کلان‌روایت تاریخی مرتضی مطهری و جایگاه آن در مشروعیت‌بخشی انقلاب اسلامی

نویسندگان

  • احسان صادقیان دهکردی دانش‌آموخته دکتری، تاریخ اسلام، دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران.
  • اکرم کرمعلی دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشکده ادبیات، دانشگاه لرستان.
  • داریوش نظری استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه لرستان.
  • مجتبی ذهابی دانش آموخته دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

هدف: هدف از نگارش مقالة حاضر، ارائة کلان‌روایتی تاریخی از مرتضی مطهری و تبیین جایگاه آن در مشروعیت‌بخشی نسبت به گفتمان سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی بود. روش: در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، کلان‌روایت تاریخ‌نگارانة مطهری، واکاوی و نقش آن در مشروعیت‌بخشی سیاسی و تأثیر تئوریک بر بنیانهای نظری انقلاب اسلامی بررسی شد. یافته‌ها: نظام تاریخ‌نگارانة مطهری که برآمده از جهان‌بینی دینی و برداشت شیعی از قرآن و احادیث است، به مثابة مهم‌ترین آبشخور نگرش تاریخی وی، نقشی بی‌بدیل ایفا کرده است و در پی آن، کلان‌روایتی خلق شده که سیر حرکت تاریخ را به کمک مفاهیمی همچون: فطرت، غیبت، امامت، تکامل، تکامل معنوی، و مفاهیمی از این دست تبیین کرده است. نتیجه‌گیری: تفکر و بینش تاریخی مطهری در مشروعیت‌بخشی به انقلاب اسلامی در ایران، پیوندی ایدئولوژیک و تئوریک برقرار کرد و پدیدة سیاسی انقلاب در نظر وی، مؤلفه‌ای مهم برای تدوام سیر روند تاریخ بر مبنای فطرت و مهدویت بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

انقلاب اسلامی ایران از منظر استاد شهید مرتضی مطهری

این مقاله در ابتدا به مباحث «انقلاب»، «اقسام انقلاب»، «انقلاب اسلامی یا اسلام انقلابی؟» به طور اختصار از منظر شهید مطهری و با عنایت به کتاب پیرامون جمهوری اسلامی ایشان پرداخته و سپس به بحث اصلی یعنی «انقلاب اسلامی ایران» که بخش پایانی کتاب  بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر است، می‌پردازد. استاد مطهری در بحث نهضت اسلامی ایران، چهار موضوع را مورد ارزیابی قرار می‌دهد که عبارتند از: ماه...

متن کامل

تحریف‌ستیزی علامه شهید مطهری و نقش آن در انقلاب اسلامی

علامه شهید، آیت‌الله مرتضی مطهری، از معدود اندیشمندانی بوده که التفات ویژه‌ای به بررسی و رد تحریفات عاشورایی داشته است. توجه ویژه وی در این مباحث، بررسی تطبیقی و در نتیجه آن، تردید جدی در قبول اخباری است که اصل پیام‌های عاشورایی را لوث کرده و اصالت حرکت عظیم اصلاحی سیدالشهداء را زیر سؤال می‌برد. بنابراین، مقاله حاضر درصدد یافتن پاسخ این مسئله است که ممیزه یا ممیزه‌های اصلی مبانی تحریف‌ستیزی در ...

متن کامل

جایگاه آیات قرآن در تکوین تفکر سیاسی آیت‌الله مرتضی مطهری

آیت‌الله مطهری فیلسوفی در حوزۀ حکمت متعالیه بود که پس از مدتی، به عرصۀ سیاست گام نهاد و به صورت معتنابهی به آیات سیاسی قرآن‌کریم استناد کرد (تاریخچه)، موضوعی که در تحول اندیشه او از کلام به فلسفۀ سیاسی و سپس به نظریه‌پردازی‌سیاسی، مورد توجه قرار نگرفته (پیشینه) و درنتیجه، چنین فرایندی و کاربرد آیات قرآنی در آن، همچنان مبهم باقی مانده است. (مسئله) لذا این پرسش مطرح است که نقش آیات قرآن ...

متن کامل

سوژه سه ساحتی در فلسفه اسلامی معاصر (دیدگاه مرتضی مطهری)

چکیده می توان تعریف یا تفسیر سوژه یا فاعل شناسا را در نظام های مختلف فلسفی که متضمن بحث از آن اند یا باآن مرتبط اند، مورد پرسش و پی جویی قرار داد.با این وصف مساله تحلیل و تفسیر مقایسه ای حقیقتی به نام فاعل شناسا را می تواند یکی از مهم ترین مسایل  مربوط به فرا معرفت شناسی(metaepistemology) به شمار آورد. در همین چارچوب،مساله این نوشتار آن است که اگرماهیت سوژه یا فاعل شناسا در فلسفه جدید و در نزد ...

متن کامل

دلایل مرتضی مطهری دربارۀ معناداری علم اجتماعی اسلامی

هدف: هدف از نگارش این مقاله، بازسازی و صورت‌بندی دلایل مرتضی مطهری دربارۀ معناداری علم اجتماعی اسلامی بود. بر این اساس، هم نظر اثباتی و مستقل وی بیان شده است و هم گفته‌های نفی‌ای و انتقادی دیگران پاسخ داده شده‌اند. روش: گردآوری داده‌های این مقاله، متن‌مدار بود و در مرحلۀ تحلیل داده‌ها نیز روش استنباطی و استنتاجی مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی به کار گرفته شد. یافته‌ها: نقدهای مرتضی مطهری به بی‌معنا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 85

صفحات  1093- 1109

تاریخ انتشار 2021-02-19

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023