کارکرد فرانقش تجربی در رمان مثل همۀ عصرها‌ی زویا پیرزاد با رویکرد زبان‌شناسی نقش‌گرای هلیدی

پیش از پیدایش گرایش‌های جدید در حوزه زبان‌شناسی، واحد بررسی زبان «جمله» بود امّا در گرایش­های جدید، از جمله زبان­شناسی نقش­گرا، متن نیز مورد توجّه و بررسی قرار می­گیرد. هلیدی یکی از زبان شناسان مکتب نقش­گراست که به تحقیق در مورد ساختمان متنی کلام پرداخته و صورت زبان را در ارتباط با معنا و نقش آن بررسی کرده­است. هدف این مقاله، تحلیل و بررسی فرانقش تجربی در مجموعه داستان­ مثل همۀ عصرها نوشته زویا پیرزاد است. مبنای نظری پژوهش نظریه دستور نظام­مند نقش­گرای هلیدی است و مسئله اصلی آن چگونگی افکار و دنیای درون صاحب اثر بر مبنای بررسی انواع فرایندهای موجود در افعال و تعیین بسامد و تکرار آن­هاست. در این راستا، بدنه مقاله را بررسی افعال موجود در داستان­های کوتاه زویا پیرزاد، با روش توصیفی - تحلیلی تشکیل می‌دهد؛ به این ترتیب که متن  شش داستان  کوتاه در قالب شش فرایند مادی، ذهنی، ارتباطی، رفتاری، بیانی و وجودی طبقه­بندی و الگوی کاربرد فرایندها ارائه و با تکیه بر این بسامدها، طرز تفکر و نگرش این نویسنده مشخص می­شود. در پایان، این نتیجه حاصل می­شود که فرایند مادّی و سپس فرایند رفتاری به عنوان مشخصه سبک‌شناختی داستان­های پیرزاد است. از سوی دیگر، با توجّه به کاربست فراوان فرایند مادّی می­توان گفت که دیدگاه پیرزاد واقع‌گرایانه است.