فریده عطار
استاد پردیس علوم دانشگاه تهران.
[ 1 ] - جدائی و خویشاوندی گونه‌های جنس پسته در ایران بر پایه روش IRAP
این مطالعه به بررسی موقعیت حدود تاکسونهای مفروض جنس پسته در ایران می‌پردازد. با توجه به تفاوت نظرات تاکسونومیک ارایه شده و از صفات ریختشناختی مبتنی بر شکل برگ ار مارکر آیرَپ استفاده شد. همینطور عدد کروموزومی انتهای ریشه شمارش شد. پس از مطالعه ریخت‌شناسی و جغرافیایی از میان 383 نمونه تعداد 16 واحدعملکردی (اوتییو) به عنوان نماینده انتخاب و بررسی شد. دادههای حاصل به صورت فنتیک و کلادیستیک تحل...
[ 2 ] - فیلوژنی مولکولی جنس ( Rochelia (Boraginaceae بر اساس توالی های nrDNA ITS و cpDNA trnL-F
تعداد 8 گونه از جنس Rochelia و دو گونه از Lappula (به عنوان برون گروه) با استفاده از توالی هسته‌ای ITS و توالی کلروپلاستی trnL-F به طور جداگانه و نیز به صورت ترکیبی آنالیز شدند. برای مشخص کردن روند تکامل صفات مورفولوژیکی، شش صفت تشخیصی بر روی درخت ترکیبی با استفاده از برنامه MacClade 4 نشان داده شد. آنالیز ها آشکار کرد که بخشه Rochelia به دلیل قرار گرفتن بخشه مونوتیپیک Cryptocarpa (Rochelia c...
[ 3 ] - دو گونه جدید از جنس Cousinia بخش Pugioniferae (خانواده کاسنی، طایفه سیناره) از شرق و جنوب شرق ایران
دو گونه جدید از بخش Pugioniferae به نامهای Cousinia ghahremanii و C. longibracteataبه عنوان گونه های جدید از جنوب شرق و شرق ایران شرح داده شده، و تصاویر آنها نیز ارائه می شود. این دو گونه بر اساس سیمای رویشی، شکل کپه و برگکها، رنگ گلها، برگهای کشیده بر ساقه و مجموعه گل آذینی تقریبا دیهیمی در بخشPugioniferae قرار می گیرند. نزدیک ترین گونه به گونه C. ghahremanii گونه C. calcitrapa var. calcitra...
[ 4 ] - مطالعه تشریحی برگ در جنس توکریوم (مریم نخودی) از خانواده نعناع در ایران
در این تحقیق ساختار تشریحی برگ ١۱ گونه و زیر گونه از جنس مریم نخودی در ایران مطالعه شده است. مهمترین اختلاف ها در این بین به تعداد لایه های پارانشیم نردبانی و اسفنجی، ضخامت برگ، ضخامت کوتیکول در سطح فوقانی، اندازه سلول های اپیدرمی و تیپ های مختلف کرک مربوط می شوند. این صفات دارای ارزش تاکسونومیکی بالایی بوده، می توانند به عنوان ابزاری مفید برای جداسازی گونه های مختلف این جنس محسوب گردند.
[ 5 ] - بررسی مورفولوژیکی و گرده شناسی چند گونه .Achillea L در ایران
بررسی خصوصیات مورفولوژیکی و دانه های گرده در جمعیت های 12 گونه Achillea از سه بخش Santolinoidea ، Millefolium و Filipendulinae انجام گرفت. تعداد 33 صفت ریختی شامل 13 صفت کمی و 20 صفت کیفی برسی شدند. آنالیز واریانس وجود اختلاف معنی دار را در بسیاری از صفات کمی در میان جمعیت ها و گونه های مطالعه شده نشان داد. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات کمی و نیز توام با صفات کیفی، جدایی جمعیت های یک گونه را از د...
[ 6 ] - گزارش Carex pamirica متعلق به تیره اویارسلام ( Cyperaceae ) از فلور ماندابی ایران
گونه Carex pamirica به عنوان گزارش جدیدی برای فلور ایران معرفی می شود. این گونه از از رویشگاههای ماندابی غرب رشته کوه‌های البرز در استان گیلان جمع‌آوری شده است. ویژگی های اصلی گونه و پراکنش جغرافیایی آن توضیح داده می‌شود
[ 7 ] - مطالعات تشریحی در جنس گلابی (Pyrus) در ایران
در این مطالعه، ساختارتشریحی برگ و دمبرگ 10 گونه ایرانی از جنس گلابی متعلق به چهار بخش Pashia , Pyrus, Xeropyrenia, Argyromalonبه همراه یک گونه کاشته شده نزدیک گونه Pyrus syriaca ارائه می شود. این گونه هاعبارتنداز: Pyrus kandevanica Gahreman & Khatamsaz, P. boissieriana Buhse, P. mazanderanica Schonbeck- Temesy, P. hyrcana Fedor, P. turcomanica Maleev, P. elaeagnifolia Pall., P. salicifolia P...
