کاربرد توابع مفصل ارشمیدسی در تحلیل فراوانی سیلاب (مطالعه موردی: حوضه آبریز دز)

یکی از پدیده­های هیدرولوژیکی که ماهیت بسیار پیچیده داشته و در صورت رخداد خسارات فراوانی را ایجاد می­کند، پدیده سیلاب می­باشد. در این مطالعه تحلیل فراوانی سیلاب حوضه آبریز دز در محل اتصال دو ایستگاه سپید دشت- سزار (س. د. س) و سپید دشت- زاز (س. د. ز) در دوره آماری 1391-1335 با استفاده از توابع مفصل مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در ابتدا سری­های جزئی سیلاب در ایستگاه­های مورد مطالعه با استفاده از روش مالمود و توکارت استخراج گردید. در مرحله بعد 11 تابع توزیع مختلف به سری­های سیلاب استخراجی برازش داده شد و در نهایت توزیع‌های لجستیک تعمیم یافته (ایستگاه س. د. س) و تابع توزیع حدی تعمیم یافته (س. د. ز) به عنوان توزیع حاشیه‌ای مناسب انتخاب گردید. پس از انتخاب توزیع­ حاشیه­ای، از توابع مفصل خانواده ارشمیدسی (شامل مفصل­های علی- میخائیل- حق، فرانک و کلایتون) برای تحلیل فراوانی توام سیلاب حوضه آبریز دز استفاده شد. نتایج نشان داد که مفصل فرانک برای جفت داده­های ایستگاه­های سپید دشت- سزار و سپید دشت- زاز بیشترین تطابق را با تابع مفصل تجربی داشته است. برای بررسی دوره بازگشت وقایع در حالت توأم، از دوره بازگشت توأم در دو حالت «یا» و «و» و دوره بازگشت توأم شرطی استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده از تحلیل توام سری­های سیلاب دو سرشاخه متصل به هم مشخص شد که دو رودخانه سپید دشت سزار و سپید دشت زاز هر 70 سال یک‌بار به صورت هم­زمان می­تواند در معرض سیلاب شدید قرار گیرند.