پژوهشی در زندگانی، آثار و اندیشۀ جمالی تبریزی

نویسندگان

  • روح اله خادمی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده مقاله:

جمالی تبریزی از شاعران گمنام خمسه‌پرداز سده‌های هشتم و نهم هجری است. از این شاعر ناکام خمسه‌ای مشتمل بر پنج منظومه به نامهای «تحفة‌الابرار»، «مهرونگار«، «محزون و محبوب»، «هفت اورنگ» و «انوشنگ‌نامه» باقی مانده که یگانه نسخۀ شناخته‌شدۀ آن در موزۀ بریتانیا نگهداری می‌شود. تعداد ابیات باقی مانده در این نسخه 19648 بیت است. جمالی همّت خود را مصروف تقلید از روش خمسۀ نظامی گنجوی کرده، با این تفاوت که زبان او در این خمسه ساده و بی پیرایه است. از زندگی و احوالات شخصی شاعر جز این خمسه در هیچ منبع شناخته‌شده‌ای، اطلاعی به دست نمی‌آید. او چهار منظومۀ اول خمسۀ خود را به امیران تیموری و منظومۀ آخر خود را به یکی از امرای قراقویونلو تقدیم کرد؛ امّا نتوانست مقبولیّتی در نظر ایشان پیدا کند. این عدم مقبولیّت، دلیل اصلی ناشناختگی و به حاشیه رانده شدن خمسۀ او بوده است. در این پژوهش، کوشیده‌ایم با جستجو در «خمسۀ جمالی تبریزی» به اطلاعاتی دربارۀ شاعر آن دست یافته و ضمن ترسیم طرحی از زندگی و احوال او، منظومه‌های وی را نیز معرّفی کنیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پژوهشی در زندگانی، احوال و افکار حمدون قصّار

The first part of this article includes an analysis and criticism of the way Hamdoun Qassār has been described in the valid writings of Sufism from the beginning of the 4th century to the end of the 13th century. The second part, presenting some biographical facts of him as a Muslim traditionist and jurist, distinctly replies to two questions: i) Whether or not Hamdaun- Qassār can be regarded a...

متن کامل

بررسی سیمای انسان کامل در آثار جمالی دهلوی

حامدبن‌فضل‌اللّه جمالى دهلوی از شاعران، ادیبان و تذکره‌نویسان در اواخر قرن نهم و اوایل دهم ه.ق. است. وی با وجود اعتقاد به اهل تصوف، در زمرة مقربان امرا و سلاطین وقت نیز قرار داشت. به پیر خود سماءالدین اعتقادی راسخ داشت و سعی کرد در آثار به‌ جا مانده آنچه را از طریق سیر آفاق و انفس از پیر خود و سایر اهل سلوک دریافت و تجربه کرده‌است، بنمایاند. بدین جهت صبغة عرفانی در آثار او بسیار غالب است. در مطا...

متن کامل

نگاهی به زندگانی و آثار نمایشی ازیادرفتۀ نظام وفا

مقالۀ حاضر نگاهی است تاریخی‌تحلیلی و مستند بر زندگانی و آثار نمایشی یکی از شاعران پرآوازه و درعین‌حال گمنام نمایشنامه‌نویسی ایران‌زمین به نام نظام وفا که در اواخر دوران پهلوی اول توانست با نگارش نمایشنامه‌های مدرسه‌ای و رویکردهای پداگوژیکی و حتی فمینیستی، نام خود را به عنوان یکی از رجال ادبیات نمایشی کشور ما به ثبت برساند. نظام وفا بی‌گمان یکی از سخنوران نامی و شعرای نازک طبع کاشانی سدۀ اخیر ک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 43

صفحات  69- 102

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023