کاستی‌ها و بایستگی‌های نقد متنی روایات در آثار علامه عسکری

نقد سندی و متنی روایات تحریف قرآن

چکیده ریشه تحریف گرایی، غفلت از حاکمیت مطلق قرآن بر تمام روایات و اندیشه­هاست. تحریف گرایان، روایات را حاکم بر قرآن می­شناسند، در حالی که روایات بنا به خود قرآن و نص صریح معصومین علیه السّلام در اخبار عرض، محکوم قرآن­اند. در یک نگاه کلی، تحریف قرآن را می­توان به دو نوع معنوی و لفظی تقسیم کرد. مقصود از تحریف معنوی، برداشت انحرافی و توجیه سخن بر خلاف مقصود گوینده است. این نوع تحریف به طور قطع درب...

روش شناسی علامه عسکری در نقد روایات خلفا

چکیده علامه عسکری از حدیث پژوهانی است که در برخی از پژوهش های خود احادیث ساختگی ناظر بر سیر? پیامبر در مکتب خلفا را مورد بررسی و تحلیل قرار داده و با ارائ? دیدگاه هایی در خصوص مکتب خلفا سعی دارد تا به بیان حقایقی در خصوص روند شکل گیری جریان تحریف تاریخ اسلام بپردازد. از دیدگاه ایشان تشتت علایق سیاسی و قومی- قبیله ای، در زمان پیامبر و پس از وفاتشان موجب شد که بسیاری از فرصت طلبان به جعل حدیث ...

روش‌شناسی علامه مجلسی در نقد روایات سهوالنبی

روایات عاشورایی بحارالأنوار علامه مجلسی در بوته نقد و بررسی

مقتل الحسین (ع) موجود در بحارالأنوار علی‌رغم این‌که در غالب گزارش‌ها با گزارشِ ابومخنف موجود در کتاب شیخ مفید یکی است، اما مؤلف کوشیده نسبت به گرد‌آوری روایاتی دیگر از مقاتل روایی روی آورَد. این مقتل ضمن دربرداشتن اخبار متفرد نسبت به دیگر متون روایی، در برخی موارد با وقایع مسلّم و یا روایات تاریخی دیگر ناسازگار بوده و در مواردی شأن امام معصوم (ع) و یا خاندان معصومان (ع) خدشه‌دار شده به گونه‌ای که ...

جایگاه نقد سندی و متنی روایات بطن قرآن (موردکاوی روایات ذیل آیه هفتم سورۀ حجرات)

ذیل آیۀ هفتم سورۀ حجرات: «... وَاعْلَمُواْ أَنَّ فِیکمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ یطِیعُکمُ‏ْ فىِ کثِیرٍ مِّنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَ لَکنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیکمُ الْایمَانَ وَ زَینَهُ فىِ قُلُوبِکمُ‏ْ وَ کرَّهَ إِلَیکمُ الْکفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ أُوْلَئک هُمُ الرَّاشِدُون‏» روایتی به دو طریق وجود دارد که یکی را کلینی در کتاب «کافی» آورده و دیگری در تفسیر منسوب به علی‌بن ابراهیم قمی ذکر شده است و در آن مقصود از کلمۀ «ایمان» در آیۀ مزبور، حضرت علی (ع) و مقصود از «کفر»، «فسوق»...

نقد متنی روایات تفسیر نورالثقلین بر اساس مستندات قرآنی

بدون تردید روایات مسند و صحیح یکی از گنیجینه‌های ارزشمند در تبیین آیات و رمزگشایی از آنها و تأویل متشابهات است. دستیابی به روایاتی که هم به لحاظ سندی و هم به لحاظ متنی بتواند چنین نقشی را در فهم آیات قرآن کریم ایفا کند، همواره وجهة‌ همّت قرآن پژوهان به ویژه در تفاسیر اثری بوده است؛ امّا مشکل اساسی موجود در نوع تفاسیر اثری یعنی «حذف اسانید روایات» موجب گردیده که احراز نسبت روایات به معصوم دستخوش ت...