واکاوی چالشهای ژئوپلیتیکی رابطه شورای همکاری خلیج فارس با جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر جهان اسلام

منطقه خلیج فارس، خاستگاه و هسته مرکزی در جهان اسلام است. دو قدرت برتر جهان اسلام یعنی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در کرانه های شمالی و جنوبی این منطقه ژئوپلیتیکی واقع شده اند. رقابت و اختلافات ژئوپلیتیکی و ایدئولوژیکی این دو قدرت منطقه ای پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران آغاز شد و به تدریج بر ابعاد آن افزایش یافت. این پژوهش به دنبال بررسی رابطه شورای همکاری خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر جهان اسلام است. به لحاظ تاریخی، روابط این دو واحد فضایی ـ سیاسی به سه دوره قابل تقسیم است که پیچیده ترین آن در دوره معاصر روی داده است. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی با نگاه ژئوپلیتیکی و با استفاده از داده های کتابخانه ای انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رقابت و تنش میان روابط ایران و عربستان سعودی بسیار عمیق، گسترده و پایدار است و به راحتی امکان مصالحه، اتحاد و همگرایی در منطقه ژئوپلیتیکی هسته مرکزی جهان اسلام وجود ندارد. بر این اساس، همگرایی و اتحاد در جهان اسلام، جایی که هسته مرکزی و قدرتهای جهان اسلام در مناقشه هستند، بسیار بعید و دور از دسترس است و نمی توان چشم انداز روشنی را برای آن ترسیم کرد.