میزان توجّه به سیاق است. شکّی نیست که توجّه به بافت سخن و سایر اجزای کلام، در فهم مراد گوینده نقشی اساسی دارد. بر این اساس، توجّه به سیاق در ترجمة قرآن کریم نیز ضروری می‌نماید؛ چراکه هر ترجمه‌ای مستلزم فهم صحیح آیات است. امّا این موضوع که کدام یک از روشهای ترجمة قرآن کریم به مقولة سیاق توجّه داشته است و از ظرفیّت لازم در این راستا برخوردار است، درخور تأمّل و ...
[ 8 ] - ارزیابی ترجمه‌های معاصر فارسی قرآن کریم مشتمل بر مادّه ی «حشر»
انتقال علوم و معارف از هر زبانی به زبان دیگر، از راه ترجمه ممکن و میسّر است. امّا این جریان انتقال، با وجود نقاط مثبت، نقاط ضعف نیز دارد. توجّه و حسّاسیّت پیرامون این امر در قرآن کریم بسیار حائز اهمیّت است؛ زیرا از منبعی برتر از مادّه سرچشمه می‌گیرد. یکی از این موارد ضعف، در معناشناسی و معادل‌یابی واژة «حشر» و مشتقّات آن دیده می‌شود. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و تحلیلی جامع و کامل دربارة...
[ 9 ] - بررسی و تحلیل آموزههای تربیتی دعای عرفه (با تأکید بر مبانی، اصول و روشهای تربیتی)
تربیت و روشهای تربیتی یکی از راه‌های تکامل انسان و تجلی کمالات خدایی در اوست. از آنجا که باید به آموزههای تربیتی از مسیر صحیح دست یافت تا بتوان به درستی و خلوص آن اعتماد پیدا کرد، برای شناخت مبانی، اصول و روشهای مثبت تربیتی ضروری است به قرآن و سنت مراجعه شود. یکی از منابع مهم سرشار از مضامین تربیتی ادعیه معصومان(ع) است و یکی از این دعاها، دعای عرفه است. امام حسین (ع) در دعای عرفه، آموزههای ...
[ 10 ] - تحلیل ارتباط بینامتنی آیه اطاعت با عمده‌ترین آیات ولایت و فضائل اهل‌بیت (ع)
آیة اولی‌الامر (نساء: 59)، از مهم‌ترین ادله مشروعیت اطاعت در حوزه مرجعیت دینی و سیاسی در قرآن است که به مسئله اجتماعی یعنی رهبری امت اسلامی و اطاعت مطلق همه مسلمانان از آنان اختصاص دارد. مفسران و دانشمندان فریقین در طول تاریخ از جهات مختلفی درباره این آیه بحث و گفتگو کرده‌اند، یکی از جنبه‌هایی که به آن پرداخته نشده است، ارتباط بینامتنی آیه اطاعت با دیگر آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت (ع) است...
[ 11 ] - لزوم و لازمه‌های نفی تعطیل و تشبیه از ذات خدا برپایه قرآن و روایات
بیشتر پندار‌ها، نگره‌ها و نظریه‌های مطرح دربارۀ وجود و نحوۀ وجود خداوند، یا مبتلا به عارضه تعطیل هستند یا آلوده به تشبیه. در این میان، برپایه قرآن و روایات، تنها رویکرد صحیح، اثبات بدون تشبیه (نفی همزمان تعطیل و تشبیه) است. لازمه‌های نفی تعطیل عبارتند از: اقرار به وجود خداوند و اقرار به کمالات خداوند. لازمه‌های اصلی نفی تشبیه نیز عبارتند از: بی‌همتایی خداوند در تعقل‌ناپذیری، تصورناپذیری، قیاس‌ن...
[ 12 ] - بررسی شیوه‌های رعایت ادب در صحیفة سجادیه
نظریة ادب‌ورزی به عنوان یکی از شاخه‌های کاربردشناسی زبان، مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرار گرفته و دستاوردهای فراوانی را در پی داشته‌است. در این میان، میراث حضرت امام سجاد (ع) و دعاهای صحیفة سجادیه، به علت برخورداری از معارف اسلامی گوناگون، سبک و مضمون والا و ارزشمند، جایگاه مهمی دارد. علاوه بر آن، تفاوت در جایگاه اجتماعی، سیاسی و دینی افراد، آن‌ها را به سمت شیوه‌ای خاص از سخن...
[ 13 ] - ارزیابی و نقد ترجمة استعاره در ترجمه‌های فارسی معاصر قرآن
بی‌شک قرآن کریم کتابی است مقدس که برای هدایت بشر نازل گشته تا راه و روش زندگی و نیل به کمال را به او نشان دهد و افزون بر این، کتابی است که فصیح‌ترین و بلیغ‌ترین اسلوب‌های بیانی در آن به‌کار رفته‌است. واضح است که تدقیق در این روشهای بیانی در فهم و درک بهتر آیات قرآن بسیار مؤثراست؛ از جملة این روش‌ها که به‌وفور در قرآن به‌کار رفته، استعاره است. در این میان، مترجم ق...
نویسندگان همکار