علی اصغر معصومی
استاد پژوهش موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
[ 1 ] - گونهای جدید از جنس (Oxytropis DC. (Fabaceae و یک گزارش جدید از جنس (Androsace L. (Primulaceae از شمال ایران
Oxytropis guilanica Maassoumi & Moradi به عنوان گونه ای جدید از کوه های تالش (شمال ایران) معرفی می شود که خویشاوندی نزدیک با O. pilosa (L.) DC. دارد. گونه دیگری با نام Androsaceelongata L. که در محدوده رویشی نامبرده برای گونه جدید جمع آوری گردید، برای اولین بار از ایران گزارش می شود. این گونه ها با نزدیکترین خویشاوندان خود مقایسه شده، تصاویر و نقشه پراکنش جغرافیایی آن ها ارایه می شود.
[ 2 ] - گزارش گونه جدیدی از جنس Myosotis از تیره Boraginaceae برای فلور ایران: کشف مجدد یک گونه نادر
گونه Myosotis diminuta برای اولین بار برای ایران گزارش میشود. این گونه در سال 1392 بعد از گذشت بیش از صد سال از آخرین مشاهده مستند آن در جهان، درتالابی کوهستانی در منطقه دمیرلی زنجان واقع در شمال غرب ایران مشاهده شد. جزئیات آرایهشناختی و تصاویر گیاه به منظور تسهیل شناسایی صحرایی آن و همچنین ویژگیهای خاص برای تشخیص از گونههای خویشاوند ارائه گردیده است.
[ 3 ] - بازنگری تاکسونومیکی جنس Vicia از تیره بقولات در ایران
در این پژوهش، جنس .Vicia L در ایران مورد بازنگری تاکسونومیکی قرار گرفت. مطالعه 500 نمونه جمعآوری شده و نمونه های هرباریومی دیگر منجر به شناسایی یک زیر گونه جدید برای فلور ایران، .V. villosa Roth. subsp. dasycarpa (Ten.) Cav، جمعآوری و شناسایی دو گونه V. lathyroides و V. mollis که تا کنون در هرباریومهای کشور موجود نبود، احیای بخشهای Crocea & Lenticula ، انتقال گونههای بخش Cassubicae به...
[ 4 ] - مطالعه فیلوژنتیکی گونههای ایرانی بخش Onobrychoidei از جنس گون (تیره بقولات) بر اساس دادههای ریخت شناسی و توالیهای ITS هستهای
با استفاده از دادههای حاصل از توالیهای ITS ژنوم هستهای و دادههای ریختشناسی، مطالعه فیلوژنتیکی گونههای بخش Onobrychoidei به همراه گونههایی از بخشهای نزدیک مرتبط با آن انجام پذیرفت. نتایج آنالیزهای Bayesian و بیشینه صرفهجویی نشان داد که صفات ریختشناسی برای تمایزات سطح بخش مناسب هستند و در سطوح پائینتر کاربردی ندارند. در این مطالعه نشان داده شد که بخش Onobrychoidei یک بخش تکتبار نمیب...
[ 5 ] - فیلوژنی بخشه Dissitiflori از جنس گون در ایران براساس دادههای ریخت شناختی و nrDNA ITS
در مطالعه حاضر فیلوژنی بیست و دو گونه از گونهای کرک دوشاخهای متعلق به بخشه دیسیتی فلوری و چند بخشه وابسته و نزدیک به آن، با استفاده از دادههای ریختشناختی و مولکولی مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده، بخشه Dissitiflori در تمام آنالیزهای انجام شده، به تنهایی گروهی منوفیلتیک را تشکیل نمیدهد. البته اعضای این بخشه بهمراه گونههای مربوط به دیگر بخشههای نزدیک به آن را میتوان یک گر...
