ویژگی های زیستی و پارامترهای جدول زندگی شب پره جوانه خوار زیتون (Palpita unionalis) روی سه رقم رایج زیتون در ایران

 زیتونPalpita unionalis Hübner  یکی از آفات مهم نهالستان‌ها، باغ‌های جوان زیتون و همین‌طور پاجوش‌های درختان مسن زیتون است. این آفت به میزبان‌های دیگر از جمله زبان‌گنجشک، یاسمن و برگ‌نو هم خسارت وارد می‌کند. انجام هرگونه اقدام مدیریتی برای کنترل هرگونه آفت مستلزم شناخت ویژگی‌های زیستی و پارامترهای جدول زندگی است. ویژگی‌های زیستی، پارامترهای جدول زندگی و پیش‌بینی جمعیت شب‌پرۀ جوانه‌خوار زیتون روی سه رقم کرونایکی، روغنی و زرد در دمای 1 ± 25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در آزمایشگاه مطالعه شد. برای مطالعۀ جدول زندگی از نظریۀ جدول زندگی سن – مرحله، دوجنسی استفاده شد. مدت زمان نشو و نمای مراحل نابالغ (از تخم تا زمان ظهور حشرات بالغ) در رقم‌های کرونایکی، روغنی و زرد به‌ترتیب 05/35، 78/33 و 08/36 روز و طول عمر شب‌پره‌های بالغ ماده و نر به‌ترتیب ارقام ذکر شده (33/9، 00/7)، (64/10، 60/10) و (21/10، 10/8) روز به‌دست آمد. پارامترهای جدول زندگی روی سه رقم تحت استفاده اختلاف معنا‌داری با هم نداشتند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) به‌ترتیب 044/0، 049/0، 047/0 بر روز در کرونایکی، روغنی و زرد مشاهده شد. بیشترین مقدار نرخ خالص تولیدمثل (R0) (61/8 نتاج به ازای هر فرد) مربوط به رقم روغنی به‌دست آمد. طول مدت زمان یک نسل (T) در کرونایکی 56/43 روز، در روغنی 12/42 روز و در زرد 04/42 روز بود. به‌طور کلی رقم کرونایکی میزبان نامناسب‌‌تری برای رشد این شب‌پره ارزیابی شد و برای کاهش خسارت این آفت کاشت آن با مدنظر قراردادن ویژگی‌های دیگر و نیز شرایط آفات دیگر قابل توصیه است.