پهنه‏ بندی آسیب ‏پذیری آب‏ های زیرزمینی با استفاده از مدل DRASTIC و SI در محیط GIS (مطالعۀ موردی: دشت عجب‏ شیر)

نویسندگان

  • توحید رحیم پور کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه ‏ریزی، دانشگاه تبریز
  • مهسا نخستین روحی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه ‏ریزی، دانشگاه تبریز
چکیده مقاله:

دشت عجب‏شیر در استان آذربایجان شرقی و در شمال غرب ایران واقع شده است. این دشت تأمین‏کنندۀ آب شرب، کشاورزی و صنعت شهرستان عجب‏شیر است. در این تحقیق با توجه به ویژگی‏های هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقۀ مطالعه‌شده، آسیب‏پذیری منابع آب زیرزمینی آبخوان در برابر عوامل آلاینده با استفاده از دو مدل DRASTIC و SI در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه‏بندی شده است. در مدل DRASTIC از هفت پارامتر شامل عمق سطح ایستابی، تغذیۀ خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی برای تهیۀ نقشۀ آسیب‏پذیری استفاده می‏شود. در مدل SI نیز پنج عامل عمق آب زیرزمینی، تغذیۀ خالص، سنگ‏شناسی آبخوان، توپوگرافی و کاربری اراضی در ارزیابی آسیب‏پذیری آبخوان مؤثر‌ند. پس از تهیۀ لایه‏های اطلاعاتی در محیط نرم‏افزار ArcGIS و وزن‌دهی آنها، با تلفیق لایه‏های هر یک از دو مدل، نقشۀ نهایی آسیب‏پذیری آبخوان نسبت به آلودگی تهیه شد. با توجه به نقشۀ پهنه‏بندی به‌دست‌‌آمده از مدل SI، حدود 24/2 درصد از منطقۀ مطالعه‌شده در محدودۀ آسیب‏پذیری خیلی‌کم، 27/5 درصد آسیب‏پذیری کم، 08/45 درصد آسیب‏پذیری متوسط تا کم، 09/39 درصد آسیب‏پذیری متوسط تا زیاد و 3/8 درصد در محدودۀ آسیب‏پذیری زیاد قرار دارد. بر اساس نقشۀ مدل DRASTIC نیز 48/13 درصد از مساحت منطقۀ مطالعه‌شده در محدودۀ آسیب‏پذیری خیلی‌کم، 43/55 درصد آسیب‏پذیری کم، 69/28 درصد آسیب‏پذیری متوسط تا کم و 08/3 درصد در محدودۀ آسیب‏پذیری متوسط تا زیاد قرار دارد. ارزیابی دو مدل استفاده‌شده با شاخص کیفی TDS نشان داد مدل SI با ضریب همبستگی 76/0 نسبت به مدل DRASTIC ‌دقت زیادی برای تهیۀ نقشۀ آسیب‏پذیری منطقه دارد. همچنین با توجه به نقشه‏های تهیه‌شده از هر دو مدل و به‌منظور کنترل و جلوگیری از آلودگی بیشتر آبخوان دشت عجب‏شیر و نگهداری این منابع باارزش برای استفادۀ آیندگان، حفا‌ظت از منابع آب زیرزمینی منطقۀ مطالعه‌شده توسط مدیران و برنامه‏ریزان ضروری است.    

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پهنه بندی پتانسیل آلودگی آب زیرزمینی آبخوان دشت مرند به روش avi و مدل های drastic در محیط gis

چکیده این تحقیق با هدف پهنه­بندی آسیب­پذیری آبخوان مرند با استفاده از روش­های drastic، avi و مقایسه پهنه بندی در سه روش مذکور انجام شده است. روش drastic از ترکیب هفت مشخصه هیدروژئولوژیک قابل اندازه­گیری و مؤثر در انتقال آلودگی به آب­های زیرزمینی تشکیل شده است. روش  aviنیز دارای دو مشخصه است. نتایج حاصل از روش drastic تقریباً کامل­ترین شاخص برای ارزیابی میزان آسیب­پذیری آب­های زیرزمینی است که مح...

متن کامل

ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی آبخوان دشت عجب شیر به منظور پیشگیری از خطرات آلودگی و اعمال مدیریت بهینه

 منابع آب زیرزمینی دارای اهمیت فراوانی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. ارزیابی پتانسیل آسیب پذیری این منابع جهت پیش گیری از آلودگی و حفاظت آن ها جزو اولویت های سازمان های زیست محیطی محسوب می شود. دشت عجب شیر در استان آذربایجان شرقی و در شمال غرب ایران واقع شده است. تحقیق حاضر با هدف تهیه نقشه های آسیب پذیری ذاتی آبخوان دشت عجب شیر با استفاده از روش های DRASTIC و GODS انجام یافته است. پ...

متن کامل

ارزیابی آسیب پذیری محیط زیستی آب های زیرزمینی دشت بهار همدانبه روش های تلفیقی AVI و GODS ،DRASTIC

این تحقیق با هدف ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی دشت بهار همدان و مقایسه ی پهنه بندی ها با استفاده از روش های GODS,DRASTIC و AVI انجام شده است. پس از شناسایی محیط زیست منطقه و جمع آوری اطلاعات 70 حلقه چاه در محدوه مورد مطالعه، اطلاعات در نرم افزار GIS به لایه های رستری تبدیل گردید. پس از تهیه لایه رستری حاصل از موقعیت چاه ها و اطلاعات مورد نیاز برای سه روش، وزن دهی رتبه دهی و کلاس بندی هر رو...

متن کامل

پهنه بندی آسیب پذیری ساختمان های شهر کرمان در مقابل زلزله با استفاده از GIS

کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر سوانح طبیعی از جمله زلزله، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی محسوب می‍گردد. لذا اولین گام در برنامه­ریزی­های شهری شناسایی میزان آسیب پذیری مناطق شهری در برابر زلزله می باشد.  این تحقیق سعی دارد مناطق آسیب پذیر شهر کرمان را مشخص و پهنه بندی نماید. با توجه به اینکه آسیب پذیری خود تابعی از چندین معیار می باشد، لذا مدل مورد استفاده از نوع مدل های چند معیار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 2

صفحات  587- 599

تاریخ انتشار 2017-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023