پاسخگویی قرآن به نیازهای عصر (پژوهشی در باب امکان تعمیم آیات آزادی بردگان به آزادی زندانیان مالی)

یکی از مسائل و مشکلات جدی در جوامع اسلامی که معمولاً دغدغه حاکمان و تا حدودی مایه‌‌ نگرانی عالمان و مراجع دینی بوده، وجود زندانیان غیرمجرمی است که صرفاً به دلیل بدهی مالی، محکوم به زندان شده­اند. از طرفی قرآن مجید، خود را تبیان و بیان‌کننده‌ همه چیز دانسته است؛ یعنی آن‌چه در جهت هدایت و سعادت انسان در زندگی اجتماعی‌اش در دنیا و نیز در آخرت مورد نیاز است، می­توان در قرآن مجید یافت. مقاله‌ حاضر، درصدد برآمده که آیا برای آزادی زندانیان بدهکار مالی که بعضاً از بد حادثه­، مثلاً گرفتار قتل غیرعمد شده و به دلیل ناتوانی در پرداخت دیه به اولیای مقتول به زندان افتاده‌اند، راه‌حلی در قرآن وجود دارد یا نه. نتیجه‌ به دست آمده براساس روش تفسیر موضوعی و قاعده‌ اصولی «ملاک احکام در آیات شریفه عموم لفظ است، نه خصوص سبب و مورد»، این است که می­توان آیات قرآنی مربوط به آزادسازی بردگان را با الغای خصوصیت به آزادسازی زندانیان صرفاً مالی تعمیم داد. در نهایت، چهار راه‌کار برای آزادی زندانیان مالی که جرم آنان صرفاً بدهی مالی بوده، از قرآن مجید استخراج و معرفی شده است.