[ 6 ] - گونه Astragalus leucargyreus Bornm. چیست و موقعیت سیستماتیکی آن چگونه است
گونهBornm. Astragalus leucargyreus نخستین بار از محل تیپ، استان همدان، پس از گذشت 110 سال مجدداً جمعآوری شده است. ویژگیهای مورفولوژیکی، زیستگاه و توزیع جغرافیایی آن ارائه میگردد. مطالعات قبلی نشان داد کهA. leucargyreus باید از بخش Sect. Hymenostegis Bunge خارج شود و به بخشSect. Adiaspastus Bunge منتقل گردد، سپس به عنوان مترادف Boiss. erythrolepisA. درنظر گرفته شد. این مطالعه نشان داد کهA...
[ 7 ] - مطالعات گرده شناسی در برخی گونه های جنس Salix در ایران
در این پژوهش دانههای گرده شش گونه از جنس Salix با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی اسکنینگ بررسی شدند. نتایج بررسیها نشان داد که دانههای گرده سه شیاری بوده و شکل کلی آنها از کروی تا تقریبا مستطیلی و کشیده تغییر میکند. بیشتر دانههای گرده سه لوبه با لوبهای محدب و اندازه دانههای گرده بسیار متنوع و با اگزین مشبک بود. ویژگیهای موری مانند شکل و اندازه منفذ در گونه های مختلف متفاوت و منف...
[ 8 ] - تکوین رویان و کیسه رویانی در پنج گونه از گونهای ایران
تکوین رویان، کیسه رویانی و آندوسپرم در Astragalus eriocarpus (sect. Malacothrix)، A. glaucacanthus (sect. Poterion)، A. remotijugus (sect. Caprini)، A. chrysostachys (sect. Hymenostegis) و A. compactus (sect. Rhacophorus) بررسی شده است. تخمکها در هر پنج گونه نیمه واژگون هستند و بافت خورش توسط دو پوسته احاطه میشود. سفت به واسطه رشد نامتقارن پوسته خارجی، زیگزاکی است. الگوی کلی رویانزایی در هر...
[ 9 ] - معرفی گونه جدید Astragalus ghamishluensis از بخشه Ammodendron از ایران
گونه Astragalus gamishluensis از ایران به عنوان گونه جدید شرح داده میشود. این گونه با توجه به کرکهای دو شاخهای، شکل رویشی درختچهای و تعداد جفت برگچهها در بخشه Sect. Ammodendron قرار گرفته و شبیه گونههای A. podoloboides Maassoumi،A. erwinii-gaubae Širj. & Rech. f. و A. podolobus Boiss. & Hohen. است، اما با آنها در رنگ جام، کرکهای برگچه، طول پایک وکرکهای آن و همچنین کرکهای نیام تفاوت دارد.
[ 10 ] - فیلوژنی ملکولی جنس بید (Salicaceae) با تاکید بر گونههای ایران
این مطالعه آنالیز فیلوژنتیکی دادههای توالیهای nrDNA ITS برای 62 تاکسون شامل 55 گونه Salix و دو گونه ی Populus به عنوان برون گروه و توالیهای trnL-F کلروپلاستی برای 14 گونه Salix استفاده شد. آنالیز فیلوژنتیکی با استفاده از روشهای بیشینهی صرفه جوئی (Maximum Parsimony) و Bayesianانجام گرفت. فیلوژنی حاصل از توالیهای nrDNA ITS نشان داد که همهی پنج زیرجنس رایج Salix به استثنای زیرجنس مونوتیپیکL...
[ 11 ] - میکرومورفولوژی خامه در قبیله Fabeae (Fabaceae)با تاکید بر جنس Lathyrus
خصوصیات خامه 35 گونه شامل 26 گونه از Lathyrus ، 3 گونه از Pisum، 4 گونه از Vicia و 2 گونه از Lens با استفاده از میکروسکوپ الکترونی (SEM) بررسی شدند. نتیجه بررسی میکرومورفولوژی نشان داد که چهار جنس Lathyrus, Lens, Vicia و Pisum در ویژگیهای خامهای، متفاوت هستند. حداقل هشت نوع خامه در قبیله Fabeae حضور دارد. چهار نوع از این خامهها (1) خامه صاف، خطی و کرکها یکنواخت (Sle-type) (2) خامه صاف، قاشقی...
