کاربرد روش AMMI در تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین پایداری عملکرد لاین‌های خالص سویا (Glycine max L.)

این تحقیق با هدف بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه 19 لاین خالص سویا به همراه رقم تجارتی کوثر در سه منطقه کرج، خرم‌آباد و مغان طی دو سال زراعی ( 1393- 1392) اجرا شد. بدین منظور پس از آماده سازی زمین و پیاده نمودن نقشه آزمایشی اقدام به کشت بذور ژنوتیپ‌ها در کرت‌های مربوطه گردید. در طول دوره رشد گیاه مراقبت‌های زراعی معمول به عمل آمد و پس از برداشت عملکرد هر ژنوتیپ برآورد گردید. تجزیه واریانس مرکب بر اساس مدل امی، آماره ASV، نمودار دو بعدی عملکرد ژنوتیپ‌ها (لاینهای خالص) و محیط‌ها برای مولفه اول IPCA1 و نیز نمودار دو بعدی دو مولفه IPCA1 و IPCA2 توسط نرم‌افزار Genstat 12 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب امی بیانگر معنی‌دار بودن اثرات جمع‌پذیر ژنوتیپ و محیط و اثر ضرب‌پذیر ژنوتیپ × محیط در سطح 1 % بود. مجموع مربعات اثرات ژنوتیپ، محیط و ژنوتیپ × محیط به‌ترتیب 4% ، 46 % و 13 % از مجموع مربعات کل را تشکیل دادند. همچنین سه ژنوتیپ: (Spry × Nemaha/7) G10، ( Spry × Savoy/3) G16 و(Kousar) G20 بر اساس معیار ASV و نمودارهای بای‌پلات1 و3 از پایدارترین ژنوتیپ‌ها بودند که ژنوتیپ(Spry × Nemaha/7) G10 با توجه به عملکرد (Kg/ha 2764) و پایداری به عنوان بهترین ژنوتیپ انتخاب شد.