وجه جنسیتی گفتمان دولت- ملت رضاشاه و تأکید بر ارزشمندی نقش خانگی زنان

نویسندگان

  • مرضیه حسینی دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه پیام نور
چکیده مقاله:

نوشتار حاضر با نگاهی به ابعاد مختلف طرح بیداری زنان در دورۀ رضاشاه، در پی پاسخ به این سؤال است که چرا در این دوره با وجود ادعای دولت مبنی بر رهایی و آزادی زنان از طریق فرایند نوسازی و تجدد، همچنان بر ارزشمندی نقش‌های سنتی زنان و خانه‌نشینی آنان تأکید شده بود. نگارندگان این پژوهش با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای، با واکاوی سیاست‌های جنسیتی دولت رضاشاه، به این چرایی و چگونگی پاسخ داده‌اند. در این پژوهش، ابتدا به ترسیم فضای خاورمیانه و شکل‌گیری جنبش‌های ناسیونالیستی و دولت‌های ملی مدرن و همچنین نقش و جایگاه زنان در تحولات قرن نوزدهم و بیستم در این جوامع پرداخته شده و در این ارتباط، با تکیه بر شکل‌گیری مفهوم «خانوادۀ ایده‌آل» و «مادری جدید»، سیاست‌های جنسیتی دولت نوگرا و ملّی‌گرای رضاشاه مورد بررسی قرار گرفته است و این نتیجه به دست آمد که درواقع هدف از طرح بیداری زنان، ساخت یک هویت جدید برای زن ایرانی بود. در این تصویر جدید، نقش‌های سنتی زنانه با ادلّۀ جدیدی گرامی داشته می‌شد و دولت در قابلیت زنان برای مادری و همسری، نقشی سیاسی و وطن‌پرستانه می‌دید؛ بدین معنا که زنان جدید ایرانی با وجود داشتن تحصیلات و ظاهری مدرن، ‌باید همچنان نقش حافظان اخلاق، پاسداران سنت‌های فرهنگی و ملی را ایفا می‌کردند و به عنوان محافظان نهاد خانوادۀ سنتی و آرمانی، نسلی از شهروندان وطن‌پرست و مترقّی را  متناسب با آرمان‌های دولت می‌پروراندند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

واکاوی جایگاه زنان در گفتمان جنسیتی داعش

ظهوروگسترشجنبش‌هایتکفیری- سلفیازمهم‌ترینموضوعاتیاستکهبهجد،توجهتحلیلگرانسیاسیواجتماعیرابهخودجلبکردهاست. دراینبینشایدبتوان</e...

متن کامل

بررسی زبانِ نوشتاریِ زنان بر اساس نظریه گفتمان جنسیتی

متغیّرهای جنسیت در زبان، به این دلیل روی می­دهد که زبان با نگرش­های اجتماعی ارتباط نزدیک دارد؛ مرد و زن از نظر اجتماعی در جامعه­ متفاوت‌اند که برای آن­ها نقش­های متفاوتی نیز در نظر می­گیرند و از آن­ها انتظار نمونه­های رفتاری متفاوتی می­رود و زبان به­سادگی این حقیقـتِ اجتماعـی را منعکس می­کند. در پژوهش پیش­رو، نگارندگان می کوشند شیوه نوشتاری زنان را در تقابل شیوه نوشتاریِ مردان بررسند و در راستای ب...

متن کامل

سقوط رضاشاه و تحول دولت درآثار کسروی

وقوع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران به‌بهانه حضور نیروهای آلمانی، پیامدهای ناگواری داشت. پایان دولت رضاشاهی به‌معنای شروع دوره‌ جدیدی بود که در آن دیگر از اقتدار مطلق خبری نبود. وخیم‌تر شدن شرایط کشور، متفکران ایرانی را به تأمل درباره ایران برای دوران پسارضاشاه برانگیخت. یکی از آن‌ها احمد کسروی بود. او باتوجه به حضور چندین ساله‌اش در عرصه سیاست ایران و تجربه‌های زیسته‌اش، به بازسازی نظریه دولت در ...

متن کامل

دولت مدرن و خودکامگی (بررسی موردی دولت رضاشاه)

یکی از ویژگی ‌های حکومت ها و دولت‌های ایران خودکامگی و یکه‌تازی است. نظریه‌هایی بسیاری در باره‌ی تبیین این مطلب مطرح شده است. از نگرش‌های ساختاری ( نظیر نگرش‌های مارکسیستی) گرفته تا نگرش هائی که به وجه تاریخی و کنشگر/کنشگران (نظیر نظریه پاتریمونیالیستی یا نظریه سلطانیسم) تلاش کرده‌اند که علل برآمدن این شیوهی حکومتی را بیان کنند با این همه اغلب از یک نکته غفلت می‌شود و آن این است که ساختارهائی ک...

متن کامل

بررسی زبانِ نوشتاریِ زنان بر اساس نظریه گفتمان جنسیتی

متغیّرهای جنسیت در زبان، به این دلیل روی می­دهد که زبان با نگرش­های اجتماعی ارتباط نزدیک دارد؛ مرد و زن از نظر اجتماعی در جامعه­ متفاوت اند که برای آن­ها نقش­های متفاوتی نیز در نظر می­گیرند و از آن­ها انتظار نمونه­های رفتاری متفاوتی می­رود و زبان به­سادگی این حقیقـتِ اجتماعـی را منعکس می­کند. در پژوهش پیش­رو، نگارندگان می کوشند شیوه نوشتاری زنان را در تقابل شیوه نوشتاریِ مردان بررسند و در راستای ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 29  شماره 43

صفحات  2- 2

تاریخ انتشار 2019-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023