[ 12 ] - آناتومی برگ برخی از گونههای بید (تیره بید) در ایران
در این پژوهش، مطالعه آناتومی برگ نه گونه از جنس بید متعلق به دو زیر جنس مختلف با استفاده از میکروسکوپ نوری انجام گرفت که عبارتند از: Salix aegyptiaca L., S. caprea L., S. cinerea L., S. elbursensis Boiss., S. euxina I. V. Belyaeva, S. issatissensis Maassoumi, Moeeni & Rahiminejad, S. triandra L., S. wilhelmsiana M. Beib., S. zygostemon Boiss. (S. cinerea × S. elbursensis) صفات تشریحی مختلفی ...
[ 13 ] - مقایسه تشریحی و ویژگیهای دانه گرده جنس های Amblyocarpum و Carpesium از تبار (Inuleae (Asteracerae در ایران
جنسهای Amblyocarpum Fisch. & C. A. Mey. و .Carpesium L از جنس های کوچک تبار Inuleae s. str میباشند. جنس Amblyocarpumفقط دارای یک گونه به نام Amblyocarpum inuloides و جنس نزدیک آن یعنی Carpesium دارای دو گونه C. abrotanoides و C. cernuum در ایران می باشد. در این بررسی، این سه گونه از ایران مورد مطالعه آناتومی ساقه و دمگل آذین و اسکنینگ سطح دانه گرده قرار گرفتند. نتایج حاصله تأیید کننده کاربرد ...
[ 14 ] - گونه جدید Linaria boushehrensis از ایران
گونه جدید (Linaria boushehrensis (Scrophulariaceae از ایران معرفی و شرح داده میشود. این گونه متعلق به بخش Diffusae است و با گونه نزدیک خود Linaria albifrons مقایسه می شود. گونه جدید با گونه مذکور در داشتن برگههای بلندتر، جام گل بلندتر، مهمیز بلندترو همچنسن کپسول کوچکتر و داشتن الگوی متفاوت سلولهای سطحی دانه و کپسول تفاوت دارد.
[ 15 ] - فیلوژنی مولکولی قبیله Hedysareae با تأکید ویژه بر جنس Onobrychis بر اساس توالیهای nrDNA ITS
تعداد 53 گونه (54 توالی) شامل 28 گونه از قبیله Hedysareae، 5 گونه از کلاد Vicioid و 19 گونه از قبیله Galegeae از جمله دو گونه Glycyrrhiza به عنوان برونگروه با استفاده از توالیهای nrDNA ITS در آنالیز فیلوژنی با روش بیشینه صرفهجویی قرار گرفت. آنالیز براساس وزندهی مجدد پیدرپی با شاخص سازگاری تصحیح شده فاش نمود که کلاد Vicioid اولین شاخهای است که بدنبال آن کلاد Chesneya-Caragana و کلاد Astrag...
[ 16 ] - گزارش دو گونه جدید ازجنس Linaria ازایران
گونههای Linaria leptoceras و Linaria bamianica برای اولین بار از ایران گزارش میگردند. این گونهها از خراسان جمعآوری شدهاند. ویژگیها، محل دقیق جمعآوری، رویشگاه، پراکنش جغرافیایی و آخرین وضعیت نامگذاری گونهها توضیح داده میشود.
[ 17 ] - گونه جدید (Astragalus hotkanensis (Fabaceae, sect. Microphysa از ایران
گونه A. hotkanensis Massoumi & Mirtadzadini به عنوان گونه جدید متعلق به بخش Microphysaاز کرمان معرفی می گردد. گونه جدید با محور برگی بلند، برگچه های واژ تخم مرغی با نوک تخت یا اندکی شیاردار، با گلاذین کم گل و اندکی واژگون و همچنین با کاسه بزرگ که نیمه فوقانی آن برنگ قرمز می باشد از کلیه گونه های خویشاوند جدا می گردد. این گونه با A. meimandicus Maassoumi & Vakili و A. reuterinanus Bunge که در ه...
