کاربرد پدافند غیر عامل در جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری (مطالعه موردی: شهرستان شهریار)

مقدمه و هدف پژوهش: بحث پدافند غیر عامل خصوصاً کاربرد آن در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای تاریخچه‌ای طولانی دارد. صحت این ادعا را می‌توان در جنگ‌های صدر اسلام (سلمان فارسی) و تدابیر دفاعی همچون حفر خندق، حصار و در ایران باستان (کوروش) در ساخت: کند، شارستان، رباط، دیوار و .... جستجو نمود، اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییرات بنیادین در تسلیحات نظامی؛ لزوم بکارگیری پدافند غیر عامل نوین در کاهش تلفات و خسارات جنگ‌های نوین به خصوص در شهرها بیش از پیش احساس می‌گردد. ایران به عنوان یک بازیگر مستقل بین‌المللی با اهداف ایدئولوژیک مثل: مردم سالاری دینی، اقتدارگرایی (عزت طلبی)، ضد هژمونی، حفظ تمامیت ارضی، استقلال سیاسی، الگوی پیشرفت بومی و .... همچنین به دلیل قرارگیری در خاورمیانه و موقعیت‌های منحصر به فرد ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوکالچر، ژئو راهبردی، ژئوایدئولوژیک، هیدروپلیتیک، تجربه هزار سال پیش قراولی تمدنی دنیا و رسالت جهانی؛ مورد طمع، ترس و تهدید هژمونی (سلطه) جهانی به سرکردگی امریکا و سربازش اسرائیل می‌باشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر ماهیت، کاربردی است و روش پژوهش در آن، به صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش جمع آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی (مصاحبه) نیز استفاده شده است و در آن به بررسی شهرک اداری شهریار از نظر انطباق با اصول پدافند غیرعامل و شناسایی شهرک اداری شهریار و تبعات تمرکز بیش از 40 مرکز در این شهرک پرداخته شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که شهر شهریار به دلیل نزدیکی به شهر تهران، در صورت وقوع جنگ، در معرض حملات دشمن می‌باشد و از سوی دیگر، شکل گیری شهرک اداری شهریار با تمرکز بیش از 40 مرکز در یک مکان، برخلاف اصول پدافند غیرعامل می‌باشد و باید حداقل مراکز حیاتی این شهرک (فرمانداری و ....) تمرکز زدایی شوند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیر عامل در شهرک اداری شهریار می‌باشد. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود.