بهروز محمدی منفرد
استادیار دانشکاه تهران
[ 1 ] - مبناگرایی در تقلیلگرایی اخلاقی طبیعتگرا
بر اساس تقلیلگرایی اخلاقی طبیعتگرا، ویژگیهای اخلاقی به ویژگیهای غیراخلاقی طبیعی و تجربی ازقبیل لذت و کامیابی کاهش مییابند. در این رویکرد باورهای حاکی از مشاهده‌های غیراخلاقی به عنوان پایه و مبنا برای توجیه باورهای اخلاقی به شمار میآیند. این ادعا بر پایۀ پذیرش «امکان استنتاج باید از هست» و گسترش آن به حوزۀ معرفتشناسی است. از نظر نگارنده این رویکرد با عنوان مبناگرایی اخلاقی غیرشهودگرا پاس...
[ 2 ] - انسجام اخلاقی و موازنه متأملانه گسترده
در دهههای اخیر، شاهد سطحی از انسجام اخلاقی با عنوان «موازنه متأملانه گسترده» هستیم که از درجه اعتماد بالاتری نسبت به سطح محدود انسجام اخلاقی برخوردار است؛ زیرا برای توجیه یک باور اخلاقی، علاوه بر انسجام آن با باورهای اخلاقی دیگر، ضروری است آن باور اخلاقی با باورهای غیراخلاقی مناسب و مرتبط از قبیل باورهای روانشناختی، زیستشناختی، جامعهشناختی و انسانشناختی نیز منسجم باشد. آنچه اهمیت دارد این...
[ 3 ] - بررسی و نقد قیاس غایب بر شاهد در اثبات نظریۀ زیادت صفات بر ذات الهی
یکی از مسائل چالشی در مباحث خداشناسی، مبحث وجودشناسیِ صفات الهی است. در بحث وجودشناسی صفات الهی از کیفیت رابطه ذات الهی با صفات سخن گفته میشود. اشاعره در این بحث، به زیادت صفات بر ذات الهی قائل‌اند. یکی از ادله مهم اشاعره در این زمینه، قیاس غایب بر شاهد است. در این قیاس، حکم صفات در شاهد، یعنی انسان، به غایب، یعنی خدای متعال نسبت داده میشود. این قیاس با وجود اینکه نوعی قیاس فقهی یا تمثیل است، ...
[ 4 ] - بررسی و نقد استدلال سایمون بلک‌برن از طریق سوپروینینس در نفی اوصاف اخلاقی
سوپروینینس به معنای فرارویدگی، ابتناء و ترتب بوده و عبارت از نوعی نسبت و ارتباط نامتقارن بین دو دسته از ویژگیهای خاص و متفاوت مثل A و B است. به این صورت که دو دسته از ویژگیها مثل A و B به نحوی ارتباط و وابستگی وجودی دارند که تغییر در ویژگی A بدون تغییر در ویژگی B ممکن نیست و ویژگی A تنها در صورتی بر ویژگی B سوپروین ( مبتنی و مترتب) میشود که تغییر در ویژگی A مستلزم تغییر در ویژگی B باشد. این ...
[ 5 ] - وظیفه گرایی خداگرا در اندیشه اخلاقی شهید صدر
معیار سنجش ارزش های اخلاقی اگرچه از سوی متفکران مسلمان به طور مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است اما می توان براساس مبانی فکری هریک از آنها این معیارها را استنباط کرد. شهید سید محمد باقر صدر نیز از جمله اندیشمندان مسلمان است که با بررسی آرای وی می توان معیاری برای سنجش ارزش های اخلاقی معرفی کرد. شهید صدر در بررسی حسن و قبح افعال، ضمن تعرّض به اقوال و آرایی که در اندیشۀ اسلامی مطرح بوده و همچنین ب...
[ 6 ] - پاسخی به استدلال جیگون کیم در مورد نقش علّی اوصاف اخلاقی
رویکردهای مختلفی نسبت به نقش علّی اوصاف اخلاقی در تحقق امور فیزیکی و کارکرد این ادعا وجود دارد. برخی همانند جیگون کیم بر این باورند که اوصاف اخلاقی، همچون امور ذهنی از هیچگونه نقش علّی در تحقق امور فیزیکال برخوردار نیستند و همین دلیلی بر وجود اوصاف اخلاقی است. در مقابل، شفر لانداو بر این باور است که اگرچه اوصاف اخلاقی نقش علّی مستقلی نسبت به امور فیزیکی ندارد؛ ولی این امر دلیلی بر عدم وجود این او...
نویسندگان همکار