[ 8 ] - مطالعه ساختار تشریحی برگ در گونه‌های جنس بادام از خا نواده گل سرخ در ایرا ن و کاربرد تاکسونومیک آن
در این تحقیق، ساختار تشریحی برگ شامل رگبرگ میانی و پهنک در22 گونه و هیبرید از گونه‌های جنس بادام در ایران مورد مطالعه واقع شد. از نظر فرم رویشی گونه‌های بادام به چهار فرم درختی، درختچه‌ای دارای براکی بلاست (شاخه‌های کوتاه)، درختچه‌ای فاقد براکی بلاست و درختچه‌ای خاردارتقسیم می‌شوند. مجموع 41 صفت تشریحی مشخص و بررسی شد که از میان آنها تنها برخی صفات متغیر و دارای ارزش تاکسونومیک بودند که مهم‌تری...
[ 9 ] - تشریح برگچه و محور برگ در گونه های ایرانی جنس گلسرخ به عنوان ابزاری تاکسونومیکی
در این تحقیق برگچه و محور برگ در14 گونه ایرانی جنس گلسرخ متعلق به 2 زیر جنس و 4 بخش مورد تشریح مقایسه ای قرار گرفته است. گونه های مورد بررسی عبارتند از: Rosa elymaitica , R. canina , R. muschata , R. persica, R. webbiana, R. beggeriana, R. pimpinellifolia, R. foetida, R. pulverulenta, R. iberica , R. orientalis, R. villosa , R. boissieri & R. hemisphaeriaca. بر اساس مطالعات مرفولوژیکی...
[ 10 ] - مطالعات ریزساختاری پوشش کرکی در جنس .Bromus L (تیره گندم) به عنوان شاهد تاکسونومیکی
در این تحقیق سطح زیرین برگ در 28 گونه از جنس Bromus از نظر صفات ریزساختاری در دو ناحیه رگبرگی و بین رگبرگی مورد مطالعه قرار می‌گیرند. نتایج نشان داد که ناحیه رگبرگی از سلولهای بلند و کوتاه و در صورت وجود از کرک و خار تشکیل می شود و ناحیه بین رگبرگی شامل سلولهای بلند، روزنه‌ها و کرک است، که در همه گونه ها عمومیت دارد. ولی از نظر نوع کرک و تراکم آنها تفاوتهایی وجود دارد که می‌تواند دارای ارزش تاک...
[ 11 ] - مطالعه ساختار دانه گرده جنس (Artemisia L. (Asteraceae در ایران
ریخت شناسی دانه گرده 26 گونه از جنس .Artemisia L (درمنه) از 33 گونه درمنه ای که در ایران می رویند با استفاده از میکروسکوپ نوری(LM) و میکروسکوپ الکترونی (SEM) بررسی شد. بر اساس مطالعات تزئینات اگزین بوسیله میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ، دو تیپ دانه گرده تشخیص داده می شود: در نوع I سطح اگزین دارای خارچه های نوک تیز ومتراکم است و در نوع II سطح اگزین دارای تراکم کمی از خارچه ها می باشد. تصاویر تمام گو...
[ 12 ] - گونه Bromus catharticus Vahl و واریته Bromus danthoniae Trin. var. uniaristatus Melderis به عنوان دو گزارش جدید از ایران
گونه Bromus catharticus Vahl و واریته Bromus danthoniae Trin. var. uniaristatus Melderis از تیره گندم به عنوان دو گزارش جید از ایران ذکر می‌گردند. رویشگاه دقیق این دو گونه بر اساس محل جمع‌آوری نمونه‌های هرباریومی مشخص و پراکندگی آنها در دنیا توضیح داده می شود.
[ 13 ] - گزارش گونه جدیدی از جنس Cousinia (سکسیون Cousinia) از شمال غرب ایران
گونه azerbaidjanica Cousinia از بخش Cousinia به عنوان گونه جدیدی از استان آذربایجان شرح داده می‌شود. تصویر و نقشه پراکنش آن نیز ارایه می‌گردد. همچنین ارتباط آن با نزدیکترین گونه‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد.
