واکاوی نگار ه ی معراج پیامبر اکرم)ص( در نسخه ی خطی هفت اورنگ جامی گالری فریر با رویکرد بینا متنیت ژرار ژنت*

چکیده ننگارگران و نقاشان ایرانی، در برخورد با متون ادب فارسی همواره هنر خویش را به منصه ظهور رساند ه اند و رابطۀ ناگسستنیاین دو حوزه در تاریخ هنر و ادب ایران انکار ناپذیر است. سلطان ابراهیم میرزا شاهزادة هنردوست عصر صفوی در نیمه دوم قرن10 ﻫ.ق / 16 م. گروهی از هنرمندان با ذوق و با استعداد را برای به تصویر کشیدن هف تاورنگ، شامل هفت مثنوی از ماندگارترینمنظومه های شعری جامی، گرد هم آورد که به خلق مجموعه ای شامل بیست و هشت نگاره فاخر از آن مثنوی انجامید. هدفاصلی این پژوهش، ررسی پیوند شعر و نقاشی ایرانی در خوانش بینامتنی نگاره های سلطان ابراهیم میرزا و هف تاورنگ جامیاست. نگارندگان در این پژوهش بر آن است تا داستان معراج پیامبر)ص( منقول در منظومة خردنامة اسکندری را با نگاره آن ازهف تاورنگ سلطان ابراهیم میرزا از بارویکرد بینامتنی و با تکیه بر الگوی بی شمتنی ژنت به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسیقرار دهد و به این پرسش اصلی پاسخ دهد که برمبنای رویکرد غالب در پژوهش کمیت و کیفیت اشتراکات و افتراقات میاننگاره و شعر چگونه ارزیابی م یگردد. نقد مباحث همانگونگی و تراگونگی در شعر و نگاره و دقت در جایگشت ها نشان م یدهد کهنگارگر خود را ملزم به تصویرگری تمام ابیات نکرده است. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که در تطبیق نگاره با شعرمعراج پیامبر)ص( بیشتر وجه غالب از منظر بی شمتنیت ژنت تراگونگی می باشد، و از میان موارد جابجایی، کاهشی و افزایشیبیشترین تکیه بر مورد افزایشی می باشد که نگارگر بر اساس تخیل و هنر خود نسبت به شعر در نگاره استفاده کرده است.