پترولوژی و پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی ائوسن شرف‌آباد (شمال‌غرب ورزقان، آذربایجان شرقی)

منطقه شرف‌آباد در استان آذربایجان شرقی و در شمال‌غرب شهر ورزقان قرار دارد. این منطقه از نظر پهنه‌بندی ساختمانی، در پهنه ایران میانی و زیرپهنه البرز-آذربایجان واقع است. بر اساس مطالعات صحرایی سنگ‌های آتشفشانی شرف‌آباد متشکل از مخروط و روانه‌های آندزیتی با بافت پورفیری است. بر اساس مطالعات پتروگرافی، این سنگ‌های آتشفشانی دارای بافت‌های پورفیری با زمینه دانه‌‌ریز تا شیشه‌ای، گلومروپورفیریتیک، حفره‌ای وپویی‌کیلیتیک هستند و درشت‌بلور عمده در آنها عبارتند از: پلاژیوکلاز، هورنبلند، کلینوپیروکسن و کانی‌های اپاک. کانی‌های ثانویه عبارتند از: سریسیت، ایدنگزیت، اپیدوت، کلریت، کلسیت، کانی‌های رسی و کانی‌های اپاک. بر طبق طبقه‌بندی‌های ژئوشیمیایی، سنگ‌های شرف‌آباد جزو سنگ‌های حد واسط و در محدوده آندزیت قرار دارند. همچنین، این سنگ‌ها در محدوده سنگ‌های سری کالک‌آلکالن تا کالک‌آلکالن با پتاسیم بالا قرار می‌گیرند. در نمودار عناصر کمیاب خاکی، نمونه‌های شرف‌آباد از عناصر کمیاب خاکی سبک غنی‌شدگی بیشتری نسبت به عناصر کمیاب خاکی سنگین نشان می‌دهند. این غنی‌شدگی از عناصر کمیاب خاکی سبک و تهی‌شدگی از عناصر کمیاب خاکی سنگین از ویژگی‌های سنگ‌های کالک‌آلکالن آتشفشان‌های حاشیه فعال قاره‌ای است. بر اساس نمودارهای ژئوشیمیایی مختلف، محیط تکتونیک تشکیل این سنگ‌ها با ویژگی‌های تکتونیکی محیط‌های کمان حاشیه فعال قاره‌ای مشابه است. بررسی ماهیت منشأ این سنگ‌ها با نمودارهای ژئوشیمیایی مختلف و مدل‌سازی‌های پترولوژیک نشان داد که سنگ‌های بیان شده در یک محیط فرورانشی و از ذوب بخشی 1 تا 5 درصدی یک منشأ گارنت‌لرزولیتی غنی شده در اثر ورود سیالات آزاد شده از ورقه فرورونده به وجود آمده است و طی صعود به سطوح بالاتر دچار آغشتگی با پوسته فوقانی شده است.