[ 14 ] - یادداشتهائی بر جنس اسکلروفولاریا در ایران
جنس اسکلروفولاریا در ایران مورد بازنگری قرار گرفته است. این جنس در ایران شامل 60 گونه و زیر گونه چند ساله، دو ساله و یکساله بوده که 28 گونه آن انحصاری ایران است (با احتساب گونه های جدید). در این مقاله گونه های S. Iranica ،S. denaensis و S. papyracea به عنوان گونه های جدیدی از این جنس شرح داده می شوند. این گونه‌ها با نزدیکترین خویشاوندان خود مورد مقایسه قرار می گیرند. زیر گونه S. variegata subs...
[ 15 ] - گونه‌های جدیدی از جنس اسکروفولاریا در ایران
جنس اسکروفولاریا در ایران دارای 60 گونه است که از این تعداد 26 گونه انحصاری ایران هستند. در میان نمونه‌های جمع‌آوری شده ایران شش گونه به عنوان گونه های جدیدی شرح داده شده و به نامهای S. alhagioides, S. crassipedunculata,S. ispahanica, S. khorassanica, S. schiraziana, S. tortuosissima, نامگذاری شدند. این گونه‌ها با نزدیکترین گونه های خویشاوند خود مقایسه می گردند. گونه S. rosulata نیز که پراکن...
[ 16 ] - گونه ای جدید از جنس COUSINIA از جنوب غرب ایران
گونه کوزینیا نوژیاننسیس از بخش استنوسفاله به عنوان گونه ای جدید از جنوب غرب ایران شرح داده شده ارتباطات آن با نزدیکترین گونه‌ها بحث می‌شود و تصویر آن نیز ارائه می‌گردد.
[ 17 ] - مطالعه آناتومی – تاگزونومی گونه‌های بخش سراتولوئیده (جنس کوزینیا، خانواده کاسنی) در ایران
بخش سراتولوئیده در ایران دارای 14 گونه است، از این تعداد در این تحقیق 2 گونه جدیدC. elburzensis و C. sheidaiana به آن اضافه و گونه C. adenostegia نیز به آن منتقل می‌شود. همه گونه های آن به جز گونه C. pterocaulos اندمیک ایران هستند. تشریح مقایسه‌ای ساختار برگ (به جز گونه های (C. olivieri and C. alfrediiو ساقه (بعضی از گونه‌ها) گونه‌های بخش سراتولوئیده از جنس کوزینیا مطالعه شده صفات تشریحی اندام...
[ 18 ] - گونه جدید Cousinia subpectinata از بخش Platyacanthae از غرب کرمان
Cousinia subpectinata به عنوان گونه جدیدی از ایران شرح داده می‌شود. این گونه با نزدیکترین خویشاوند خودCousinia rechingerorum مقایسه شده طرح و پراکنش جغرافیائی آن ارائه می شود. همچنین شرح بخش در ارتباط با این گونه تکمیل می‌شود.
[ 19 ] - گونه‌ای زیبا به نام Lactuca tatarica از شرق ایران
گونه Lactuca tatarica . گونه ای بسیار زیبا از این جنس است که برای اولین بار از شرق ایران گزارش می شود. این گونه با گونه نزدیک خود L. wilhelmsianaمقایسه می‌شود.
[ 20 ] - مقدمه‌ای بر فلور جزیره قشم
جزیره قشم بزرگترین جزیره خلیج فارس با وسعت 1445 کیلومتر مربع در راستای سواحل استان هرمزگان از بندر عباس تا بندر خمیر قرار دارد. از رویشهای‌های اصلی آن می توان به جنگلهای مانگرو در سواحل شمالی جزیره در مناطق لافت و طبل، جوامع هالوفیت، رویشهای شن‌رست – نمک دوست، رویشهای تراسهای در حال فرسایش و درخت‌زارهای خشک اشاره کرد. در این مقاله حدود 314 گونه بومی جزیره قشم لیست شده است که تعداد 74 گونه آن ت...
[ 21 ] - مطالعه مقدماتی فلور خزه‌ای استان گلستان و مقایسه آن با فلور خزه‌ای ایران
در تحقیق فلورستیک خزه‌های استان گلستان که جمع‌آوری نمونه های آن در 39 ایستگاه در این استان صورت گرفت، 117 گونه از مجموع نمونه‌های جمع‌آوری شده شناسائی گردید که در مقایسه با کل گونه‌های فلور خزه در ایران که دیگران جمع‌آوری کرده و یا در منابع موجود است یک سوم آن را تشکیل می دهد. لیست حاضر، علاوه بر خزه های جمع‌آوری شده در این تحقیق شامل لیست کل خزه‌های ایران نیز می‌باشد.
