پویایى فقه قرآنى (2)
نویسندگان
چکیده مقاله:
چگونگى حیات فقه قرآنى در بستر متحوّل زمان به همراه عناصر و زمینههاى آن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. فقه مبتنى بر تشریعات قرآنى از پویایى ویژهاى برخوردار است. نویسنده با بیان دو نوع انگیزه براى طرح بحث جاودانگى و عدم جاودانگى قوانین شریعت، به بررسى سه دیدگاه در مورد عوامل جاودانگى شریعت پرداخته که عبارتند از: 1 - تغییر پذیرى احکام بر اساس تغییر موضوعات، 2 - نقش اجتهاد و 3 - پویایى ذهن و شناخت فقیه. سپس با نقد هر سه دیدگاه بر این نظریه تکیه مىکند که در پویایى فقه دو عامل دخالت دارد یکى پویایى ذهن فقیه و دیگر قابلیت قوانین شریعت. در ادامه به عوامل اثر گذار بر ایجاد قابلیّت در قوانین اشاره کرده و از عناصرى چون فراگیرى مفهومى، تحقق پذیرى قیدها، تکیه بر عرف و جمعیت عقل نام مىبرد سپس با اثبات وجود این عناصر در تشریعات قرآنى نتیجه مىگیرد که تشریعات قرآنى، استعداد فراوانى براى همراهى باحرکت زمان و پدیدههاى نورا داراست. از آنجا که برخى عوامل یاد شده به مسأله پیوند روایات با آیات ارتباط پیدا مىکند بخش دیگر مقاله به این موضوع پرداخته و روایات را نسبت به آیات به سه دسته تأسیس تأکیدى و تفسیرى تقسیم نموده و قسم سوم را نیز به سه بخش تعریفى، مصداقى و شرطى دسته بندى مىنماید و در پایان به این نتیجه مىرسد که هیچ یک از اقسام روایات مانع از سیّالیّت و قابلیت تشریعات قرآنى نمىباشد و براى اثبات این ادعا به بحث در برخى ابواب و موضوعات فقهى مانند: جهاد، مسافت شرعى، بلوغ شرعى، خمس، تقویت بنیه نظامى، زکات و نماز جمعه، مىپردازد.
منابع مشابه
پویایی فقه قرآنی (1)
چگونگى حیات فقه قرآنى در بستر متحوّل زمان به همراه عناصر و زمینههاى آن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. فقه مبتنى بر تشریعات قرآنى از پویایى ویژهاى برخوردار است. نویسنده با بیان دو نوع انگیزه براى طرح بحث جاودانگى و عدم جاودانگى قوانین شریعت، به بررسى سه دیدگاه در مورد عوامل جاودانگى شریعت پرداخته که عبارتند از: 1 - تغییر پذیرى احکام بر اساس تغییر موضوعات، 2 - نقش اجتهاد و 3 - پویایى ذهن و شن...
متن کاملعلى (ع) و انسانشناسى قرآنى
طبیعت و سرشت انسان در تفکر یهودى، مسیحى، مکتبهاى روانشناسى و از دیدگاه امام على(ع) مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. انسانشناسى به شاخههاى گوناگونى تقسیم مىشود اما کانون این پژوهش انتروپوسوفى - Anthroposophy - است. برخى به کلى سرشت انسان را منکرند و انسان را حاصل الگوهاى فرهنگى مىدانند. در تفکر یهودى انسان بد و شرور نیست. تفکر مسیحى نگاهى خوشبینانه به انسان ندارد. در عصر روشنگرى انسان بی...
متن کاملاهداف قصص قرآنى
بررسى اهداف و فوائد داستانها از دیدگاه قرآن است. نویسنده، با ذکر این نکته که قصه در قرآن براى به حقیقت رساندن هدفهاى دینى سروده شده است، به بررسى آیات قرآن پرداخته و هدفها و فایدههایى از جمله: 1. تثبیت قلب پیامبر )ص( و رسالت او، 2. عبرت، 3. بهترین شیوه داستان سرایى، 4. غفلت زدایى، 5. بیان اصول دعوت پیامبران، 6. تفکر، 7. هدایت و رحمت براى مؤمنان، 8. اسوهسازى براى هدفهاى تربیتى، 9. بیان سنتهاى...
متن کاملساختار انسان شناسى قرآنى
ساختار انسانشناسى با تأکید بر تعالى شناختى از نگاه آیات قرآن مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده با طرح شش نوع ساختار معرفتشناسى، زیستشناسى، جامعهشناسى، روانشناسى، روان کاوى و تعالى شناختى، معتقد است انبوه نظریاتى که بشر در طول تاریخ درباره ساختار آدمى داده مربوط به یکى از انواع پنج گانه نخست بوده و به ندرت درباره تعالى شناختى اظهار نظر شده است. سپس به اهمیت تعالى شناختى پرداخته و تنها...
متن کاملآدم مسجود از دیدگاه آیات قرآنى
داستان آفرینش آدم (ص) از جمله قص ههاى قرآنى است که آیات بسیارى به آاختصاص دارد. در این داستان به جنب ههاى مختلف آفرینش تا هبوط آدم از بهشت الهى به زمین خاکى اشاره شده است. سجده فرشتگان در برابر آدم از جمله مواردى است که در آیاتى از قرآن آمده و مفسران درباره آن از چش ماندازهاى مختلف بحث و بررسى کرد هاند. ادب فارسى که نیز سرشار از مفاهیم قرآنى است از این داستان و بن مای ههاى آن بى بهره نیست. در ا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 1 شماره 4
صفحات 17- 46
تاریخ انتشار 1996-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023