کیفیت جنسیتی فضا در خانه‌های روستایی گیلان

معماری مسکونی در روستا، علاوه بر تأثیرپذیری از مؤلفه‏های جغرافیایی و اقلیمی، متأثر از فرهنگ عامه مردم است. مسکن روستایی به عنوان پدیده‏ای اجتماعی-فرهنگی تلقی می‏شود که از سویی با تأثیر از خصوصیات فرهنگی، محل بروز ویژگی‏های رفتاری و الگوی زندگی اهالی آن بوده و از سویی، با ویژگی‏های کالبدی و ساختار فضایی خاص خود، بر شکل‏گیری فرهنگ عامه و سبک زندگی مردم تأثیر می‏گذارد. «جنسیت» نیز به عنوان یکی از شاخصه‏های اجتماعی-فرهنگی، رابطه دو طرفه با فضای کالبدی دارد. پژوهش حاضر به بررسی کیفیت رابطه موجود بین جنسیت و فضای کالبدی پرداخته و تأثیر این رابطه را در مسکن روستایی گیلان، مورد بررسی قرار داده‏است. این پژوهش کیفی، از نوع کاربردی-توسعه‏ای است که اطلاعات آن، با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع نوشتاری و ابزار مشاهده و مصاحبه به دست‎‏آمده است. بدین ترتیب مطالعات میدانی در روستاهایی از حوزه‏های مختلف فرهنگی شرق و غرب گیلان به لحاظ قابلیت تعمیم‏پذیری به نقاط مختلف استان صورت گرفته است. یافته‏های تحقیق نشان می دهد که شرایط جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه روستایی گیلان، جایگاه زنان در فرهنگ بومی این مناطق را تحت تأثیر قرار داده و به تبع آن، رابطه جنسیت و فضا را در مسکن بومی شکل می‏دهد. بدین ترتیب که در مسکن روستایی این استان، الزامی برای تفکیک فضایی بین زنان و مردان در ظاهر بنا وجود ندارد، اما در داخل فضاها، حریم‏ زنانه و مردانه از هم مجزا است.