[ 22 ] - گونه‌های جدید از جنس کوزینیا در ایران
گونه‌های Cousiniazardkuhensis وC. shulabadensis به عنوان گونه‌های جدید و واریته Cousiniakhorramabadensis var. purpurea به عنوان واریته‌ای جدید از استانهای بختیاری و لرستان شرح داده می‌شوند. همچنین گونه‌های Cousiniacarduchorum و C. myriolepis برای اولین بار از ایران گزارش شده و گونهCousinia radians که در فلورا ایرانیکا بطور مشکوک از ایران ذکر شده بود، در ایران تایید می‌گردد.
[ 23 ] - معرفی گونه‌های جدید برای فلور ایران
گونه‌های Cousiniaapiculata، C. raddeana، Scutellarialindbergii که از استان خراسان جمع آوری شده‌اند به عنوان گونه‌های جدید برای فلور ایران معرفی می‌شوند.
[ 24 ] - مطالعاتی بر جنس کوزینیا (خانواده کاسنی) در ایران
این بازنگری بر اساس بررسی تعدادی جمع‌آوری جدید از سلسله جبال زاگرس انجام شده است. از بین این نمونه‌ها، یک گونه از کرمانشاه به عنوان گونه‌ای جدید به نام Cousinia kermanshahensis شرح داده شده و با نزدیکترین وابسته خود مورد مقایسه قرار می‌گیرد. شرح‌های دو گونه به نامهای C. sefidiana و C. disfulensis که در فلورها به صورت ناقص ارائه شده بودند، تکمیل می‌گردند. گونه‌های C. algurdina و C. hakkarica ک...
[ 25 ] - دو گونه جدید و گزارش یک گونه جدید از جنس کوزینیا (بخش Cynaroideae ) از غرب ایران
گونه‌های Cousiniadalahuensisو C. mobayeniiاز استان کرمانشاه شرح داده می‌شوند که به ترتیب نزدیکترین وابستگان آنها گونه‌های C.mobayenii بررسی می‌شود. همچنین گونه Cousiniaqandilica که تاکنون فقط از عراق گزارش شده بود برای اولین بار از استان آذربایجان ( بین سردشت و پیرانشهر) گزارش می‌گردد.
[ 26 ] - گزارشی از سه گونه گل‌گندم ( بخش Centaurea, sect. Cynaroideae ) از ایران
گونه Centaurea giganteaاز بخش Cynaroideae به عنوان گزارشی جدید از جنوب غرب ایران معرفی و شرح گونه دیگری از این بخش به نام Centaurea phlomoides (اندمیک ایران) تکمیل می‌گردد. گونه اخیر و گونه C. regiaنیز که قبلاً فقط یکبار (نمونه‌تیپ) به ترتیب توسط هاوسکنخت و اشتراوس جمع‌آوری شده‌اند، بازیابی شده، گزارش می‌شوند. هر سه گونه ذکر شده، از گیاهان نادر ایران هستند و پراکنش آنها منحصر به نواحی محدود در غ...
[ 27 ] - معرفی دو گونه جدید و یک گونه نادر از جنس کوزینیا ( بخش Cynaroideae ) از ایران
گونه‌های Cousinia parsana و C. Shebliensis به ترتیب از ارتفاعات الوند (همدان) و گردنه شبلی (نزدیک‌تبریز) به عنوان گونه‌های جدید شرح داده می‌شوند. گونه اول نزدیک به گونه C. elwendensis Bornm. است ولی در تعداد گل، طول جام، تعداد براکته و بعضی صفات دیگر از آن جدا می‌شود. گونه دوم با C. gilliatii Rech. f. قرابت دارد ولی در صفاتی چون فقدان پوشش کرکی سفید رنگ، تعداد گل، اندازه براکته‌ها و برگشته بود...
[ 28 ] - گونه جدیدی از جنس Onosma برای فلور جهان از غرب ایران
گونه Onosma iranshahrii به عنوان گونه‌ای جدید برای فلور جهان از غرب ایران نامگذاری و شرح داده می‌شود.
[ 29 ] - گزارشی از مطالعه فلورستیک جریزه قشم
گزارشی از یک جنس جدید به نام Sericostoma از تیره گل‌گاوزبان برای فلور ایران، واریته‌ای تازه از تنها گونه آن برای فلور جهان S. pauciflorum var. qeshmensis و گونه‌های کمیاب دیگر به نامهای Convolvulus fatmensisاز زمینهای سواحل جنوبی و Halophila ovalis، Halodule wrightii (از گیاهان آبزی) از آبهای سواحل شمالی جزیره قشم.
[ 30 ] - گونه جدیدی از جنس Galium از ایران
گونه Galium tehranicum به عنوان گونه جدید نامگذاری و شرح داده می‌شود.
نویسندگان همکار