کاربرد مدل درختی M5 در پیش‌بینی خشکسالی (مطالعه‌ی موردی: مراغه، ایران)

نویسندگان

  • محمدتقی ستاری استادیار گروه مهندسی آب،دانشکده‌ی کشاورزی،دانشگاه تبریز
چکیده مقاله:

در کشورهای خشک و نیمه­ خشکی مانند ایران، پیش‌بینی دقیق خشکسالی­ها، نقش بسیار مهمی در مقابله با بحران ناشی از خشکسالی و مدیریت سیستم‌های منابع آب ایفا می‌کند. با توجه به اینکه شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI) به عنوان یکی از مناسب­ترین شاخص برای تحلیل خشکسالی شناخته شده است، در این تحقیق، جهت پیش‌بینی SPI از مدل درختی M5 استفاده گردید. بدین منظور از داده­های بارش ماهانه ایستگاه همدیدی مراغه در یک دوره­ی 25 ساله (89-1365) استفاده و شاخص SPI در مقیاس 6 ماهه استخراج گردید. نـتایج نشان داد که شهرسـتان مراغه در دو دهـه­ی اخیر با خشکسالی­های پی در پی و شدیدی مواجه بوده است. سپس با استفاده از مدل درختی M5 اقدام به پیش­بینی مقادیر شاخص SPI در مقیاس‌ زمانی 6 ماهه برای 1 تا 12 ماه آینده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان شاخص SPI در مقیاس­های زمانی گذشته بیشترین تأثیر را نسبت به پارامترهای دیگر در پیش‌بینی شاخص بارش استاندارد شده دارد و با افزایش طول دوره­ی­­ پیش­بینی از دقت مدت کاسته می­شود. به طوری که در محاسبه SPI6 برای یک ماه آینده مقدار ضریب همبستگی حدود 94/0 به دست آمد که این مقدار برای 12 ماه آینده به حدود 40/0 کاهش پیدا کرد. با این وجود نتایج نشان داد که مدل درختی M5 با ارایه­ی روابط خطی کاربردی و قابل فهم‌ از دقت و توانایی نسبتاً بالایی در پیش‌بینی خشکسالی برخوردار است.

منابع مشابه

کاربرد الگوریتم درختی M5 در برآورد رسوب معلق رودخانه‏ها

برآورد میزان بار رسوب در بسیاری از پروژه‏های آبی از قبیل ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺪﻫﺎ و ﺣﻮﺿﭽﻪﻫﺎی ذﺧﻴﺮه آب ﺳﻄﺤﻲ، اﻧﺘﻘﺎل رﺳﻮب و آﻟﻮدﮔﻲ در رودﺧﺎﻧﻪ‏ها و درﻳﺎﭼﻪها و نیز ﻃﺮاحی ﻛﺎﻧﺎل‏ها و ﻧﮕﻬﺪاری آن‌ها اهمیت زیادی دارد. روش­های متداول برآورد بار رسوب عمدتا دقت پایینی داشته و نتایج روش­های مختلف تفاوت زیادی با یکدیگر دارد. بر همین اساس در این تحقیق پس از تهیه داده‏های دبی رسوب مربوط به ایستگاه­های هیدرومتری جوکنک، بهبها...

متن کامل

ارزیابی عملکرد روش ANFIS و مدل درختی M5 در مدل سازی ضریب دبی سرریز کرامپ

در این تحقیق برای ارزیابی عملکرد روش سیستم استنتاج فازی- عصبی تلفیقی (ANFIS) و مدل درختی M5 در مدل­سازی ضریب دبی جریان سرریز کرامپ از داده‌های آزمایشگاهی استفاده گردید. نتایج 174 دسته داده حاصل از آزمایش انجام‌گرفته با مدل فیزیکی، در 16 سناریو با ترکیب‌ پارامترهای ورودی مختلف و با استفاده از مدل درختی M5 و روش ANFISجهت برآورد ضریب دبی جریان سرریز کرامپ به عنوان پارامتر خروجی مورد استفاده قرار گ...

متن کامل

ارزیابی عملکرد روش‌های مدل درختی M5 و رگرسیون بردار پشتیبان در مدل‌سازی رسوب معلق رودخانه

همواره پدیده انتقال رسوب، بسیاری از سازه‌‌های رودخانه‌‌ای و سازه‌های عمرانی را تحت تاثیر قرار داده و عدم اطلاع از میزان دقیق آن خسارات بسیاری را موجب می‌شود. از این جهت برآورد صحیح بار رسوبی در رودخانه‌ها از نقطه نظر رسوب، فرسایش و کنترل سیلاب بسیار حایز اهمیت است. در این تحقیق، از دو روش نوین داده‌کاوی شامل مدل درختی M5 و رگرسیون بردار پشتیبان برای برآورد بار رسوبی معلق رودخانه اهرچای در مقایس...

متن کامل

پیش بینی بارش ماهانه با مدل درختی M5 و مقایسه آن با روشهای کلاسیک آماری )مطالعه موردی : ایستگاه سینوپتیک ارومیه(

در این تحقیق جهت تخمین داده‌های بارش ماهانه ایستگاه ارومیه که از سال 2006 تا 2007 مفقود فرض شده است از روش‌های آماری کلاسیک و مدل درختی M5 با استفاده از نرم‌افزارWeka و به کارگیری ایستگاه‌های مهاباد، خوی، سلماس، تکاب و ماکو استفاده شده است. در بین ایستگاه‌های مورد مطالعه، ایستگاه مهاباد با (r=0.90) بیشترین همبستگی را با ایستگاه ارومیه داشت. 26 سناریو از آمار ده ساله ایستگاه‌های مجاور در تخمین ب...

متن کامل

پیش‎بینی مقادیر بارش ماهانه با استفاده از شبکه‎های عصبی مصنوعی و مدل درختی M5 (مطالعۀ موردی: ایستگاه اهر)

بارش یکی از مهم‎ترین اجزای چرخۀ آب است و در سنجش خصوصیات اقلیمی هر منطقه، نقش بسیار مهمی ایفا می‎کند. تخمین مقادیر بارش ماهانه برای اهداف مختلفی چون، برآورد سیلاب، خشکسالی، برنامه‎ریزی آبیاری و مدیریت حوضه‎های آبریز، اهمیت زیادی دارد. پیش‎بینی بارش در هر منطقه‎ای نیازمند وجود داده‎های دقیق اندازه‎گیری‎شده‎ای مانند، رطوبت، دما، فشار، سرعت باد و غیره است. محدودیت‎هایی چون، نبود اطلاعات کافی در مو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 8

صفحات  73- 92

تاریخ انتشار 2016-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023