کاربرد نانوذرات در فرمولاسیون اسانس ها

زمینه و هدف: نانوتکنولوژی توانایی کنترل ویژگی های مواد در مقیاس اتمی و مولکولی است. حوزه پزشکی مدرن و داروسازی هم تحت تأثیر این فناوری قرار گرفته است. در این زمینه بیشترین تمرکز تحقیقاتی بر درون گیری ترکیبات فعال دارویی مخصوصاً داروهای سایتوتوکسیک بوده است. اسانس ها ترکیباتی هستند که کاربردهای درمانی و بهداشتی و آرایشی دارند. آن ها مخلوط پیچیده ای از انواع مولکول های فرار آروماتیک و آلیفاتیک هستند. استفاده از اسانس ها به عنوان عوامل ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ، ضد انگل و ضد حشره سابقه‌ای به قدمت تاریخ دارد. امروزه نانوتکنولوژی در جهت رفع عیوب آن ها وارد عمل شده و به بهبود حلالیت و کاهش فراریت کمک کرده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی کاربرد نانوتکنولوژی و نانوذرات مختلف در درون گیری اسانس ها و نقش آن ها در بهبود اثرات درمانی و پایداری آن ها می باشد. روش بررسی: در مطالعه حاضر داده ها (با استفاده از کلمات کلیدی نانوذرات شناخته‌شده شامل نانوذرات لیپیدی جامد، لیپوزوم، امولسیون، سیکلودکسترین، نانوذرات مغناطیسی) از پایگاه‌های داده های الکترونیکی شامل Pubmed، Google Scholar، Magiran، Irandoc، IranMedex و پایگاه داده‌های علمی جمع آوری شد. یافته ها: با توجه به ماهیت فیزیکی اسانس ها، دو دسته از نانوحامل ها بیشتر استفاده شده است. دسته اول حامل های لیپیدی از جمله لیپوزوم ها، نانوذرات لیپیدی جامد، نانوامولسیون ها و میکروامولسیون ها هستند. دسته دوم شامل فرمولاسیون های حاوی نانوذرات پلیمری است که سبب بهبود قابل‌ توجه فعالیت ضد میکروبی اسانس‌ها شده اند. سیکلودکسترین ها و نانوذرات مغناطیسی هم در انتها اشاره شده است. نتیجه گیری: فناوری نانو و استفاده از نانوذرات سبب افزایش پایداری شیمیایی اسانس‌ها شده است، به‌علاوه کاهش سمیت و عوارض جانبی حاصل از آن را به همراه داشته است.