[ 18 ] - گونه جدیدی از جنس Astragalus در کردستان
گونه جدید A. montis-nacarouzii Maassoumi & Maroofi بعنوان گونه جدید متعلق به بخش Hymenostegisاز کردستان، کوه نکروز شرح داده می شود. گونه جدید از منطقهای معرفی میگردد که تاکنون جمعآوری چندانی صورت نگرفته است و این گونه در بسیاری از صفات با گونههای خویشاوند خود چون A. glumaceus Boiss. و A. pediculariformis Maassoumi تفاوتهای چشمگیری دارد.
[ 19 ] - سه گونه جدید گون (Astragalus sect. Incani) از ایران
نمونههای جمعآوری شده هرباریوم مرکزی ایران و پژوهشکده علوم گیاهی مشهد و مرکز تحقیقات منابع طبیعی مشهد نامگذاری شدند. از میان گونهها سه گونه: A. culminatus, A. elezgensis , A. kalatehensis بعنوان گونه های جدید برای اولین بار شرح داده شدهاند. گونههای جدید به همراه دیاگنور، شرح و تصاویر کامل گیاه ارائه میشوند. گونههای جدید با نزدیکترین خویشاوندان خود مقایسه گردیدهاند. همه نمونههای تیپ د...
[ 20 ] - دو گونه جدید از جنس Linaria در ایران
گونههای Linariagolestanensis وLinaria mazandaranensis از ایران نامگذاری و معرفی میشوند. این گونهها متعلق به بخش Speciosae هستند و با گونه L. genistifolia مقایسه میشوند. گونه L. mazandaranensis با گونه L. genistifolia در طول پرچم، مهمیز، دم گل، جام، اندازه سلولهای پوششی دانه، ضخامت دیواره کپسول، طول و عرض سلولهای پوششی کپسول، تزئینا ت سطح کپسول و شکل سلولهای پوششی کپسول اختلاف دارد. از ط...
[ 21 ] - یک گونه جدید از جنس Linaria در ایران
گونه Linaria karajensis از ایران نامگذاری و معرفی میشود. این گونه متعلق به بخش Linariaاست. گونه L. karajensis با گونه L. lineolata و L. elymatica قرابت زیادی دارد، لیکن باL. lineolata در طول خامه، مهمیز و کاسبرگ، پوشش کرکی کاسبرگ، شکل و اندازه سلولهای پوششی دانه اختلاف دارد. از طرفی اختلاف آن با L. elymatica در شکل و اندازه سلولهای پوششی دانه، طول دانه، جام، دمگل، خامه، مهمیز، پوشش کرکی و س...
[ 22 ] - تعدادی گونههای جدید و جالب توجه جدید گون از ایران
بر پایه جمعآوریهای تازهای که در سالهای اخیر توسط گروه گیاه شناسان هرباریومهای مختلف کشور از جمله قهرمانی و جوادی از تبریز؛ طیبی خرمی و حاتمی از فارس؛ معروفی از کردستان؛ جوهرچی از خراسان؛ نعمتی از کرمانشاه؛ موسوی از زنجان و نوروزی از اصفهان بعمل آمده است. تعداد 8 گونه جدید معرفی می گردد. گونههای جدید به بخشهای مختلف تعلق داشته که برای هر گونه دیاگنوز و شرح و برای تعدادی از آنهادرباره جای...
[ 23 ] - گزارشهای جدید از جنس گون در ایران
بر پایه جمعآوریهای جدید از نقاط مختلف کشور تعدادی گونه بعنوان گزارش جدید از ایران معرفی میگردد. این گونهها عبارتند از: A. dzhebrailicus، A. incertrus، A. psoraloides همگی ازبخش Hololeuce؛ A. asciocalyx، ازبخش Onobrychoidei؛ گونه A. leiosemius از بخش Aegacantha ؛ A. versipilus از بخش Erioceras و A. shebarensis از بخش Trachycercis. برای هر یک از گونههای فوق با ذکر نمونههای هرباریومی و ن...
نویسندگان همکار
احمد مجد 1