گفتمان اسلام سیاسی و ظهور هویت زنانه در دورۀ پهلوی

نویسندگان

  • صدیقه یوسف مدد دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی
  • علی اردستانی استادیار علوم سیاسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان
چکیده مقاله:

یکی از پدیده‌های مهم در ایران معاصر، ظهور گفتمان اسلام سیاسی است. مقالۀ حاضر می‌کوشد با بازخوانی اولین و برجسته‌ترین متون اسلام‌گرایان ـ یعنی سه نشریۀ مکتب اسلام، مکتب تشیع و مسجد اعظم ـ به ارائۀ روایتی مستند از زن سیاسی‌شده در اسلام سیاسی و نقش سوژگی زنان در انقلاب بپردازد. از این سه نشریۀ اسلامی، چهار روایت از بازخوانی متون به‌دست می‌آید. این چهار روایت به‌کمک شاخص‌های شش‌گانۀ لوبوف در روش تحلیل روایت، هویتی یکپارچه از زنی به‌دست می‌دهد که از پستوی خانه پا بیرون نهاد و به مبارزه علیه سیاست حکومت و هژمونی غالب پرداخت. پرسش اصلی ما این است که چگونه در گفتمان اسلام سیاسی، مفهوم زنانگی تغییر یافت و روایت جدیدی از هویت زنانه ارائه شد. مقالۀ حاضر می‌کوشد با تکیه بر روش تحلیل روایت و مفهوم هویت روایتی به این پرسش پاسخ دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازنمایی نقش حوزه علمیه شهر قم در ظهور گفتمان اسلام سیاسی در دوره پهلوی

نقش شهر قم به عنوان مرجع تولید کننده دانش دینی در تحولات دوران معاصر ایران بسیار زیاد است. با توجه به پس زمینه های مذهبی شهر قم، شاهد رشد دو فرا روایت در فضای کالبدی این شهر هستیم. یکی فراروایت سنت گرایی دینی و دیگری فرا روایت اسلام سیاسی- انقلابی. هرچند در ابتدا فرا روایت سنت گرایی دینی بر فضای حوزه علمیه قم حاکم بود؛ اما بتدریج شاهد هژمونیک شدن روایت اسلام سیاسی- انقلابی نه تنها در فضای سیاسی...

متن کامل

اسلام گرایی به مثابه هویت سیاسی نوین در عصر پهلوی

اسلام­گرایی به مثابه هویت­سیاسی نوین در عصر پهلوی علیرضا کلانتر مهرجردی[1]- حسین صولتی[2] تاریخ دریافت: 7/11/1396  تاریخ پذیرش:23/12/1396   چکیده: فهم هویت ­سیاسی در مواجهه قدرت سیاسی و نیروهای اجتماعی در ایران مساله­ای است که منظری بر فهم تحولات سیاسی اجتماعی جامعه ایران می­گشاید. با شکست مشروطه و خفقان سیاسی ناشی از حاکمیت پهلوی اول، دغدغه هویت ­سیاسی به محاق رفت. پس از استبداد رضاشاهی، دوره...

متن کامل

هویت زنانه در گفتمان پهلوی دوم؛ مطالعه موردی مجله «زن روز» و سخنرانی‌های محمدرضاشاه درباره زنان

چگونه یک ایده شکل می‌گیرد و چگونه یک گفتمانِ به‌حاشیه‌رانده‌شده، برجسته می‌شود؟ این پرسشی ا‌ست که گفتمان‌شناسان در حوزه‌های مختلف، همواره در تلاش برای پاسخ‌گویی به آن هستند. این پاسخ‌گویی همواره نیاز به پُر کردن خلأهای بایگانی گفتمان‌شناسی دارد تا پژوهشگرانی که قصد تحلیل دارند، بتوانند با ارجاع هم‌زمانی یا درزمانی، سیر تطورات گفتمانی در حوزه‌های مختلف را ــ به‌صورت بینا‌ذهنی ــ درک و تحلیل کنند. ...

متن کامل

ظهور و کارکرد اسلام سیاسی در روند استقلال الجزایر

پس از آغاز اشغال الجزایر توسط فرانسه در سال 1830م، اسلام جهادی فوری‌ترین واکنش مسلمانان این سرزمین بود که در جنبش امیر عبدالقادر و دیگر مجاهدان قابل پیگیری است. رایت اسلام جهادی بیش از نیم قرن تا اوایل قرن بیستم برپا بود. اما در نسلهای بعد این رایت به اسلام سیاسی تغییر پیدا کرد که می‌کوشید آن چه را از خلال جنگ به دست نیامده از طریق سیاسی به دست آورد. این نوع اسلام سیاسی با رویکرد اصلاح‌طلبی می‌...

متن کامل

اسلام سیاسی در ایران ظهور یوتوپیک، حیات ایدئولوژیک و چشم‌اندازها

این مقاله به یکی از عوامل مؤثر بر بازتولید گفتار اسلام سیاسی پس از پیروزی انقلاب می‌پردازد. تأکید بر نقشی است که تحول الگوی شهرنشینی طی سه دهۀ گذشته ایفا کرده است. ظهور قلمرو زیستی ویژه در شهرهای کوچک در مقایسه با شهرهای بزرگ و روستاها، بازار مصرف تازه‌ای برای آموزه‌های این روایت دینی تولید کرده است. مقایسۀ یافته‌های کمی اثبات‌کنندۀ آن است که ذهنیت اجتماعی شهرهای کوچک به‌منزلۀ حاشیه‌هایی بر متن...

متن کامل

صورت‌بندی نیروهای دینی- سیاسی در دورۀ پهلوی اول

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت‌بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه‌گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 49  شماره 1

صفحات  1- 20

تاریخ انتشار 2019-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023